Logo DBNL
Vaderlandsche historie. Deel 1 (1749)

Vaderlandsche historie. Deel 1

(1749)–Jan Wagenaar–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XIV. Karausius gedrag omtrent de Frankische en Saxische Zeeschuimers.

Zo weinig staats maakten egter de Romeinen, op het verdrag, met de Franken gemaakt, dat zy niet nalieten geduuriglyk een waakend oog te houden over de Frankische en Saxische zeeschuimers, die haast wederom zee koozen. De zorg voor de zeekust van Gallie, die 't meest van hunne strooperyen te lyden hadt, werdt toevertroud aan Karausius, een' Menapischen Burger(d), van geringe afkomst(e); doch die Voedsterheer geweest was van Konstantius Chlorus(f), naderhand tot Cezar verklaard, en zig in den Oorlog zeer beroemd gemaakt hadt. Deez' begeeft zig naar Bologne, en past, van daar, met de vloot, over welke hy 't gebied hadt, zo wel op de Vrybuiters, dat hy, van tyd tot tyd, veelen van hunne Schepen wegneemt en buit op buit behaalt(g). Doch in plaats van den buit den Galliërs, dien zy ontroofd was, wederom ter hand te stellen, of den Keizeren toe te zenden, verrykte hy 'er zig

zelven mede. Zelfs hieldt men hem verdagt, dat hy de Zeeschuimers, onverhinderd, op buit liet uitvaaren, om hen, als ze wel voorzien wederkeerden, te onderscheppen, en zig den roof uit de Wingewesten des Ryks toe te eigenen(h). Zulk een gedrag, gelyk het den Inwooneren van Gallie ten hoogsten nadeelig was, kon niet nalaaten Maximiaan, die de zorg voor dit deel des Ryks op zig genomen hadt, zeer in 't oog te loopen. Ook gaf hy bevel, om Karausius van kant te helpen(i): die hier zo dra de lugt niet van kreeg, of hy bewoog Genobon, die, gelyk wy zeiden, naar sommiger aantekening, thans het gebied voerde over de Franken in Batavia, om het verbond, met Maximiaan gemaakt, te schenden, en hem, met volk en andere noodwendigheden, by te springen(k). Met deeze hulp gesterkt, en zig van alle de voor handen zynde schepen meester gemaakt hebbende, steekt hy van Bologne naar Britanje over, alwaar hy zig wel haast tot Keizer liet verklaaren(l), doende,+ten teken zyner nieuwe waardigheid, terstond eenige geldstukken munten(m).

Na dat men hier van te Rome tyding gekreegen hadt, vondt Diokletiaan goed, Maximiaan, die tot nog toe alleenlyk de waardigheid van Cezar gehad hadt, tot zynen Ryksgenoot te verklaaren, en te gelyk Konstantius

rus en Kajus Galerius Maximianus tot Cezars te verheffen. Terstond hier na; nam Konstantius Chlorus den last op zig, om Karausius en de Franken, die met hem in verbond stonden, tot reden te brengen(n). t'Zeil gegaan, maakt hy zig eerst meester van Bologne, welke Stad Karausius, voor zyn vertrek, met Krygsvolk van zynen aanhang+sterk bezet gelaaten hadt(o). En terwyl hy, tot het vervaardigen eener magtige scheepsvloot, orde stelt, wendt hy den steven naar Batavia, dat toen van verscheiden' Frankische volkeren bezeten werdt(p), die daarenboven nog andere Landen, aan den linker oever des Ryns gelegen, bewoonden(q). Het verbond van hunnen Koning Genobon met Karausius was redens genoeg, om hun den oorlog aan te doen. De gelegenheid des Lands, 't welk van meeren en poelen omringd en vervuld, en van de wyde stroomen, den Ryn en de Waale, doorsneeden was, scheen naauwlyks eenigen anderen stryd dan te schepe toetelaaten. Doch de digte Bosschen, in welken de Franken, alleenlyk te water aangetast, zig terstond verschoolen zouden hebben, gaven wederom reden aan de hand, om 't gevegt te lande te onderneemen(r). Konstantius dan, voet aan land gezet hebbende, komt den Franken,

met zyne geregelde Krygsmagt, zo onzagt op 't lyf, dat 'er veele duizenden gedood, verjaagd, gevangen genomen en weggevoerd werden(s). Waarschynlyk is het, dat hy, omtrent deezen tyd, dieper in Gallie getrokken zynde, de zonderlinge ontmoeting hadt, welke men, by sommige Historieschryvers, geboekt vindt. Omtrent de Stad der Lingoonen, thans Langres genaamd, tegen de Alemannen strydende, liep hem, op éénen dag, 't geluk eerst tegen, toen mede. Hy bevondt zig binnen de gemelde Stad, toen 'er de Alemannen, op 't onvoorzienst, inrukten, en hem, door het sluiten der Poorten, zo zeer benaauwden, dat hy, niet zonder zigtbaar gevaar, ter naauwernood, met een touw over den muur gelaaten, naar buiten, en by zyn Leger kwam; 't welk, in minder dan vyf uuren, de Stad genaderd zynde, op de Alemannen aanviel, en 'er omtrent zestigduizend van versloeg(t).

't Schynt dat Konstantius, met al dit werk,+ tot in den winter, bezig geweest is. Immers men vindt aangetekend, dat 'er eene geweldige menigte van Germaanen, misschien van de korts te vooren verdreeven' Franken, terwyl de Ryn toegevrooren lag, te voet, over 't ys, in het Eiland der Batavieren, gevallen zyn; doch met het ontlaaten van 't weder, by gebrek van Schepen, dermaate bezet raakten, dat zy gedwongen werden, zig aan

Konstantius, die hun te schepe aanviel, over te geeven. Hy noodzaakte hen vervolgens, eenigen uit den hoop by hem gevangen te laaten blyven, doende de overigen, met de schande van de overlevering hunner Spitsbroederen, t'huiswaards keeren(v). Doch volgens sommiger gedagten, zou dit drie of vier jaaren laater gebeurd zyn(w). Wat hier van zyn moge; Batavia werdt eerlang van den overvloed der Franken gezuiverd(x), en mogt nu, op dat wy ons van de digtkundige uitdrukkingen eens ouden Lofredenaars bedienen, door Konstantius beschermd, den bemosten kruin, midden uit zyne bosschen en stroomen, blymoediglyk om hoog heffen.

De voorige verbonden met de Franken, die niet allen verdreeven waren, werden vernieuwd. Een goed deel hunner werdt, met Vrouwen en Kinderen en al wat zy hadden, verplaatst, in de onbewoonde streeken der Ambiaanen, Bellovaken,(5) Tricassinen,(y)

Lingoonen en andere Inwooneren van Gallie(z), om daar, als Onderdaanen des Roomschen Ryks, te leeven(a), de ledige akkers te bebouwen, en, in plaats van de Zee, door roveryen, onveilig te maaken, den Romeinschen Krygsknegten leeftogt te verschaffen, en hun vet geweld vee, in de naaste Steden, ter markt te brengen. Ook zag men eerlang de(6) Chamaven, en Friezen, en andere Vol-

ken, die in en omtrent Batavia gewoond hadden, ten behoeve der Romeinen, ploegen en zaaijen(b). En gelyk de verscheiden' Frankische en andere Germanische Volken den Roomschen Ryke in vredestyd met den Landbouw dienstig waren; zo werden 'er, in tyden van Oorlog, ook nog, gelyk eertyds, Krygsbenden, uit hunne strydbaarste Manschap, gekooren(c).

Konstantius, de Franken dus genoodzaakt hebbende, tot het afleggen der Wapenen, en hun gelegenheid hebbende gegeven, om tevens hunne woestheid af te leggen(d), stak, waarschynlyk van het Eiland der Batavieren of uit den mond der Maaze, over naar Britanje, om Karausius op te zoeken. Met wien hy, een en andermaal vrugteloos gestreeden hebbende, eindelyk een verdrag aanging, by het welk, het Eiland Britanje aan Karausius werdt afgestaan. Nog zeven jaaren, hieldt deeze het in, wanneer hy van Allectus omgebragt werdt, die, drie jaaren geregeerd hebbende, insgelyks van kant werdt geholpen; waar na Britanje zig wederom den Roomschen Keizer onderwierp(e).


Vorige Volgende