Vaderlandsche historie. Deel 10

XIII.
De Staaten van Holland stellen ook eenige Gemagtigden tot onderzoek der gevangenen.

't Liep aan tot den negenden, van Slagtmaand, eer de Staaten van Holland beslooten, ook eenigen uit dit Gewest aan te stellen, tot onderzoek der ge vangenen. Zy verkooren hiertoe den Heer van Zwieten, uit de Edelen; Hugo Muis van Holy, wegens Dordrecht; Reinier Pauw, wegens Amsterdam, en den Sekretaris Albrecht Bruinink, wegens Enkhuizen: welken de Grissier van den Hove van Holland, Anthonis Duik, als Fiskaal, toegevoegd werdt, alzo de Fiskaal Kinschot, met den Advokaat, vermaagschapt was. Duik gebruikte veele redenen, om zig van deezen last te doen ontslaan. Doch men begreep, dat hy dien, ten dienste des Lands, behoorde op zig te neemen. De andere Gewesten voegden 'er verscheiden' Persoonen by, onder welken ik, behalve de gemelden, ook Schotte, Salmius, Aitsma, Van den Sande, Sloot, Schaffer en anderen gemeld vindt. De Staaten van Holland stonden, voor deeze reize, toe, dat de Lastbrief, door

[p. 297]

de algemeene Staaten, gegeven werdt^(a). Terstond hierna, begon men den Advokaat te ondervraagen, op den vystienden van Slagtmaand,⁺ in de tegenwoordigheid van Zwieten, Muis, Pauw en Bruinink. Voor 't onderzoek, verklaarde de Advokaat ‘dat het gene hy zou zeggen strekken zou tot voorstand der regten zyner meesteren, de Staaten van Holland en Westfriesland.’ Voorts, beweerde hy, dat den algemeenen Staaten geen regt toekwam, om zynen persoon vast te houden.’ Het onderzoek duurde wel twintig dagen agtereen, dikwils voor- en nademiddag. Doch van 't gene hem, in dien tyd, over verscheiden' zaaken, lang en kort voorleeden, verrigt of gesproken, gevraagd werdt, en van 't gene hy 'er op antwoordde, vindt men, myns weetens, nergens, iet byzonders gemeld. Terwyl⁺ hy, de eerste reize, verhoord werdt, deedt men alle zyne papieren en aantekeningen, uit zyne kamer, haalen, waarvan hem, daarna, alleenlyk een gedeelte wedergegeven werdt^(b). Hogerbeets onderging dit zelfde lot, na dat men ontdekt hadt, dat hy eenige berigten, van buiten, hadt weeten te bekomen. Zwieten, Manmaaker en Sylla, op den dertigsten van Slagtmaand, by hem gekomen zynde, vraagden hem, wat brieven by, in Bloeimaand laatstleeden, naar Antwerpen gezonden hadt, en aan wien? Hy antwoordde, dat hy novit eenige brieven, aan iemant, in vyanden landen woonende, naar Antwepen of naar elders, geschreeven of gezonden hadt.

(a) Resol. Holl. 9, 13, 14, 17 Nov. 1618. bl. 348, 356, 359, 374, 375. Brandt Rechtspl. bl. 16.

+ De Advokaat wordt ondervraagd.

+ Men ontbloot hem en Hogerbeets van alle hunne aantekeningen en papieren. Gesprek tusschen eenige Gemagtigden en Hogerbeets.

(b) Brandt Rechtspl. bl. 27 enz.

[p. 298]

Zwieten riedt hem, voor zig te zien, naardemaal de Heeren wel onderrigt waren van 't gene zy hem voorstelden. Doch hy bleef by zyn voorig antwoord. Sylla hervraagde, wat kennis by aan Pater Tempel hadt? Hogerbeets antwoordde, dat by hem niet kende, noch ooit, zyns weetens, gezien hadt? Waarop de Heeren vertrokken, zonder iet aan te tekenen^(c).

(c) R. Hogert Gedenkscht. by Brandt Rechtspl. bl. 22 enz.