Vaderlandsche historie. Deel 10

XVII.
Togt naar Brabant.

In de Nederlanden, werdt de veldtogt des volgenden jaars, niet voor Bloeimaand, aangevangen. Prins Maurits schikte zynen Broeder, Fredrik Henrik, mer vyftien honderd knegten en zeven Kornetten Paarden, naar klein Brabant. 't Huis Rustenburg aan de Demer werdt ingenomen, verscheiden' Dorpen gebrand, en drie- of vierhonderd boeren, die brandschatting weigerden, gevangen genomen, welken egter, om een gering losgeld, geslaakt werden. Marquette, die deezen togt bywoonde, stroopte tot voor de poorten van Brussel. Fredrik Henrik zelf toog tot voor Leuven. Doch de vyandlyke Ruitery, die zeer sterk was, kwam haast op de been, en noodzaakte de onzen de wyk te neemen naar Breda. Men wil, dat het voornaam oogmerk van deezen togt geweest zy, den Graaf van den Berge, die, met zyne Ruitery, de wervingen des Hertogs van Brunswyk belemmerde, van den Rynkant, herwaards te trekken^(w).

⁺Van 's vyands zyde, werdt 'er iet wigtigers ondernomen. Spinola hadt het oog geworpen op Bergen op Zoom: doch om de onzen te na-

(w) Memoir. de Freder. Henri. p. 6, 7.

+ Spinola belegert Bergen op Zoom.

[p. 433]

leiden, zondt hy Graaf Henrik van den Berge, in Hooimaand, naar Kleefsland, die zig, op den zeventienden, van Goch meester maakte. Prins Maurits was hem gevolgd, met de Staatsche manschap, die by Schenkenschans verzameld was. Zyn Broeder lag omtrent Rees, met de rest van 't Leger^(x). Zo weinig kommer hadt Maurits voor Bergen op Zoom, dat hy het grootste deel der bezettinge de Stad hadt doen ruimen, om 't Leger by Rees te versterken; niet meer dan vyf vendelen Voetvolks binnen de Vesting en de naaste Sterkten laatende, nevens drie kornetten Paarden. De Ruitery kreeg ook, sedert, last om te vertrekken. Doch Justinus van Nassau, Bevelhebber van Breda, verzekerde Ryhove, die dit Paardenvolk geboodt, dat Spinola op Bergen loerde, en drong hem te rug te keeren. Allengskens kreeg men 'er volkomene zekerheid van: waarop de Stad, schielyk, van nieuwe bezetting, uit Zeeland, uit Rotterdam, en uit Ereda, voorzien werdt. Op den agttienden, ontdekte men den vyand tusschen de Stad en Wouw. Don Louis de Velasko⁺ maakte zig, dien dag, meester van Steenbergen, dat onvoorzien was van manschap, en niet versterkt^(y). Voorts rukte hy voor de Stad, die nu dagelyks van volk en voorraad voorzien werdt. De belegerden deeden eenen moedigen uitval met drieduizend man. 't Geschut der Spaanschen begon eerlang te speelen op de Stad; doch veroorzaakte weinig schade. Men deedt zyn best, om hun den toevoer

(x) Memoir. de Freder. Henri p. 7.

+ Steenbergen verlooren.

(y) Memoir. de Freder. Henri p. 8, 9.

[p. 434]

af te snyden, waarop het verloopen van veele vyandlyke knegten volgde. Nogtans naderden de belegeraars de Vesting, dagelyks, meer en meer, zig, in Oogstmaand, meester maakende van eenige buiten werken, niet zonder verlies van wederzyde. In de Stad, liet men niet af van schieten en arbeiden aan de werken^(z): in welken staat, de belegering bleef, tot op het einde van Oogstmaand, wanneer de Graaf van Mansfeld, met een' aanzienlyken hoop volks, naar Bergen kwam, tot ontzet^(a).

(z) Memoir. de Freder. Henri p. 10, 11.

(a) Aitzema I. Deel, bl. 117-120.