Vaderlandsche historie. Deel 6

IX. Calais, Guines en Hames, door de Franschen, overmeesterd.

De aanslag op Calais, tegen welken, Filips het Engelsche Hof, in 't voorleeden jaar, gewaarschuwd hadt, was, in den aanvang deezes jaars, in 't werk gesteld. De Hertog van Guize rukte, op den eersten van Louwmaand, voor de Stad, en werdt 'er, binnen zeven dagen, by verdrag, meester van. Guines en Hames, die ook nog Engelsche bezetting in hadden, vielen den Hertoge, weinige dagen daarna, in handen. De Engelschen verlooren dus, in korten tyd, alles wat zy van hunne oude en uitgestrekte bezittingen in Frankryk hadden overbehouden. Filips hadt aangebooden, eenig volk te werpen in Calais, welk slegt voorzien was. Doch de Engelschen, bedugt dat hy 't gevaar grooter maakte dan het was, om voet in 't Ryk te krygen, hadden zynen voorslag van de hand geweezen^(o).

⁺ De Koning van Frankryk, omtrent twintigduizend man, in Duitschland geworven hebbende, deedt zyn Leger, in Zomermaand, 't beleg slaan voor Diedenhoven. De Stad ging, by verdrag, over, op den twee-entwintigsten. Toen werdt Arlon bemagtigd. Wat laater, rukte de Heer van Thermes, met omtrent tienduizend man, voor Duinkerken, dat, nevens S. Wynoksbergen,

(o) Rapin Tom. VI. p. 136, 137. Bor I. Boek, bl. 11 [16].

+ Ook Diedenhoven, Arlon, Duinkerken en S. Wynoksbergen.

[p. 27]

schier zonder slag of stoot, overmeesterd werdt^(p). Filips toen, het beste deel van Vlaanderen, voor de strooperyen der Franschen, ziende blootgesteld, zondt den Graaf van Egmond, aan 't hoofd van twaalfduizend Knegten en tweeduizend Ruiters, af, om Thermes te keer te gaan. De Legers⁺ raakten handgemeen, by Grevelingen, op den dertienden van Hooimaand. Egmond begaf zig in 't heetst van 't gevegt, en kweet zig zo dapper, dat hy de Franschen deinzen deedt, en eerlang t'eenemaal overwon. De Heer van Thermes zelf werdt, by deeze gelegenheid, gevangen genomen. Men wil, dat 'er, van 's vyands zyde, vyftienhonderd, van de onze, vyfhonderd, in deezen slag, bleeven^(q). Egmond won 'er, onder de Nederlanders, een' onsterflyken roem by: welken hem, alleen door den Hertog van Alva, die, na 't sluiten der Vrede in Italie, herwaards gekomen was, benyd werdt^(r).

Midlerwyl, was 'er, in Engeland, eene⁺ Vloot uitgerust van honderdentwintig zeilen, die, onder den Admiraal Clinton, stondt. Filips voegde 'er dertig schepen by, die meest in Holland en Zeeland waren gereedgemaakt, en over welken, Adolf van Bourgondie, Heer van Wakkene Capelle, Stedehouder van den Nederlandschen Admiraal, Graave van Hoorne, 't gebied voerde. Jan, Heer van Kruiningen en andere Nederlandsche

(p) Daniel Tom. VIII. p. 226-231. Hooft, I. Boek, bl. 12, 13.

+ Slag by Grevelingen.

(q) Daniel Tom. VIII. p. 231.

(r) Hooft I. Boek, bl. 13, 14.

+ Landing op de Fransche Kust, die kwalyk slaagt.

[p. 28]

ren bevonden zig op deeze Vloote. Men hadt voor, eene Landing te doen op de Fransche kusten, en Brest of Dieppe te overvallen. Ook werdt 'er, in Zomermaand, een deel volks aan land gezet beneden Conquet, welke Plaats bemagtigd en deerlyk geplonderd werdt. De Baron van Quersimont egter, in alleryl, zesduizend man byeen gebragt hebbende, dreef de onzen, met verlies, te rug naar de Vloote. Den Heer de Brasse, sedert, middel hebbende gevonden, om de bezetting, in Brest en S. Malo, te versterken, liep de aanslag der vereenigde Vloote te loor^(s). De schepen keerden eerlang naar huis, en men droeg, in Holland en in Zeeland, terstond, zorg, om het Bootsvolk te betaalen en af te danken^(t).

⁺ Te lande, viel, dit jaar, weinig meer voor. Alleenlyk, zogt men zig, van wederzyde, met nieuwe benden, te versterken, en 't liet zig aanzien, dat de volgende Veldtogt, niet zonder veel bloedstorting, zou afloopen. De Legers naderden elkanderen, tot op eenen kleinen afstand, tusschen de Rivieren de Anthy en de Somme. Het Leger van Filips hadt zig, langs de linkerzyde van de eerste, dat van Henrik langs de regterzyde van de andere Riviere, nedergeslaagen. Doch 't kwam tot geenen Veldslag, gelyk man verwagt hadt^(u): 't zy dat partyen, onkundig van elkanders kragten, hunne veiligheid niet hangen wilden aan de

(s) Rapin Tom. VI. p. 141. Hooft, I. Boek, bl. 15.

(t) Resol. Holl. 25 Octob. 1558. bl. 64.

+ Staat der wederzydsche Legers in Pikardye.

(u) Daniel Tom. VIII. p. 235. Bor I. Boek, bl. 12 [17].

[p. 29]

onzekere uitkomst van een gevegt; 't zy dat de Vredehandeling, die onlangs begonnen was, elk hoopen deedt, dat men, zonder bloedstorting, tot een redelyk verdrag zou konnen geraaken.

Doch Filips hadt nog eene byzondere reden,⁺ om den slag te schuwen, en naar Vrede te staan. Zyne Gemaalin Maria, Koningin van Engeland, overleedt op den zeventienden van Slagtmaand, en werdt opgevolgd, door Elizabet, haare Zuster van Vaders zyde, die den Hervormden Godsdienst beleedt. De Koning van Spanje vondt zig dus versteken van den naam en waardigheid van Koning van Engeland, en voorzag klaarlyk, dat hy, voortaan niet veel onderstand uit dit Ryk te wagten zou hebben. Hy werdt in deeze gedagten bevestigd, toen hy, kort na de dood zyner Gemaalinne, de Koningin, haare Zuster, heimelyk hebbende doen aanzoeken, om zig met hem in de Egt te begeeven, eerst uitstellend antwoord bekomen hadt, en eindelyk afgeweezen geworden was^(v).

+ Maria, Koningin van Engeland, sterft en wordt door Elizabet, haare Zuster, opgevolgd.

(v) Rapin Tom. VI. p. 142, 149.