Vaderlandsche historie. Deel 10

XXII.
In sommige Steden, schikt men zig tot afzondering.

In verscheiden' andere Steden, als te Gouda, in den Haage, te Rotterdam, en te Haarlem, begon het zig reeds te schikken, tot deeze afzondering. Te Leiden, daarentegen, scheen men zig te vlyen tot onderlinge verdraagzaamheid. De Contraremonstranten, in eenigen deezer Steden, daar de Regeering de besluiten der Staaten zogt te handhaaven, noemden zig de doleerende of klaagende Kerken^(l). De meeste Leden van Holland hielden veelen van deeze dingen te strekken tot groote onrust, oneenigheid en scheuring, en tot benadeeling van den welstand des Lands. Zy begreepen ook, dat de Kerkelyken in eenige Steden te zeer hadden uitgevaaren tegen 't gezag der burgerlyke overheid, in kerkelyke zaaken: waartegen, naar 't oordeel van de Edelen en van alle de Steden, by tyds, behoorde voorzien te worden, overeenkomstig met de voorgaande Besluiten^(m). Ook zondenze, op 't einde des jaars,⁺ de Kerkenordening van den jaare 1591 aan alle de Steden en Dorpen, met verlof, om zig daarnaar te mogen gedraagen. Hierby, werden gevoegd alle de Besluiten, tot on-

(l) Brandt II. Deel, bl. 277, 291.

(m) Baudart. Memor. VII. Boek, bl. 8, 9.

+ De Staaten zenden de Kerkenordening en hunne Besluiten aan de Steden, Dorpen, Klassen en Kerkelyken.

[p. 88]

derhouding van de eenigheid en vrede der Kerken, staatswyze, genomen. Beide de Kerkenordening en Besluiten werden ook gezonden aan de Klassen en Kerkelyken⁽ⁿ⁾: en eenige Klassen, met naame die van Woerden en Over-Rynland, namen aan, zig naar dezelven te zullen gedraagen^(o). In Hooimaand, hadden de algemeene Staaten wederom een Plakaat laaten uitgaan, tegen Blaauwboekjes en schimpschriften, die, ten deezen tyde, sterk in zwang gingen^(p).

(n) Resol Holl. 1-22 Dec. 1615. bl. 33. Groot-Plakaatb. III. Deel, bl. 461.

(o) Brandt II. Deel, bl. 312.

(p) Groot-Plakaatb. I. Deel, kol. 439.