Vaderlandsche historie. Deel 6
(1752)–Jan Wagenaar–
AuteursrechtvrijXXVI. Graaf Lodewyk verzamelt een Leger.Graaf Lodewyk, alleenlyk eenigen onderstand in geld, in Frankryk, bekomen hebbendeGa naar voetnoot(x), begaf zig naar den Maaskant, tegen over Maastricht, en verzamelde hier een Leger van zesduizend knegten en drieduizend paarden. De Landvoogd, gewaarschuwd met den slag, werft op 't spoedigst agtduizend Duitsche Paarden en vierduizend Zwitsers.Ga naar margenoot+ Ook ontbiedt hy zyn Krygsvolk uit Holland: en werdt toen Leiden verlost van de belegering, die, van Slagtmaand af, geduurd hadt. De Waterlandsche schansen, die, in den aanvang deezes jaars, door den Heere van Chevreaux, waren ingenomen, werden nu ook verlaaten. Requesens, zyne Krygsmagt byeen hebbende, liet Maastricht bezetten door Sanchio d'Avila, die, terstond, schutgevaarten begon te houden met de Nassausche troepen, een gedeelte van welken hy, te Bemele, alwaar zy gelegerd waren, vernestelde. Graaf Lodewyk, met het gros zyns Legers, getoefd | |
[pagina 469]
| |
hebbende tot op den agtsten van Grasmaand, en kennis hebbende bekomen, dat de Prins, zyn Broeder, met zesduizend man, in de Bommelerwaard gekomen, en 't Huis te Waardenburg aldaar bemagtigd en geslegt hadt, breekt, eindelyk, op, van zins, om zig met den Prins te vereenigenGa naar voetnoot(y). Hy trekt langs de regterzyde der Maaze, die thans hoog gezwollen wasGa naar voetnoot(z), meenende zynen weg te neemen, door 't Land tusschen de Maaze en Waale, naar de Bommelerwaard. Doch de vyand, zig spoedende, met groote dagreizen, langs den linker' oever, die hier zo veel bogts niet heeft als de regter, past hem vooruit te zyn, legt, by Graave, eene schipbrug, voert 'er zyn volk over, en slaat zig te Over-Asselt en in de naaste Dorpen neder. Des anderendaags,Ga naar margenoot+ bevondt zig Graaf Lodewyk, op eene myl na, by 't Spaansche Leger: en zig nu den weg naar de Bommelerwaard ziende afgesneeden, besluit hy, zig by Mowyk of Mook neder te slaan. D'Avila, verlof van den Landvoogd bekomen hebbende, om eenen Veldslag te waagen, kiest 'er de Mookerheide toe, die omtrent een vierdendeels uurs van 't Dorp legt. Hier raaken de Legers aan elkanderen, op den veertienden van Grasmaand. Na 't houden van schutgevaarte, vielen de Spaanschen op den Legerwal der Nassauschen aan, met zo veel geweld, dat zy hen deinzen deeden. Toen komt de Graaf te voorschyn, valt op de kornet paarden van Schenk, | |
[pagina 470]
| |
en jaagtze op de vlugt naar Graave. 't Gros des vyandlyken Leger wist egter van geen zwigten, maar indringende op de Nassausche Ruiters, die nog 't voordeel der hoogte hadden, doet het dezelven, hals over hoofd, van boven neder tuimelen, 't welk zo groot eene verwarring onder 't voetvolk bragt, dat het den vyand den nek boodt, en aan 't vlugten sloeg. De Spanjaards, hun voordeel vervolgende, vernielen de vlugtenden, by menigten. Men wil, dat 'er drieduizend KnegtenGa naar margenoot+ en vyfhonderd Ruiters omkwamen. Ook lieten 'er de Graaven Lodewyk en Henrik van Nassau het leeven, schoon hunne lyken, onder de gesneuvelden, nimmer gevonden zynGa naar voetnoot(a). De Spanjaards zouden niet boven de tweehonderd dooden gehad hebben. Zy veroverden dertig Vendels en twee Veldstukken, het eenigste grof geschut, dat men in 's Graaven Leger hadt. Door 't vlugten van Schenks bende, was de roep door 't Land geraakt, dat de Spanjaards geslaagen waren; en hadt, hierop, de Burgery van Reenen haare Spaansche bezetting de Poortsleutels ontweldigd. Doch deeze beroerte liet zig ligtelyk stillen, nadat men 't gerugt valsch bevonden hadt. Oranje scheen de neêrlaag zyns Broeders voorzien te hebben: alzo hy, op 't verneemen van deszelfs optogt, gezeid hadt, wel te mogen lyden, dat dezelve zig, met het Leger, honderd mylen van daar bevondt. Ook schryft men zyn ongeluk, grootendeels, toe, aan de onervaarenheid zyner benden, die te- | |
[pagina 471]
| |
gen de oude en geoefende Spaansche Knegten niet opmogten. De gemeene zaak verloor veel aan Graave Lodewyk, die voorGa naar margenoot+ zyns Broeders regterhand gehouden werdt; doch heeter op gevaarlyke aanslagen was dan deeze. Voorts was hy welspreekend, mild en minzaamGa naar voetnoot(b), en werdt, by grooten en kleinen, die hem gekend hadden, beklaagd. Het overschot zyns Legers verliep terstond. Eenige Franschen bemagtigden, op 's Prinsen naam, het Slot te Kerpen, van waar zy 't platte land afliepen. De Prins zelf trok, na den slag by Mook, uit de Bommelerwaard, te rug naar den Hollandschen bodemGa naar voetnoot(c). |
|