Logo DBNL
Vaderlandsche historie. Deel 10 (1754)

Vaderlandsche historie. Deel 10

(1754)–Jan Wagenaar–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XX.
Aanslag van Prinse Maurits.

Weinige weeken na 't ontzet van Bergen op Zoom, ondernam Prins Maurits, in Slagtmaand des jaars 1622, eenen aanslag op Hulst, of, volgens geloofwaardiger bengten(q), op Antwerpen. Hy deedt agtentwintig vendelen knegten scheep gaan. Doch een schielyke opkomende vorst, en felle Noordoosten wind verhinderden den toeleg(r).

Aan den Rynkant, was, dit jaar, weinig voorgevallen.+ Alleenlyk hadt de Prins van Chimai, in Sprokkelmaand, 't beleg geslaagen voor de schans Paapenmuts, die, in 't jaar 1620, door Prinse Maurits, gestigt was. Doch de schans werdt niet regt aangetast, voor Slagtmaand, wanneer Graaf Henrik van den Berge 't beleg geboodt. 't Liep nogtans aan tot den derden van Louwmaand des volgenden jaars, eer zy zig overgaf, by verdrag, waarby de bezetting alle krygseer bedong(s).

De aanhoudende kaaperyen van die van Algiers+ en Tunis hadden de Vereenigde Staaten

doen besluiten, tot het afvaardigen van Kornelis Pynaker, Hoogleeraar te Groningen, naar deeze twee Zeesteden(t). Hy vertrok in Hooimaand, met last om te bearbeiden, dat de Nederlandsche Koopvaardyschepen niet meer onderzogt werden door de Turksche Kaapers, en dat de gevangen' slaaven werden vrygegeven. Hy slaag de gelukkiglyk, in zyne handeling, sloot een Verdrag met die van Tunis(u) en Algiers, en keerde in Grasmaand des volgenden jaars te rug. Sedert gaven de Staaten verscheiden' Ordonnantien in 't licht, tot beveiliging van de vaart en handel in de Middellandsche zee en Levant. 't Voeren van Spaansche goederen derwaards werdt verbooden. Ook werden de schepen voorzien van Zeebrieven, waarby verklaard werdt, dat zy geene vyanden goederen inhadden(v).

+In de Vereenigde Gewesten, was, dit jaar, wederom verschil gereezen, over het aandeel, dat elk, in de gemeene lasten, te draagen hadt. Gelderland en Overyssel, die vyf en een halve en drie en een halve guldens in de honderd droegen, beweerden, dat zy, voor een merkelyk gedeelte, brandschatting moetende betaalen aan den vyand, ieder een ten honderd minder behoorden op te brengen. De meeste Gewesten bewilligden in deeze vermindering, voor den tyd van een jaar; doch Friesland en Stad en Landestemden 'er tegen. De twee Gewesten droegen egter, verschieden' jaaren agtereen, maar vier en een halve en twee en een

halve guldens in de honderd. Doch zo dra zy, na 't herwinnen van verscheiden' Steden, ontheeven werden van 't in betaalen der vyandlyke gesteld in de gemeene lasten(w).

De Plakaaten tegen de Remonstranten werden,+ ten deezen tyde, in de meeste Steden, nog strengelyk uitgevoerd. In Lentemaand, was te Rotterdam gevat Joannes Narssius, voorheen Predikant te Bommel, en zig nu met de oefening der Geneeskonst geneerende. Hy zat eenige weeken in hegtenis: doch toen, de gelegenheid waarneemende, dat zyne Huisvrouw hem kwam bezoeken, ontnam hy des Cipiers Dogter, die hem spyze bragt, al lagchende, de sleutels, sloot haar in zyne kamer, opende de overige deuren, en vertrok(x). Poppius en Niellius, twee van de Bestierders of Directeurs der Remonstrantsche Broederschap, werden, in Louwmaand des volgenden jaars, te Haarlem, gevangen, aangebragt zynde, door zekeren Jan Janszoon Foklet, die zig yverig Remonstrantsch veinsde, en Grevius en Prince uit het Rasphuis te Amsterdam hadt helpen verlossen. Zy zaten lang in hegtenis, eer zy hun vonnis kreegen; 't welk hen, op den tienden van Bloeimaand, verwees tot eene eeuwige gevangenis. Zy werden, kort hierna, naar Loevestein gebragt(y): werwaards men Paulus Lindenius, voorheen Predikant te Zoest, en nu te Kampen gevangen, eerlang, ook voerde(z).


Vorige Volgende