Logo DBNL
Vaderlandsche historie. Deel 6 (1752)

Vaderlandsche historie. Deel 6

(1752)–Jan Wagenaar–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XX. Algemeene vergiffenis afgekondigd.

Twee dagen na 't uitspreeken van het vonnis tegen Utrecht, op den zestienden van Hooimaand, deedt de Hertog, te Antwerpen, eene algemeene vergiffenis afkondigen, voor alle berouwhebbende Ketters. Doch alzo de Leeraars, Ouderlingen en Diakenen der Onroomschen; zulken, die Leeraars hadden geherbergd; zulken, die de wapenen hadden opgevat tegen hun Vaderland; die daartoe penningen hadden verzameld of opgebragt; die eenig geweld aan geestelyke goederen en persoonen hadden gepleegd; de Verbondtekenaars en inleveraars van 't Verzoekschrift aan de Hertoginne; alle Regenten, Oversten+ van Plaatsen en Amptenaars, die zig in den oproer gemengd hadden, en verscheiden' anderen van de vergiffenis waren uitgeslooten; ten ware zy, binnen zes maanden, welke tyd naderhand verlengd werdt, in persoon, of door gemagtigden, voor den Hertoge, verscheenen; vondt men naauwlyks iemant, die zig op deeze vergiffenis verlaaten durfde(n). Weinige en geringe luiden maakten

'er, alleenlyk, gebruik van(o). Ook was de zugt tot vervolgen nog zo sterk, dat de Hertog, weinige weeken geleeden, vier afgevallen'+ Priesters, die lang in den Haage gevangen gezeten hadden, hadt doen ter dood brengen(p). De President Viglius hadt het eerste Ontwerp der algemeene vergiffenis gemaakt(q), enze veel ruimer begreepen. Anderen hadden 'er, naderhand, de meeste bepaalingen bygevoegd, waarom hy vreesde, dat de Koning, van wiens zagtmoedigheid men, tot hiertoe, groote verwagting gehad hadt, ter oorzaake van deeze bepaalingen, voor gierig en wreed, zou worden uitgekreeten. Ook schreef hy, omtrent deezen tyd, dat men, in Spanje, van ouds, zig goedertierener tegen de doolenden of oproerigen gedraagen hadt, dan men nu in de Nederlanden deedt(r). Omtrent deezen tyd, was Koning Filips,+ voor de vierde reize, in de Egt verbonden, met Anna, Dogter van Keizer Maximiliaan den II. Zyne derde Gemaalin, Izabelle van Valois, was, in 't voorleeden jaar, overleeden, weinige maanden na de dood van den Erfprins Karel, dien de Koning, om redenen+ van staat, en, zegt men, om de groote gemeenzaamheid met de Koninginne, die hem, te vooren, ter Vrouwe beloofd geweest was, hadt doen van kant helpen. Ook wil men, dat de dood der Koninginne, door

vergif, was verhaast(s). De Koninglyke Bruid, Anna van Oostenryk, kwam, in Oogstmaand, in de Nederlanden, en ging, in Herfstmaand, van Vlissingen, onder zeil, naar Spanje, alwaar zy, in agt dagen, behouden aankwam(t). Oranje hadt zynen Gemagtigde over de zeezaaken, Joan Basius, uitdrukkelyk bevolen, zorg te draagen, dat 's Prinsen Schepen der Vloote, die 's Keizers Dogter overvoerde,+ geen het minste belet deeden. In haare reize door de Nederlanden, was zy, door 's Lands Staaten, begroet en begiftigd(u). Die van Holland ontmoetten haar, te Nieuwmegen, haar aanbiedende een geschenk van negenentwintigduizend ponden. Alva oordeelde, dat de geschenken der Staaten aan Tapyten, met het wapen van elk Landschap bestikt, aan lynwaaten, en aan andere meubelen moesten besteed worden(v). De byzondere Staaten, werden 'er, sedert, schriftelyk, door den Hertoge, en door den Koning zelven,+ voor bedankt(w). Haarlem sloeg, in Hooimaand deezes jaars, en naderhand meermaalen, ter Vergaderinge van Holland, voor, dat men den Graave van Bossu ook tien- of twaalfduizend ponden behoorde te schenken(x). Doch de andere Leden, zyn Stadhouderschap en den gantschen staat van 's Lands Regeeringe aan 't waggelen ziende, stelden de

raadpleegingen hierover, van tyd tot tyd, uit. Eindelyk beslootenze, in Bloeimaand des jaars 1571, den Stadhouder, tegen Paaschen toekomende, tienduizend ponden te doen betaalen(y). Doch toen deeze tyd kwam, was de staat des Lands reeds zo zeer veranderd, dat Bossu dit geschenk, zekerlyk, nimmer ontvangen heeft.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

auteurs


landen