|
| |
IX. hooftstuck.
1. 'tWitte Hooft. 2. Beschryvingh van 't Koninghryck Senege, en de Volckeren Azanegis. 3, Haer Gewoonten, en groote onnoselheydt. 4. Gelegentheydt van Amelo, of 't Honighryck. Booven maten groote hitte. 5. Sout-handel. Seldsaeme wys van Coopmanschap te dryven, sonder malkander te sien of te spreken. 6. Vreemde Geschiedenis. 7. Vervaerlycke Menschen. 8. Voordeel der rycke Lieden. Menigte van Sprinkhanen.
VAn dit Eyland sijnse met een Zuyde wind na Morenland ghevaeren, en quamen, nae weynig tijds, aen een Land, 'tWitte Hooft (Capo Bianca) genoemt, leggende ontrent 770. Mylen van de Canarische Eylanden. Doe de Portugeezen Capo Bianca eerst ontdekten, vondenze daer niet anders als Zand, sonder 't minste teken van eenig Gewas. Doch vermits wy niet aenmerklijks van dit Gewest beschreven vinden, soo sullen wy overgaen tot de Beschrijving des Koningrijks Senege, en der Volckeren Azanegis.
2. Senege is een vlietend Waeter, scheydende d'Azanegen van 't eerste Koningrijk der swarte Moren. Deze Azanegi sijn een Volk, welcker verwe half Swart, half Aschgrauw is; woonende op sommighe plaetsen aen geene zijde des Witten Hoofts. Veele der selve stoten aen d'Arabiers, Hodeni genoemt. Sy eeten soo weynig, dat een Man aen wat Garste-pap een gantschen dagh genoeg heeft: Evenwel synse seer sterck en wacker. Deze Azanegi hebben een zeldsaem gebruyk, want sy omwinden haer hooft met een Sluyer van Lijnwaedt, soo dat het eynd daer van voor haer Aengezight komt te hangen, van't Voorhooft af, tot over de Mondt toe. De reden is, om datse zig over de Mond niet minder schaemen, als wy ons over de Schamelheyd. Ter dezer oorsaeck | |
| |
deckense dezelve toe, als een schandeijck ding; seggende, dat'er altijd een lelijcke stank uyt voortkomt, als uyt een vuyl gat, of stinckend hol. Sy hebben geen Heer; als alleen, dat de rijkste onder haer d'opperste is, en den selven gehoorsamenze oock. Den gemenen hoop is arm, leugenachtig, en seer verraderlijk. Hun lengte is middelmatigh, 't hayr gekruld, gelijck de Duytschers ghemeenlijck dragen. 't Selve latenze gantsch langh wassen, en besmeeren't met Vischvet; ter welker oorsaek sy ook geweldig stincken: Doch sulcks werd van haer voor een grote Eer gehouden.
3. Sy beminnen insonderheydt de vette Vrouwen, die grote Borsten hebben. Deze ontrent 17. Iaeren oudt geworden sijnde, soo recken de Mannen haer den Boezem met een Touw neer-waerts: Waer door deselve afhangen, ghelijck die van de Beesten. Daer nae Kinderen gebaerd hebbende, werdenze noch veel afschouwlijcker. Als deze Lieden de Scheepen eerst op Zee sagen varen, meendenze deselve Vogelen te sijn, die met witte vederen uyt vreemde Landen daer aen quamen vliegen. Maer de Zeylen neergelaten, en de Scheepen naerder gekomen sijnde, geloofdenze, dat'et Visschen waeren. Andere hieldenze voor Geesten of Spoken, wijlse oock by nacht voeren. Sy waren derhalven voor de Schepen [ziende dezelve gintsch en herwaerdts swieren] seer vervaerd; te meer, om dat haer van't Scheeps-volck nu en dan, voornaementlijck by nacht, grote schade toegevoeght wierdt.
4. Van Tagaza (in onze Tael soo veel als een Gulde Last geseyd) brengtmen veel Zouts, 'twelck d'Arabiers Azanegi daer na op hun Kemelen in veelderley Gewesten vervoeren; ten deelen oock na Tambuth, desgelijcks na Amelo, of't Honighryk; in't Landschap der Swarte Mooren. Dit Rijck Amelo heeft boven maten veel vande grote hitte te lijden, soo dat by nae alle viervoetige Ghedierten daer versticken en verderven: Want hier wast geen Voeder, als 'tgeen schadelijck is. Derhalven, als er 100. geladene Kemelen aenkomen, soo keert'er selden 30. weer te rug. Wie van de Arabiers Azanegi hier ziek werd, moet gewislijck sterven, wegens de geweldige hittigheyd des Luchts. Men seyd, dat Tagaza 40. Daghreysen van Tambuth leyd, soo veel als een Paerd kan af-lopen. Tambuth en't Honigryck leggen ontrent 30. Daghreysen van een. Als Cadamustus vraegde, waer't by toequam, dat in Amelo so veel Zouts verbezigt wierd? Kreegh hy tot antwoordt: Datmen 't in 't Land der Swarte Mooren met menighten moest gebruycken; wijl haer bloed, door de grote hitte, vergiftight werd: En indienze zulks met Sout niet te hulp quamen, so soudenze gesamentlijck moeten sterven. Sy gebruyckten derhalven daeghlijcks een deel Sout, 't welckse in waeter lieten smelten.
5. 't Ovrige Sout maackense tot Schollen, soo groot als een Man kan dragen, en brengen't dan in 't Honighryck. Daar nae nemen de Swarte Moren elk een Schol Souts op hun hoof- | |
| |
den, en trecken soo voort; met sulcke meenichten, dat het een groot Leger van Voetvolck schijnt te zijn; torssende deze last een seer verren weg. Sy hebben drie spitze stocken by haer, dieze, alsze vermoeydt sijn, in d'Aard steecken, en 't Sout daer soo lang opleggen, tot datze adem ghehaeld, en zig wat verquickt hebben. Op deze wys brengenze 'tSout tot aen seeker water, vermitsse by na gantsch geen lastdragende Gedierten hebben, wegens d'onvrugtbaerheyt des Lands, 'twelk gras noch kruyd, dat bequaem mogt sijn, voortbrengt. Dit Sout dus aen't Water gebracht sijnde, soo maeckt elck, van 't geen hem toe-behoordt, een hoop, die hy met een bysonder teken marckt, treckende dan ontrent een halve daghreys daer van daen. Deze wegh zijnde, koomen de swarte Moren [namentljk, de gene, die haer niet laten kennen, noch met yemandt spreecken willen] met hun Scheepjens uyt zommige Eylanden aen den Oever; en't Sout bezien hebbende, leggenze op yeder hoop een deel Gouds, na dat het Sout haer weerdig dunckt. Dit gedaen sijnde, begevenze zig terstond van daer; waer na d'andere swarte Mooren, die te voren wegh gegaen waeren, weer komen, en elk beziet zijnen hoop. Vergenoegt hy zigh met het Goudt, dat daar op leydt, soo neemt hy 't selve, en laet het Sout daar, treckende voorts weer na huys: Maer soo hy meendt, dat de prys te weynig is, soo laet hy't beyde leggen, en gaet weer heen, gelijck te voren. Dan komen de vorige Moren weer, en nemen al de hopen, daermen 't Goud van genomen heeft, weg: Maer op d'andere leggenze noch een weyig Gouds by, soo haer dunckt dat het meer weerdig is: Anders nemenze haer Goudt weer, en laeten't Sout leggen. Op deze wijs dryvenze hun handel, sonder dat de kopers en verkopers malkander zien. Dit sal veele misschien ongelooflijk duncken; doch Cadamustus betuyght, dat hem sulks van veel geloofweerdighe Kooplieden voor waeragtig verhaelt en bevestigt is.
6. Cadamustus vraegde somtijdts de swarte Moren in dit Honighryck, waerom hun Vorst, die seer rijck en machtig was, geen neerstigheyd deed, om door geweld of vriendschap kennis van dit volck te krygen, die zigh noyt wilden laten zien; op dat hy weten mogt, wat voor gedaente, spraek en zeden sy hadden? Hem wierd geantwoordt, Dat de Vorst sulcks al voor langh had ter handt genoomen, op de volgende wijs: Tegens de tijd dat dit volck pleeg te komen, gebood hy zommighe der zijne, zigh aen den Oever verborgen te houden. Als nu deze, die haer niet wilden laeten kennen, aenquamen, en Goud op't Sout leyden, vielen de Bespieders onder den hoop, en namen vier uyt dezelve gevangen; doch de drie lietenze weer los, meenende aen eenen genoegh te hebben, om uyt hem haer gantsche gelegentheyd te verstaen; te meer, om dat ze d'andere [van welcke sy groot voordeel trocken] so weynig als moghelijck was sochten te vertoornen. Dezen Ghevangenen wierdt voor de Vorst van't Honighryck gebracht, die | |
| |
terstond eenige Persoonen liet komen, in verscheydene Talen ervaren. Deze spraken den Gevangenen in de selve aen, om eenige antwoord van hem te bekomen: Doch hy sweegh t'eenemael stil. Oock begeerde hy gantsch geen spijs te nuttigen, soo dat hy niet langer als drie dagen leefde.
7. Ter dezer oorsaeck meenden de Moren in't Honighryck, dat dit volck van naturen stom was. Doch zommighe oordeelden, dat dit uyt onwil en herdneckigheyd geschiede, wijl de gevanckenis hem seer tegen de borst was. De Mannen, die deeze onbekende Moren gezien en gegrepen hadden, beschreven haer, dat het gantsch swarte Lieden waren, ruym een span langer als sy. D'onderste lip hingh haer tot op de borst toe af; welcke seer rood, en van binnen rouw was, even als ofse geduerigh bloedde: Doch de bovenste was kleyn, ghelijck die van andere menschen. Dit veroorsaeckt, dat al hun tanden bloot staen, die veel groter als gemeen sijn; insonderheyd hebbenz'er aen yeder zyde een, van een uytstekende grootte. Hun ogen waeren groot en swart; van een afschouwlijck gezigt. 'tBloedt liep altijd van haer tandvleesch over de lip, 'twelck (gelijck waerschijnlijck is) soodanigh verrot, door de groote drooghtte des Luchts. De Vorst berouwde deeze gevangen-neming seer hoogh, en liet dit volck na dien tijdt gerust: Want alleen om deze oorsaeck blevenze drie volle jaren langh achter, sonder oyt weer te koomen om Sout te koopen, tot geen kleyne schade van veele. Doch vermitsse 'tselve niet langer ontbeeren konden, nadien't haer Ghenees-middel is, soo warenze ghedwongen, op d'oude wys weer te komen handelen. Tsedert dien tijd liet de Vorst geen ondersoek meer doen; meer aght nemende op't voordeel datse aenbragten, als op de Personen. By d'aschverwige Moren wert noch goude noch zilvere Munt gebruykt, maer sy kopen d'eene Waer voor d'and're. Doch d'Azanegi en Arabiers in't binnenste des Landts hebben een Portugeesche Munt, diese Mitigal noemen, 'tstuck een Goudgulden weerdig sijnde.
8. Die in d'eensame Wildernissen wonen hebben geen natuerlijcken Koningh, alhoewelse d'een meer eerbiedigheyd betoonen als d'ander. Insonderheyt eerense de rijcke, die oock aldermeest begunstigt werden, 'twelk een gemeene gewoonte door de gantsche weerelt is. Doch of wel deze seer ryk sijn, en veel pluymstrijckers hebben, soo konnense echter geen Vorsten genoemt werden. Hun Vrouwen sijn aschverwigh, en gebruycken Boomwolle kleederen, diese van de swarte Moren bekomen. Onderklederen of Hembden werden noyt van haer ghebezight. Sy hebben noch Harnasch noch Borst-waepen, als alleen een Schild, waer opse alle geweld afkeeren; neffens langhe, doch seer lighte Spiessen, desghelijcks Pylen, maer gebruyckense gheheel anders als wy. Sy ryden op de Moorsche manier, alhoewelse niet veel Paerden hebben, wijl haer Land gantsch woest is, en geen gras draegt. 'tSelve is door de hitte der Son gelijck als verbrandt; en 't groot gebreck van waeter maeckt het | |
| |
geheel onvrughtbaer. 'tReegent hier ook in't gantsche Iaer niet, als alleen inde drie Maenden, die wy Ooghst,- Herfst,- en – Slagtmaend noemen. Cadamustus sagh hier soo een gote meenigte van Sprinkhaenen, datmen den Hemel byna niet zien kon. Deze komen gemeenlijck alle drie Iaeren, en vliegen met soo groote hoopen, dat de Lucht wel 12. Mylen weegs verr daer van bedekt is. Waerse zig op d'Aard neerlaeten, knagenze alles af. Sy sijn roodt, en van een bysondere grootte. Indienze yeder Iaer quamen, so soudenze 't Land al voor langen tijd woest gemaekt hebben.
|
|
Auteursrechtvrij