d'Uytgelesenste Wonderen, en bysonderste Seldsaemheden eeniger Landen en Volckeren in America, Asia, en Africa

Egyptische spitsen.

NAuwlijcks vier Mylen van AIkair syn de soo seer vermaarde Egyptische Spitsen [Pyramides] te sien, geteldt onder de Seven Wonderen des Weereldts; en van al de selve nu noch maar alleen overgebleven, in spyt van de Nydigheyd des Tyds, en allerley Oorloghs-verwoestingen. De grootste Pyramide, of Graf-Naaldt, ghebouwdt van een Egyptischen Koning [Men seydt van dien Pharao, die in't Naejaegen der Kinderen Israels in't Roode Meir verdronck] om syn Graf te syn, is 250. Trappen hoogh, elcke Trap vyf Voeten van malkander afghesonderd synde, yeder Voet van 9. Steecken; 'twelck geen Stroobreedt

[p. 114]

minder is, als een Amsterdamsche Houtvoet van 11. Duym; En na dese Reeckeningh is de grootste Graf-Naeldt weynig min als 1250. Houtvoeten hoogh. Plinius, Herodotus, Diodorus, en andere oude Schrijvers, maken deselve noch veel hoger: Doch wy volgen hier de Beschrijving der geene diese noch onlangs, in deese Eeuw, gesien en gantsch nauwkeurigh afgemeeten hebben. Onder gelycks d'Aarde is dit wonderlyck Gebouw (vierkant opgemaackt) van den eenen hoek tot den anderen 324. Schreden in't begrijp [andere Afmeeters stellen yeder zijde 300. Voeten; maeckende t'saem in't vierkant 1200. Voeten.] Booven op't spits is't 2. Schreden langh, en 2. Schreden breedt. Ian Somer van Middelburgh heeft'er in't Iaar 1647: sesthien Mannen op zien staan. Al de Steenen, tot dit werck ghebruyckt, syn 3. Voeten lang, 2. breet en 2. hoog. Een goed Schutter, boven op't spits staande, en reght uyt schietende, sou de Voet deeses Wercks niet voor-by konnen schieten, maar de Pijl sou op de Trappen neer vallen.

Seldsaeme Zeden en Gewoonten der oude Egyptenaeren.

DE Mannen lieten haar Water sittende, de Vrouwen staande lopen. 'tWas der Wyven gebruyk, over al heenen te trecken, om de Koopmanschap waar te nemen; de Mannen in tegendeel bemoeiden zig met het Huis-werck, en de Spinrock. 'sDaaghs wiesschenze zig driemaal, 'sNaghts tweemaal.

Als jonge Lieden d'oude bejegenden, weeckense haar uyt de weg; stonden met ontdeckten hoofde voor haar op, en bewesen haer alle Eerbiedigheyt.

Als haar Koninghen stierven, bedrevense 200. daghen rouw, ter tijdt toe dat hy begraven wierd. Daar na deed eenen een Gespreck, tot Lof des Overledenen: 'tWelck gedaan sijnde, moght yeder oock sijn Lasteren te bard brengen; op dat de Koningen hier door in toom gehouden wierden.

Sy deden Honden en Katten (soo wel levende als doode) Godlijcke Eer aan. Hun Koningen waeren Wetten voorgeschreven, diese niet overtreden moghten; niet alleen in de Bediening des Reghts, en 't opstellen van Schattingen, maar oock zelfs in haar gaen, staan, wasschen, byslapen, en voorts in alle andere dingen. Daarenboven had hy een sekere besnoeyde maat in sijn Eeten en Drincken, op dat door de vervullingh des Buycks de zinnen niet verstopt wierden.

De Meyneedighe wierden met het Swaard gestraft: De Doodslagers na de Wet der gelijcke Vergeldingh gedoodt: De Verraders, die d'Aanslagen der Vrienden aan de Vyanden openbaarden, de tongh uytgesneden: De Muntvervalschers beyde de handen afgekapt: De Vrouwverkragters ontmandt: D'Overspeelers de Neus afgesneden.

Die zigh met Steelen wou geneeren, moest zigh by den Hoogh-priester aangeven, en't ghestolene in sijn handen overleveren. Dan moest den bestolenen by den gedaghten Hoogh-priester koomen, en den tijdt noemen, wanneer hy sijn goed quijt gheraeckt was. Daarop kreeg hy 't sijne weer,

[p. 115]

halven 'tregte vierde deel; 'twelk den dief behield, tot straf des Eygenaars, wijl hy't zijne niet beter bewaard had.

Zeeden en Ghewoonten der hedensdaeghsche Aegyptenaren,

OP den 22. dagh van onse Herfst-maendt [wanneer de Nijl (nae't geheele Landt bevoghtight te hebben) weer afgelopen is] beginnen d'Inwooners t'Alkair een groot Feest te houden, Sy gaan dan langhs de straeten; en in't gaen eetense, drinckense, en singen Liederen ter eeren Godts, om dat het in't selve Iaar met d'overvloeying des Nijls soo wel gheluckt is.

Dit Feest duerdt aght dagen na malkander, en in dien tijd mag yeder gaen eten en drincken in wiens huys hy wil. Al die naghten over hangense Lighten aan hun Thoornen, en speelen op allerley Speeltuygen.

Als de Nijl over de 13. Brassi, of drie vierendeel van een el gewassen is, soo loopt 'er een Omroeper door de Stad, 't Volck op alle straten verkondigende, datse God souden aenroepen, en Boete doen, wijl de Nijl seer hoog opliep. De Menschen dit hoorende, werden hertlijck bedroeft, en yeder veranderdt sijn klederen: Want als de Nijl booven de 12. Brassi komt te rysen, soo vreesense, dat Landt en Stadt overstroomt moght werden. Oock houdense voor gewis, so veel Brassi hy boven de 12. oploopt, so menige 20. Mardint sal de Weyt in't toekomende Iaar yeder Maet dierder syn, als anders de gemeene prijs is.

Ontrent voor 50. Iaeren was de Nijl tot 18. Brassi toe opgelopen; ter welcker tijd door gantsch Aegyptenland soo geweldighen Dierte ontstondt, dat de Menschen met grote hoopen van Honger stierven: Desgelijcks oock het Vee op't veld. Dit veroorsaeckte soo groten jammer, dat d'een mensch d'ander wel opgegeeten sou hebben.

Die van Ramses bidden noch hedensdaaghs veel meer eenige Dieren, als Mahometh aen.

D'Egyptische Vrouwen, insonderheydt t'Alkair, bemoeyen zigh nergens anders mee, als met zich op te proncken, en reyn te houden. Eenige mogen nu en dan wat fijn Lijnwaad naayen, maar seer selden. Sy sijn boven maten Hooghmoedig; so dat ook selfs een Smits Wijf, alsse op een Ezel uytrijd, met een Rock van Silver Laacken, of ten minsten van Syde, bekleed is; en begeleyd werd ten minsten van vijf Slavinnen, en twee gesnedene Mooren, die op haar passen. Maar de Vrouwen die van meerder aanzien sijn, voeren 80. 100. ja noch meer Slavinnen, en 10. ghesneedens Mooren met haar, om haar te dienen. Gemeenlijck sijn haar Ezels gedeckt met een Kleed van Goudt of Silver-Laecken.