Vaderlandsche historie. Deel 1

XVII De Friezen door Karel Martel overwonnen.

Raganfrid was, midlerwyl, met het Leger van Koning Chilperik den II, dien hy, na de dood van Dagobert den III, op den troon geplaatst hadt^(b), het wyd uitgestrekt⁽¹⁾ Ardenner Woud doorgetrokken, om zig met de zeegepraalende Friezen, onder Radboud, te vereenigen. De samengevoegde Legers, als of zy geenen vyand te dugten hadden, liepen het platte land omtrent Keulen, wyd en zyd af. Pipyns Weduwe Plechtrude, die zig, ten deezen tyde, te Keulen ophieldt, werdt genoodzaakt, haare veilig-

(b) Fredegarii Chronic. II Contin. Cap. CVI.

(1) Het Ardenner Woud heeft zig, door gantsch Belgie en het tweede Germanie, uitgestrekt. Zie Cluverius Germ. Ant. Libr. II. Cap. XXXVIII. p. 503. Het besloeg dus een goed deel van Vlaanderen. Brabant, Luxemburg, en waarschynlyk ook een gedeelte van Gelderland. Het Sonien-Bosch by Brussel is 'er, zo men wil, nog een overblyfsel van.

[p. 368]

heid met aanzienlyke schatten te koopen^(c). De stroopende Franken en Friezen werden, niet lang hier na, door vyf honderd man uit Karels Leger, welken hy zelf aanvoerde, by de hoeve Amblef, niet verre van de Abtdy van Stablo, in Luikerland op de Luxemburgsche grenzen, overvallen en op de vlugt gejaagd^(d). 't Is te vermoeden, dat de Friezen, by deeze gelegenheid, naar huis gekeerd⁺zullen zyn. In 't volgend jaar, op Palm-zondag, behaalde Karel, by het Dorp Vinci, niet verre van Kameryk, eene volkomene overwinning op het Leger van Chilperik en Raganfrid. De Koning ontkwam het met de vlugt^(e). Ook werdt Raganfrid, door hulp van Wando, Abt der Abtdye van Fontanelle, aan de Seine, die hem een paard verschafte, weggeholpen: welke dienst den Abt duur genoeg te staan kwam, alzo Karel hem terstond uit de Abtdy zette, en volgens 't gemeen gevoelen naar Utrecht, doch zo 't ons voorkomt, naar Maastricht, in 't Klooster van S. Servaas⁽²⁾, in ballingschap verzondt^(f). Omtrent deezen tyd, schynt Karel ook

(c) Fredegarii Chronicon II Contin. Cap. CVI.

(d) Annal. Metens. ad annum 716.

+ 717.

(e) Fredegarii Chronicon II Contin. Cap. CVI.

(2) Zo men stelt, dat Wando naar Utrecht vervoerd is, doen zig terstond eenige zwaarigheden op. 1. De Kronyk der Abtdye van Fontanelle zegt duidelyk, (Cap. XII. & XIII.) dat Wando in een Klooster van S. Servaas gesteken werdt. Doch men vindt geen Klooster van S. Servaas te Utrecht, voor de dertiende eeuwe; wanneer er, naar sommiger verhaal, eene Nonnen-Abtdy van dien naam werdt gestigt. Zie Buchel. ad Bekam in Willibrando p. 73. not. (g). en van Heussen en van Ryn Kerkel. Oudbed. II. Deel bl. 90. Doch te Maastricht, ook Trajectum genoemd, zo wel als Utrecht, was, ten deezen tyde, reeds een Klooster van S. Servaas. 2. Men leest (Chron. Fontanell. Cap. XIII.) dat Wando, in 't jaar 742 uit zyne ballingschap te rug keerende, eenige overblyfsels van S. Servaas mede bragt. Doch men heeft, onzes weetens, nooit voorgegeven, die overblyfsels te Utrecht te hebben; maar wel te Maastricht. 't Is waar, dat men, in de gemelde Kronyk (Cap. III.), leest, dat het Trajectum, werwaards Wando vervoerd werdt, eertyds Wiltenburg werdt genoemd, 't welk alleen op Utrecht past. Doch men schynt dit zeggen voor een byvoegsel van eene onkundige hand te moeten houden, die diergelyke woorden by Beda (Libr. V. Cap. 11.) wegens Trajectum, dat is, Utrecht, gelezen hebbende, dezelven op een gantsch auder Trajectum, naamlyk Maastricht, toegepast heeft.

(f) Chronicon Fontanell. Cap. III. XII. & LIII.

[p. 369]

de overwinning op Radboud, in Friesland, van welke onze Kronyken gewaagen, behaald te hebben^(g).

(g) Chronica de Trajecto, apud Matthaeum, Tom. V. p. 311.