d'Uytgelesenste Wonderen, en bysonderste Seldsaemheden eeniger Landen en Volckeren in America, Asia, en Africa

[p. 56]

XIII. hooftstuck.

1. 'tGroene Hooft (Capo Verde) waerom soo ghenoemdt. Gelegentheydt des Landts. 2. Zeden en gewoonten der Volckeren Barbazini en Serreti. 3. Moeyelycke en ghevaerlycke Schipvaerdt. Ongheluckigh gheval van een Truciman, of slaef. 4. Der swarte Mooren quaed gevoelen van de Christenen. 5. Gelegentheydt van 't Ryck Gambre. 6. Cadamusti tweede Vyt-toght. eenige onbewoonde Eylanden ontdeckt. Grote Slecken, die men eet. 7. Andries Eyland, waerom soo genoemt.

'tGRoene Hooft (Capo Verde) heeft dien naem door de Portugeezen bekomen, wegens de veelheyd der groene Bomen; gelijckse 'tWitte Hooft soodanigen benoeming gaven, wegens 'twitte Zand. Dit Groene Hooft is seer hoog, en lustig om aen te zien. 'tLeyd tusschen twee Bergen, en streckt zigh seer wijd in Zee uyt, omringht sijnde met veel Hutten en Wooninghen der swarte Moren uyt 'tKoninghrijk Senege. Voorby 'tGroene Hooft koomende, zietmen drie kleyne onbewoonde Eylanden, maar seer heerlijk met groene Bomen vercierd, even gelijck 'tGroene Hooft. Dese Bomen sijn by na altijd groen, want d'oude bladeren blyven, tot dat de nieuwe weer uytspruyten. 'kHeb (seydt Cadamustus) seer verr nae 't Oosten gereyst, en veel Landen bezoght, maer noyt lustiger plaets gezien. By dit Groene Hooft versamelen zig d'Oevers, en maeken een seer aengenaeme Stroom.

2. Over dese Stroom wonen twederley Volckeren, Barbazini en Serreti genoemt; sijnde swarte Mooren, doch den Koning van Senege niet onderdanigh. Sy hebben noch Koning noch Vorst, op dat sy, of haer Kinderen, van den selven niet mochten gedood of voor Slaven vercocht werden; gelijk onder d'andere swarte Mooren gheschiedt. Evenwel eerense d'een meer als d'ander. Geen Wet werd onder haer gevonden; en sy sijn grooter Afgodendienaers, als eenige andere Volckeren: Daerenboven ook seer wreed, gebruikende vergifte Pylen, so dat de geene die daar van gewond werden terstont sterven moeten, indiense maer een weinig bloed laten. Dit volk is boven maten swart, en van grote Ledemaeten. Als nu Cadamustus en de sijne met een Suyde wind 'tLand omvoeren, quamense by den uytgangh eens Waeters, Rium Barbazinorum ghenoemt, ruym een Boogscheut breedt synde, gelegen ontrent 60. Mijlen van 'tGroene Hooft.

3. Sy voeren alleen by daeg, maer wierpen 'snaghts 'tAncker uyt, en hadden altijd Wagt boven op't Schip, om op de Rotsen te letten, en waer de See aenstiet; op datse sulks by tijdts bekend maekten. Hier na quamense by den uytgang van een ander Water, en vonden goed, een Slaef uyt te senden, om't Land te bezigtigen: Want

[p. 57]

wijl't seer lustig, en met schoone Boomen rijckelijk voorzien was, soo kregense lust, om 't selve aen te doen. Doch niemandt wilde sijn Slaef [by haer Trucimans genoemt] geerne wagen. Eyndelijk wierd besloten, de saak aen't Lot te stellen; en 't viel eenen van 't Schip uyt Ligurien te beurt. Straks wierdt de Boot toe-gherust, om deese Slaaf aen landt te setten; dien echter bevolen wierd, soo hy gevaer sag, niet op te treden, om van de woeste Inwoners niet gegrepen te werden. Maer indien hy [buyten gevaer] te land kon komen, soo sou hy ondersoecken, wat voor Volck daar woonde; wat voor Vorsten, en hoedanige Gewoonten sy daar hadden; of'er ook Goud was, of eenige andere dingen die haar dienen konden? De Slaaf te land gekomen sijnde, vond zig terstond vande swarte Mooren [welcke de Scheepen zien komen hebbende, haer aen den Oever verborgen hadden gehouden] overvallen; en nae korte t'samenspraak hieuwense hem met haere Swaarden in stucken, sonder dat die vande Scheepen hem te hulp konden koomen, tot haar uytstekend verdriet. Sy konden hier uyt ghenoeghsaem bemercken de woedende wreedheyd van dit volk, en hoe onbarmhertig sy haer gehandeld souden hebben, indiense in hun handen quaemen te vallen. Derhalven vertrockense van daar, en voeren met een Zuyde wind voort, komende ten laetsten aen den uytgangh van de Vloedt Gambre, die op 't smalste tusschen de 3. en 4. Mijlen breed is.

4. In deese Rivier ledense een harden aenstoot vande swarte Moren, die met veel kleyne Scheepjens op haar afquamen, schietende met vergifte pylen. Sy geraakten wel met malkander in gesprek, doch dese Moren wilden haar geen handelingh noch aenkomst vergunnen; segghende, Datse wel wisten, wat de Christenen voor lieden waeren, van waerse quaemen, en hoese voortyds met den Koning van Senege gehandeld hadden. Datse geenssins goed konden syn, wyl hun bekend was, datse Menschen-vleesch aten, en alleenlyck de Knegten der swarte Moren koghten, om deselve, even als wilde Dieren, te verscheuren, en op t'eeten. Derhalven was 't haar niet geoorlooft, met de Christenen eenigh Verbondt te maecken; maer waeren in tegendeel van meeningh, haar te berooven van al wat in hun Schepen was, om 't selve haeren Coningh (die drie daghreysen van daer in't Ryk Gambre woonde) te schenken, en haere personen selfs op 't grouwlykste te doden.

5. Wijl nu Cadamustus niet gheraedsaam vondt, hier aen Landt te gaen, soo heeft hy ook, voor datmael, geen Beschryvingh van 't Rijk Gambre konnen doen. Alleen verhaeld hy, verstaen te hebben, dat het hier niet anders regend, als heet water. Dat'er geen Dageraed voor der Sonnen opgang gaet, wijl'er tusschen deselve en de nagt geen tijd is; en ter dier oorsaek schijnd de Son, so haest de nagt voorby is, sonder eenige tusschen-beyden-lating van tijd. Evenwel schijndtse niet boven een half uyr te vollen, daer na werdse eenigzins verduysterdt, gelijk als in een Sonne-swijm. Waerom nu de Son hier eer gezien werd als op

[p. 58]

andere plaetsen, daer van gevense geen andere reden, als, om dat het Aerdrijk daer vlak open en neergaande is, sonder eenige Geberghten of andere verhinderingen, die de Sonnestralen souden mogen belet doen.

6. Cadamustus weer t'huys gekomen sijnde, nam in't volgende Iaer, met den gedaghten Antonierus, voor, een nieuwe Toght aen te vangen, om te zien, ofse in 't Rijk Gambre mogten komen. De Vorst Infant [van welcken hier boven gewagh ghemaakt is, en sonder wiens hulp Cadamustus deese Reys niet had konnen volbrenghen], deed ook een groot en treflijk Schip bereyden, van allerley Voorraedt en Oorlogs-behoeften wel voorzien. Sy voeren af in't begin der Maymaend, en quamen by de Canarische Eylanden, diese, als bekende plaetsen, niet begeerden aen te doen. Voorby 't Witte Hooft gekomen zijnde, kreegense een Storm uyt het Zuyden, duerende drie dagen en twee naghten aen malkander. Op den derden dagh saegense (tegen haar verwaghtingh) land, tot hun groote blijdtschap en verwonderingeh, wijlse 'tselve vonden, daarse 'tniet ghesoght noch vermoed hadden. Sy sonden in een Boot twee der haere uyt; welcke tydingh te rugg brachten, datse twee grote Eylanden hadden gezien. Daar op sond Cadamustus thien gewapende Mannen aen Landt, om 'tselve van binnen te bezightigen: Doch deeze wierden niet een eenigh Mensch gewaar; maar wel sommige Duyven en allerley Vogelen. Dese Duyven vingenze met de handt, sonder eenige moeyte; wijl sy [die noyt Menschen ghezien hadden] voor de Menschen niet schouw waeren. Ter deezer oorsaek brachten deze thien Mannen een grote meenighte der selver t'Scheep. Sy sagen noch twee andre kleyne Eilanden, doch vonden oock in de selve niet anders als Ghevogelte, en wonderlijck grote Visschen. Vermits nu hier voor haar niets te doen was, soo verlietense dese Eijlanden, en verders hun voorgenomen wegh nae Indien vervolgende, wierden ze twee andere Eylanden ghewaar, van welcke sy 't eene aendeeden, beplant sijnde met allerley cierlijk Geboomt. Hier vondenze eenige Sout-schollen, diese nae hun Schepen brachten: Ook sagense veel Slecken, met seer brede schelpen, groot genoeg, om voor een Schildt te konnen verstrecken. 'tVolk at haar met grote lust, en maakte velerley geregten daer van. Cadamustus wierd (door haar aenhouden) gheparst, om deese spys te proeven; die hy seydt, in reuck en smaak 't Kalfs-vleesch seer gelijk te sijn, en derhalven bevel gaf, veel van dese Slecken in de Schepen te brengen. Hy getuygt ook, voor heenen van een Elephant gegeten, maer sodanigen kost niet seer smakelijck gevonden te hebben.

7. Eyndlijk quamenze weer by den gedagten Vloed des Rijks Gambre, diese onbesorgt invoeren, sonder eenige Scheepjens der swarte Moren gewaar te worden. Ontrent 10. Mijlen de Rivier ingevaren sijnde, vondese een kleyn Eyland: En even ter selver tijd stierf een der hare, die hier begraven wierd. Syn naem was Andries,

[p. 59]

en hierom noemdenze 'tEylandt S. Andries; 'twelk tot op desen dagh toe dien naem behouden heeft. Ondertusschen locktense een der swarte Moren in een haerer Scheepen, hem bekendt maeckende, datse geen wreede lieden, maar onder alle menschen de sagtste en barmhertigste waren. S'onthaelden deese swarte Moor [die zigh over hare Personen en Manieren hooglijk verwonderde] eerlijk, en begiftigden hem rijckelijk, waar door hy haar dan eyndlijk ontdekte, datse in't lang gezoghte Rijk Gambre waeren, over't welck een Heer was, Farasanolum genoemt, te dier tijd ontrent 10. daghreysen daer van daen sijnde; doch dat den selven een noch veel grooter Heer onderworpen was, te weten, den Honigh-Koningh, den groten Koning Nebeorum geheten: Maar dat niet wijd van den Oever sommige Amptlieden waren, by welcke hy haar beloofde te willen brengen, en in sonderheyt byden Amptman van Batimausa: Ook quamense, door sijn hulp, in de gedaghte Stad, ontrent 40. Mijlen van den uytgang des Vloeds gelegen.