Vaderlandsche historie. Deel 10

XXVI.
Geschil in Friesland onder hooge Regeeringe.

In Friesland, was, sedert eenigen tyd, geschil gereezen, onder de Leden der hooge Regeeringe. De drie Goën, Oostergo, Westergo en de Zevenwolden, die de Floreenen, in Holland Verpondingen genoemd, betaalden, oordeelden, dat zy te veel droegen in de gemeene lasten. De Steden, het vierde Lid der hooge Regeeringe, bragten hiertegen in, dat zy 't grootste deel der belastingen op, de verteeringe betaalden. De Gemagtigden der drie Leden ter algemeene Staatsvergaderinge klaagden hunnen Hoogmogenden, over de Steden; doch hadden last noch lust, om 't geschil aan derzelver uitspraak te onderwerpen, gelyk hun geraaden werdt. Men schreef egter aan de Steden, om haare Gemagtigden ook naar den Haage te zenden. Doch eer deezen hierton kwamen, zogten zy eenige verandering te maaken, in de wyze van 't bestellen der Wethouderen. Tot hiertoe, stondt de Magistraatsbestelling, in alle de Steden, behalve Leeuwaarden en Franiker, aan den Stadhouder en aan den Hove des Landschaps; welk Hof uit twaalf Raaden bestondt, drie van elk Lid, en derhalve niet meer dan drie uit de Steden. Hieruit ontstondt, dat de negen Raaden, uit de drie andere Leden aangesteld, altoos de meerderheid hebbende, de geschillen over de belastingen, naar 't oordeel der Steden, te zeer in derzelver nadeel beslisten. Ook wistenze Wethouders in de Steden te kiezen, die te zeer van hun af hingen, en hierom, dagt men, niet vry genoeg, voor 't belang der Steden,

[p. 485]

stemmen durfden. Om aeeze zwaarigheden te voorkomen, hadden de Steden, in 't voorleeden jaar, beslooten, de benoeming der jaarlyksche Wethouderen niet meer te zenden aan den Stadhouder en 't Hof; maar aan den Stadhouder, den drie Afgevaardigden Staaten uit de Steden, en den drie Raaden, die, van wege de Steden, in den Hove zaten; zig grondende, op het Berigtschrift voor 't Hof, waarby beraamd was, dat de tegenwoordige voet van 't bestellen der Wet gevolgd zou worden, tot dat, daarin, by de Steden, andere schikking zou worden gemaakt. Maar 't Hof, of de negen Raaden kantten zig tegen dit besluit der Steden, verdedigende het tegenwoordig gebruik, in een Vertoog, welk op de Landschaps Vergadering ingeleverd werdt. De Staaten des Landschaps of de meerderheid derzelven viel den Hove toe, verbiedende, in den aanvang deezes jaars, het invoeren der nieuwigheid, door de Steden beraarnd. De Wet werdt dan besteld op den ouden voet, zonder dat ergens eenige tegenstand van belang geschiedde, alzo men verscheiden' dienende Wethouders, door hoop om aan te blyven, of vrees van te zullen verlaaten worden, wankelmoedig gemaakt hadt. De twist over de belastingen werdt dus niet weggenomen; maar slegts gedempt voor eene poos^(y).

(y) Aitzema I. Deel, bl. 211-214.