Logo DBNL
Vaderlandsche historie. Deel 10 (1754)

Vaderlandsche historie. Deel 10

(1754)–Jan Wagenaar–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XVII.
Staat der Kerkelyke zaaken.

De Kerkelyke zaaken, in de Vereenigde Gewesten, begonden, na 't uitschryven der Nationaale Sinode, en vooral na 't veranderen der Wethouderen in de Steden, eenen eenpaariger gang te gaan. De nieuwe Staaten van Holland bewilligden, terstond, in de Sinode, zonder eenige voorwaarden. Alleenlyk hieldt Gouda zig aan zyne voorige verklaaring(y).

Alles schikte zig ten nadeele der Remonstranten. In de Plaatsen, daar zy de meeste Predikanten hadden, liet men den Contraremonstranten, terstond, toe, beurtswyze, met de Remonstranten, te prediken(z). Op andere Plaatsen, werden eenige Remonstrantsche Predikanten geschorst in, of afgezet van hunnen dienst; dat, in de Provinciaale Sinoden, die, reeds in Zomermaand, in Gelderland, begonnen waren(a), nog sterker aanging: alzo men, vaststellende, dat de Contraremonstranten de oudste brieven hadden(b), zorg gedraagen hadt, dat zy, in de Zuidhollandsche Sinode, die te Delft gehouden werdt, verre het grootste getal uitmaakten. Uitenbogaard, Grevinkhoven en verscheiden' andere Remonstrantsche Predikanten werden, in deeze Sinode, afgezet of geschorst(c). In de Noordhollandsche Sinode, werden verscheiden' Predikanten bestraft, om dat zy zig gehouden hadden, aan de Resolutien der voorige Regeeringe, in Kerkelyke zaaken. Anderen werden afgezet(d) Doch in 't Stigt en in Overyssel, daar de Remonstranten de meesten waren, weigerden de Contraremonstranten Sinode met hen te houden(e). In 't afzenden naar de Nationaale Sinode, 't welk het voornaamste was, dat, in de Provinciaale Sinoden, geschieden moest, ging men, overal, de Remonstrantsche Predikanten voorby. Alleenlyk, werden, in 't

Stigt, de Predikanten verdeeld in drie soorten, Remonstranten, Contraremonstranten en Neutralisten, of Stilzitters. De twee eerste soorten zonden elk haare afgevaardigden naar de Nationaale Sinode. De laatsten hielden zig stil(f). De Remonstrantsche afgezondenen van 't Stigt waren dus de eenigsten van dit gevoelen, die op de Nationaale Sinode, als afgezonden' Leden, verscheenen. Wy konnen niet voorby, van de voornaamste handelingen deezer vermaarde Sinode, hier, een kort verhaal in te voegen.


Vorige Volgende