d'Uytgelesenste Wonderen, en bysonderste Seldsaemheden eeniger Landen en Volckeren in America, Asia, en Africa

[p. 63]

XV. hooftstuck.

1. Praght en Cieraed des Koninghs van Calicuit. 2. Syn Vrouwen, Hofgesin, en manieren van doen. 3. Zeeden der Inwooners, en der selver grote Onkuysheyd. 4, Vervolgh van't voorgaende. Grote Afgodery der Guzurantes. 5, Geberght by Calicuit, en de seldsame Gewoonten aldaer, ontrent de Begravingh der Doode. Tamme Elephanten, en derselver kennis. 6. Beschryving van d'Inwooners eens onbekenden Eylands.

BInnen de Stad Calicuit heeft de Koning een seer groot en kostelijk Huys. Sijn Slaapkamer is verwelft, ghelijck een Kapel, gemaackt op de manier van een Becken, waer in over de 20. Syde Kussens leggen: Voorts isse doorgaans vercierdt met seer heerlijcke Behangselen. Sijn Koninghlijcken Stoel is over-trocken met Puperverwige Syde. Hy heeft alleen een dun, fijn en wit Syde kleed aen, met Goud geboord; soo datmen hem ghenoegsaem als naekt zien kon. Op sijn hooft draegt hy een Muts van Goud Laecken, gemaekt op de wijs van een Stormhoed. Syn doorboorde ooren sijn vercierd met Diamanten, Sapphieren, en twee grote Peerlen, d'een rond, d'ander gantsch scherp toeloopende; elck vande grootte eens Hasel-noots. Aen d'armen heeft hy goudene Arm-scheenen, van d'Elleboogh af tot op de hand toe, rycklijck voorzien met kostelijcke Gesteenten. In sijn Hof saegense een Wagen, seer wonderlijck en heerlijck met dierbare Kleynodien opgepronckt; welcke van twee Mannen voortgetrocken wierd. Hy heeft, om in Zeegepraal te gebruycken, ontrent 20. Silvere Trompetten, en daer onder drie van louter Goud, so swaer dat een Man die niet dragen kon. Dese sijn voor met veel kostelijcke Kleynodien vercierd. Doe d'Overste van de Schepen des Koninghs van Portugael quam, om hem aen te spreken, stonden sijn Vader en twee Broeders, seer heerlijck toegerust, ontrent vijf of ses schreeden van sijn Stoel; en noch verder agterwaerts stonden veele van sijn Eedele. Niemandt van all deese derfde den Koning aenroeren. Eenige hebben wel ghemeendt, dat hy een Christen is, doch ondertusschen diend hy d'Afgoden; gelijk deese, die langh met hem gehandeld hebben, van hem getuygen.

2. D'Inwooners noemen hem Ganfer. Tot sijn Hof-ghezin heeft hy alleen Moren, die gantsch naakt gaen tot de Schamelheyd toe; d'overige leden sijn met Doek bedeckt. 'tGemene volk gaat altijd barvoets en bloots hoofts. De groote Heeren hebben een Muts van Fluweel. Die van't Raedsgeslagt sijn, dragen Schilden en blote Swaarden, die voor [daar andere de punt hebben] seer breedt sijn. De Koning heeft twee Gemaelinnen; en yeder der selver heeft altijd thien Papen, die haar vergeselschappen; oock by haar slapen: Dit seggense, dat tot meerder luister des Konings geschiet, die geen heerlijcker Eer-naam kan hebben, als dat de Papen sijn Vrouwen gebruycken. Hierom erven des Konings Kinderen 't Rijk niet, maar de Kinderen sijner Suster. Aen sijn Hof sijn geduerig by de 1500. Vrouwen, die niet anders doen, als't Huys vagen, en 't selve met water begieten,

[p. 64]

dat met Koedrek vermengt is. Dese volgen den Koningh over al waar hy zig heen begeeft. Als hy uyt wil gaen, zit hy op den ghedaghten kostelijcken Wagen. Ontrent den selven gaen Sangers, Trompetters, Wapendragers en vele van sijn Hofgezin. Daer nae volgen de Raeds-heeren en Opperste des Landts te voet, alle met bloote Swaerden en ronde Schilden. De Schutters en Lopers gaen voor uyt, om de weghen te bespieden. Daar is hy geen Heer in de Wereldt, die van sijn Onderdanen in so groten weerde gehouden werd; want sy eeren hem bynae als een Godt: En niemandt derf naerder by hem komen, als op drie of vier schreden na. Alsse hem yets sullen toereycken, so doens' 'et met de tacken van een Boom; want men aght het een misdaed, den Koningh aen te roeren. Ook magh geenen der Raedsheeren ontrent hem sijn, sonder Swaardt en Schild. Alsse met hem spreken, doense sulcks met geneyghden hoofde, en de hand op de mond leggende. D'Eerbiedigheyd, diese hem bewysen, bestaet bysonderlijk daar in, datse met beyde de handen na haar hoofd tasten; ghelijkse gewoon sijn te doen, alsse Godt op hun wijs willen aenbidden.

3. De Stad is seer wyd, doch niet om-muerd; en heeft van binnen veel ledige plaetsen. De Huysen sijn niet aen, maar verr van malkander gebouwt, van steen en kalk gemaekt, en binnen beschildert. In plaats van Pannen of Tigchelen, gebruyckense 'tLoof van Palmboomen, daarse de Huysen mee decken. Veel Springh-bronnen en Vischgroeven vindmen hier; want sy baden zig geerne, en hebben groot vermaak in haar te wasschen. Daar sijn ook sommige Poelen inde Stad, waer in't gemeene volk zig daaghlijks drie of viermaal dompeld. Daer is noch kuysheyt noch schaamte by dese Lieden. Haar Dochters hebben d'Eer al verloren, eerse acht Iaar oud sijn geworden. Sy gaen naackt, gelijck de Mannen; sijn veel schooner als deselve, en laten haar hayr met grote zinlijckheydt wasschen. Sy kryten de Mans-personen nae, om vande selve veronteerd te werden; wijl de Maagdom haar een sware pijn en last is, nadiense met eeren geen Man nemen mogen, so langh sy Maaghd sijn. Als d'Inwooners langhs de straet gaan, knauwense eenige bladeren, diese Betelle noemen; van welcke haer lippen en tanden rood werden; doch d'Arme lieden hebben dit geluk niet. Ook onthouden zig de Rycke van deese bladeren, als yemandt van hun Vrienden gestorven is, tot een teeken van Rouw, wijl haar tanden dan, in plaats van rood, swart worden.

4. De Koning doodt sijnde, werdt van de Vrouwen der Raadts-heeren verbrand; die tot dit werck een Vyer van Sandel-hout bereyden. 'tArme volk werd alleenlijk begraven. Sy sijn goede Rekenmeesters en behendige Schryvers, met een ysere Griffie op Palm-bladeren, sonder Verw' of Inckt. Hier sijn oock noch andere Lieden, Gusurantes genoemt, uyt het Eyland Cambaja; die te deser plaets een seer groten handel dryven. Deese sijn boven maten afgodisch, biddende de Son en Maan aen; ook de Koeyen.

[p. 65]

Soo yemand by geval een Koe doodde, die sou desgelijks moeten sterven. Sy eeten noyt yets van 't geen geleeft heeft, en gebruycken noch Wijn noch Brood. So yemand onwetend vlees eet, den selven werd veroordeeld, van huys tot huys te moeten gaan bedelen, en elendigh in de wereldt te leven, van hoe goeden Geslaght hy ook sijn moght. Sy sijn liefhebbers van Tovery, en veel wyser als de burgers van Calicuit. Haar hayr vercierense boven maten seer. Sy dragen klederen van Boomwol, en Sluyers ghelijck de Vrouwen, daarse hun hayr in winden. D'Echt houdense gelijk de Christenen, doch sijn gantsch Yversugtig, wijlse seer schone Vrouwen hebben; die haar echter kuysch houden. Hun Koopmanschap bestaat in den handel van Laken en Paarlen.

5. In't Geberght, niet verr' van de Stad Calicuit, woond een magtig Koning, Heer over veel Landen, Naremecha genoemt; een groot Afgoden-dienaer. Hy heeft meer als 300. vrouwen; en als hy sterft, werdense alle met hem verbrandt. Als andere sterven, soo verbrandtmen deselve in een Put. Dan vercieren hun Vrouwen zig met allerley Vrouwlijk cieraad, en komen met groote pragt by de Put; vergeselschapt sijnde van'er Ouders en vrienden; desgelijcks van veel Zangers en Pypers. Een uyt dese Vrouwen, die zig met haar Man wil laten verbranden, wert met grote blijdschap en Zegeprael omgevoert. Eindlijk kruyptse agterwaarts, gelijk een Kreeft, tot datse in't vyer valt. Straks werpen de Vrienden (die rondom dit Schouwspel staan) Potten met Oly en Boter op haar Ligchaam, op datse, door de vermeerdering des vlams, dies t'eerder verteerdt moght worden. In dit Land t sijn veelerley Elephanten, tot den Oorlogh bysonder wel afgeright; ook so tam, gemeensaam, en van sulk een grooten kennis, dat haer, om een volle menschlijkheyd te vertonen, niet anders schijndt t'ontbreecken als de spraak. Sy doen alles watmen haar gebied, en kennen hun Heeren verwonderlijk nauw. De getyden des Iaers sijn hier gantsch anders als by ons; want sy hebben haar Somer van October tot Meert; en haar Winter van Meert tot October.

6. Tot besluyt van dit Hooftstuck en dese Schipvaardt, sal ik hier aenhegten de Beschryving van een onbekend Eylandt, 'twelckse onderwegen aandeden. D'Inwooners waren van een middelmatige verw, tusschen wit en swart; wel-gesteldt van ligchaam, maar gingen soo naakt alsse gebooren wierden, sonder eenige schaamte. Yeder was gewapend met Boog en Pylen. Niemand kon hun Spraak verstaan. 'tWas een seer gedienstig volk; want als den Oversten der Schepen de sijne beval, hout en water te gaan halen, quamen dese lieden met hopen toelopen, en hielpen haar getrouwelijk. Sy droegen lang hayr, maar de Baard en Winckbrauwen plucktense uyt. Sy beschilderden zig met veelerley verwen; wit, swart, blauw en rood. D'onder-lip haddenze doorstoocken, en inde gaten staken Beentjens, gelijk Nagelen. Andere droegen 'er Steentjens in, soo cierlijk geverwt, dat hun

[p. 66]

geheele lip met Eedele Gesteenten beset scheen. Hun Vrouwen doen even soo, en gaan desgelijks sonder eenighe schaamte naackt; anders sijnse seer schoon. Sy hebben Houte Huysen, gedekt met Loof van Bomen. Van natuur sijnse gantsch vrolijk, danssende, springende, en allerley genoeghte bedryvende. De Scheeps-Overste deed eens eenige een wit Hembd aandoen, en een Hoed opsetten; waar over sij zig hooglijk verwonderden. Haar Hout houwense met scherpe Stenen, wijlse noch Yser, noch eenige andere Bergwercken hebben. Daar sijn menigte van allerley Vogelen, insonderheydt van Papegayen, op veelerley wijs geverwt, en soo groot als Hoenderen. D'Inwooners doen niet anders als Visschen. Sy saegen hier een Visch, soo dick als een tamelijck Vat, en langer als twee Vaten, gantsch rond. 'tHooft was als dat van een Vercken, hebbende kleine oogen, geen tanden, maar ooren die een arm lang en breed waeren. Onder aen 't lyf saghmen twee gaten. De staert was seer lang, en een arm breedt. Op sommighe plaetsen scheen hy een Verckens-huyd te hebben, die een vinger dik was. De Portugezen vertreckende, lieten daar twee Mannen aan Land, die de dood verdient hadden. Dese zig van alle hulp en geselschap der Christenen berooft ziende, maekten groot misbaer; doch wierden van d'Inwoonders deeses Lands met bysondere meedogentheit vertroost.