Vaderlandsche historie. Deel 10

V.
Geweldige oproer, te Leeuwaarden.

Te Leeuwaarden, was, omtrent den zelfden tyd, diergelyke beweeging; ontstaan: onder welker oorzaaken ook, naar alle waarschynlykheid, de verschillen over de Leere te tellen zyn, hoewel zulks, onzes weetens, nergens, klaarlyk, aangetekend is. Eenigen uit de gezwooren' Gemeente waren, op 't einde van 't voorleeden jaar, klagtig gevallen aan de Gedeputeerde Staaten, en aan den Hove van Friesland, over de Wethouderschap^(z), onder anderen, aanwyzende, dat zy zekere voordeelen naar zig streek, die in de Stads Kas behoorden te komen. 't Geschil werdt, kort hierop, bygelegd. De Wethouderschap deedt gewillig afstand van de genooten' voordeelen. 't Misnoegen duurde egter, onder 't volk. Men riep, dat de Wethouders, door onbehoorlyke middelen, in de Regeering bleeven. Op Nieuwjaarsdag, streefden eenigen, ongewapend, naar 't Raadhuis, smeeten de glazen in, braken

(z) Winsemius Chron. XX. Boek, bl. 891, 892.

[p. 25]

de Raadkamer op, en dreeven de Wethouderschap, bezig met het doen der jaarlyksche verkiezinge, naar buiten^(a). De Gilden, hierop byeengekomen zynde, bragten de Gemeente in de wapenen, en traden toen zelven tot de aanstelling eener niewe Wethouderschap, die, voor deeze reize, en om meerder zwaarigheden te voorkomen, in de Regeering, bevestigd werdt. Doch op 't einde deezes jaars, vermaande Graaf Willem Lodewyk, Stadhouder van Friesland, den Gedeputeerden Staaten ‘zorg te draagen voor diergelyke moeilykheid, de ontslaagen' Wethouders te vrede te stellen, en, voor alle dingen, te verhinderen, dat 'er geene Spaanschgezinden, Papisten, omgekogten en andere vyanden van den Staat in 't bewind raakten^(b).’ Met welke naamen, by veelen, ten deezen tyde, zulken betekend werden, die 't gevoelen van Arminius waren toegedaan. 't Leedt egter nog; eenige jaaren, eer 'er, te Leeuwaarden, nieuwe verandering kwam in de Regeeringe.

(a) Van den Sande V. Boek, bl. 57 Meter. XXXI. Boek, ƒ 595 vers.

(b) Winsemius Chron. XX. Boek, bl. 894, 895, 896.