Vande Maesstrome, ende t'Goedereesche gadt in Zuidthollandt: midtsgaders t'Veergadt, ende die Wielinghe gheleghen in Zeelandt.
EErst omme t'rechte diep vande Mase te treffen, so sedt den Brielschen toren z.o. ten o. van v, ende seylt so tot dat de Haechsche toren twee mast lengde besuyden den plompen toren van Monster comt, ende aldaer leyt de wterste tonne, ende de vierboet van Oostvoren comt aen Oosteynde vant Dorp, dit sijn de mercken vant Zuydergadt, by t'landt vanden Briel inne loopende t'gadt ouer den Darij oft Botkil is nu goet, ende daer ligghen de tonnen, ende den Briel comt omtrent z.o. van v, men seylt op den hoeck aen die beneffens de schansse is van ton tot tonne tot aen t'landt vanden Briel toe, al waer de Schepen ligghen die wt willen seylen, ende t'diep gadt aldaer op een Cabels lengte aen t'landt vanden Briel henen totte oude Maes toe. Ende dan slaetmen ouer Duert Schoer, de mercken doort Schoer te seylen sijn als Ouwerschie ende de boomen ouer een comen, voorts dan seyltmen midts water tot Rotterdam toe.
Item omme t'Goedereesche gadt inne te seylen, soo sedt den toren van Goeree by Westen die vierboet, ende seylt so by de strant lancx, maer schout den hoeck wat als ghy binnen de vierboet zijt, omme de staert sants die vant eynde vant landt afloopt, ende sedt den toren van Dircxlandt, ende de moelen staende op t'landt van Oeltkens plaet, een spaeck lengte by Noorden de selue toeren, alsoo tot de hauen van Goedereede voorts seylende, settet aldaer op ses oft seuen vademen.
Omme t'gadt van Brouwershauen inne te seylen, ende Droegerijck (dat van Goedereede af loopt) niet te onderseylen soo sedt de Capen (staende op t'landt van Schouwen) ouer een, tot dat Outdorp aen den toren van Goedereede comt, ende daer aencomende soo verlaet de Capen, ende seylt dan op de twee toornen, totdat de innerste Caep aen de hooghe Duyn (ghenaemt den witten Blenck oft t'langhe witsandt) comt; ende verlaet dan de toornen soo cort als ghy moecht, om de scheers wille die vant eynde van Goedereede afloopt: want de vloet valt tusschen Drogherijck ende de Scheer soo gheweldich in, datse v daer wel soude achtertrecken, maer loeft dan op soo cort als ghy moecht naer t'lant van Schouwen, daermen dicht by henen seylt tot Brouwershauen toe, ende settent voort hooft op seuen oft acht vademen.
Item omme t'Veergat in te seylen, soo sedt Oostcappelen ende Middelborch ouer een, oft z.o. van v, ende seylt soo tot dat de toornen van Cortgien ouer een sijn, ende loopt na de Polder oft den haeck, daerom comende seylt nae t'lant van Walckeren, al lanx den Dijck totter Veer toe.
Omme de Doorley inne te seylen, soo sedt den toren van Vlissinghen o. ten z. ende Wulpen o.z.o. van v, ende seylt alsoo de Doerley wt ende in, tis daer wijt ende breet, ende de rechte mercken sijn, Oostsouburch een spaeck lengte by Noorden West-souburch, ende houtse soo staende tot dat de Brugghelinghen aen malckanderen comen, ende tis daer dry vadem diep, maer dan moet ghy de Souburghen altemet door den anderen brenghen, ende houden Vlissinghen o. ten z. van v, seylt alsoo de Doerley wt ende in.
Item om de Wielinghe in te seylen, sedt dat huys ter Does een schip lengte by Westen den toren van Lisweghen, ende houtse soo staende tot dat Westcapel aent Oosteynde van Heysser Kerck comt: Ende als dan t'huys ter Does aen Lisweghen comt, soo sijt ghy inde mont vande Wielinghe, maer hout den toren een schip lengte by Oosten Heys, tot dat ghy ses vadem waters crijcht, sedt alsdan t'cleyne torentken (ghenaemt Hauentorenken staende te Blanckenberch) aen de vierboet aldaer, al eer dat Heysser vierboet aen Heysser toren comt, soo en moecht ghy de Pol niet onderseylen. Als ghy de Wielinghe incomt, soo sedt Hauentorenken eerst aen de vierboet van Blanckenberch, al eer dat Heys ende de vierboet aen den anderen comen, ende seylt dan o.n.o. wel soo Oostelijck, maer hout de vierboet van Blanckenberch tusschen dat Hauentorenken ende t'raedthuys van Blanckenberch. Soo loopt ghy dat beste deel vande Wielinghe in. Als ghy dan Coukerck siet staen twee mast lengte besyden een toren twee mast lengte by Noorden, ende noch een toren een spaeck lengte mede besuyden de toren vande Abdie van Middelburch, soo hebt ghy de rechte mercken om lancx de Wielinghe te seylen soo langhe alsmen den toren sien mach, maer alsmense verlaet, soo comt den toren van Sinte Lambrecht int Oosteynde van Cadsant in een valleye, dit is dan een goet Lantsmerck, ende als ghy soo verre wt comt, tot dat de vierboet van Blanckenberch tusschen t'raethuys ende hauentorenken staet, soo sijt ghy wel te weghe; brengt dan heysser vierboet eerst aen Heys, eer dat de vierboet van Blanckenberch aen hauentorenken comt, soo moecht ghy op de Pol niet seylen, maer quamen dese mercken ghelijck ouer een, soo soudt ghy op de Pol seylen, daer maer een vadem waters is, anders alst tamelijck weder is, mach een schip van acht ellen met half vloet wel ouer Caybanck. Ende die de Wielinghe inquame, ende de Doerley weder wt wilde die sette Westcappel ende Cnock een mast lengte door den anderen , ende seylt dan n.w. in, tot dat de Souburger toornen door malcanderen een spaeck lengte zijn, seylt dan w.n.w. wt, tot dat Vlissinghen o. ten z. van v staet, soo moecht ghy aen de Rassen gheen quaet doen. Int innerste vande Wielinghe leyt een droochte, ghenaemt de Vlacke vaende gaet, als de vierboet van Blanckenberch aen t'raethuys is, so looptmen recht ouer de droochte. Ende als ghy thien vadem begint te crijghen, soo moecht ghy wel naer Vlissinghen toe seylen, dan al by t'landt van Walckeren lancx op twee tou lengte tottet slodt van Rammekens, maer wacht v met een vloet voor Natgadt, wantse daer seer sterck op valt.
Die trafficque ende handelinghe van desen Oortlandts van Zeelandt is niet wel te beschryven, dan dat op die riuiere vanden Hont gheleghen is, die hooch ende wijt beroemde Coopstadt van Antwerpen, diens ghelijcke in Europa niet gheuonden en wort van alderley costelijcke ware, die daer met grooter menichte te schepe aencomende is, wt Spaengien ende andere Landen: Ende daer is mede gheleghen t'Eylandt van Walckeren, al waer in de Coopstadt van Middelborch is gheleghen daer die stapel is van alderley Fransche ende Spaensche Wijnen: Daer is mede gheleghen dat stedeken Armuyden, al waer dat groue sout met soo groote menichte wt Vranckrijck ende Spaengien aencomende is, dattet aldaer tot cleyn sout ghesoden, door gheheel Europa verspreyt wort: Ende is mede aldaer geleghen Rotterdam op die Mase, al waer de handelinghe van alderley buysen oft Pekel-harinck is.
Auteursrechtelijk beschermd
