Verzameling volks- en straatliedjes (collectie Nijhoff)
(ca. 1650-1750)–Pieter de Vos–
Auteursrechtvrij
[pagina 547]
| |
Gestrafte Onkuysheyd, Of Regtvaardige Wraak, uytgesproken door Hartog Karel de Stoute, aen den Gouverneur van Seelant,Stem: De Wagter die een deuntje blaast.O wereld vol van Overdaed,
Wat baent gy open wegen,
Tot alderhande quaed,
Tot wraek, Bederf en moord
Een saek noyt meer gehoort,
sal ik u brengen voort,
sal ik etc.
Jn zeelant is dit feyt geschiet
ten tijd doen Hertog Karel
Hier voerde groot gebied,
zijn Gouverneur bekent
Heeft hem tot quaed gewent
En kreeg een droevig end,
En, etc.
Hy sloeg een geyl en dertel oog
op een edele Vrouwe
't Geen hem op 't laest bedroog
En sprak mijn herte lust
Sal nimmer zijn gerust
Voor gy mijn vlamme blust
etc.
| |
[pagina 548]
| |
Sy als een eerbaer kuyse vrou,
sprak heer zou ik verbreke,
Mijn onverbreekbaer Trou,
Sal ik mijn lieve Man,
doen sulken gruwel an,
Og spreekt daer nimmer van,
Og, etc.
Hy met een obstinaet gemoet,
Ging hem na huys toe keeren
Heel toornig en verwoet,
Hy liet van stonden aen,
Sijn dienaer heene gaen,
En haelt haer Man gevaen,
En etc.
Betigten hem met Land verraed,
Sijn Vrou geheel verslagen,
die vroeg op heeter daet,
Wat mag de oorsaek zijn,
dat dus mijn Man vol pijn,
Moet hier gevangen zijn,
etc.
U Man sprak hy wou 't Lant verraen
Jk sal hem door beuls hande,
het hooft van 't lighaem slaen,
maer by mijn magt ik zweer,
voldoe gy mijn begeer,
gy krijgt u man dan weer.
De sont wert hem vergeven dra,
Voldoet gy mijne lusten,
Soo krijgt u man gena,
Dus kiest in dit geval,
Mijn wil te doen voor al
Of ik hem straffen sal.
De kuysse Vrouwe toog mitsdien,
Seer bitterlijk aen 't schreyen,
Sal ik mijn Man dan zien,
't hooft valle voor hem neer,
Of afstaen van mijn eer,
En doen na zijn begeer.
Mijn lieve Man is mijn so goet,
Als eenig schat op aerden,
of als mijn eer my doet,
mijn eer mijn waerste pant,
Mijn Man mijn regterhant,
Moet een van bey van kant.
De booswigt greep haer by de hand,
Jn 't midden van haer klagen,
Wierp haer op 't Ledikant,
en heeft so ongerust,
Sijn geyl en dert'le lust,
Tot walgens toe geblust.
Doen sprak hy Vrouwe gaet nu heen,
Op
| |
[pagina 549]
| |
Morge mogt gy halen,
u man uyt het geween
Bedroeft is zy gegaen,
Hy liet van stonden aen,
Haer Man het hooft af slaen.
Des morgens opent zy haer Deur,
En ging vrymoedig treden,
Naer den Gouverneur,
sprak sprak groot Mogend heer,
geeft my mijn man nu weer,
voor mijn geschonden eer.
Hy riep twee Dienaers voor den dag,
En bragten haer ter plaetse,
Daerzy haer Man aenzag,
daer lag hy sonder hooft,
van 't bloedig zwaert verdooft,
en 't leven wreet ontrooft.
Sy viel op 't dode lighaem neer,
en kusten zijne wangen,
En schreyden om haer eer,
trok 't hayr uyt de herssen pan,
en riep o sno tiran
Vermoort gy dus mijn Man.
Sy vloot als zinloos en verwoet
en klaegden 't aen haer vrinde,
Haer aldernaeste bloet
Den Gouverneur o schant,
Heeft my mijn eer ontmant,
En mijn Man geleyt in 't Sant.
Haer Vrinden spraken Nigt wel hoe,
laet ons van Zeelant reysen,
terstond na holland toe,
Beklagen daer dit quaed,
En gruwelijke daed,
Aend' Hertog groot van Staet.
Men quam seer haest en ongemeen,
Tot Delft binne rijden,
Men ging te Hove treen,
Sy sprak den Hertog aen,
deed hem de zaek verstaen,
Hoe 't al was toe gegaen.
Ag wreek de doot van mijnen man,
wreekt mijn geschonde eere,
So ymant wreeke kan,
U valssen Gouverneur,
Die brogt my in getreur,
Besteld hem straf daer veur.
Den Hertog sprak u wel verzint,
En let wel op u reden,
hy is mijn een goet vrint,
dus
| |
[pagina 550]
| |
zegt in dit geval,
De zuyv're waerheyd al,
'k zweer ik hem straffen zal.
Maer zo 'k dees zaek onwaer bevind;
So zal ik u doen smaken,
De dood die u verslind
Jk daeg hem voor het Regt,
Dus hier in overlegt,
Bedenk wel wat gy zegt.
Sy sprak mijn heer is dit onwaer,
Zo laet mijn lighaem sage,
Aen stukke van malkaer;
Of helpt my onder d'aerd:
door een Scherpregters Swaert,
De dood my niet vervaert.
Den Hertog liet den breden Raed;
Terstond ten Hof vergaren:
Om dit vervloekte quaed,
Te straffen ongemeen;
Men deed de Vrouw alleen:
Jn eenen Kamer treen.
Doe quam de Booswigt voor den dag,
Voor d'hoogen Raed verschijnen;
En sprak met bly gelag;
wat 's d'oorsaek dog mijn heeer
Dat ik op u begeer:
Kom reysen hier so veer.
Den Hertog spreekt hem vreeslijk aen,
gy eer vergeten Schelm;
Wat quaet hebt gy gedaen:
Een eerbaer vrou verkragt,
haer man ter dood gebragt;
denkt dat gy straf verwagt.
Hy sprak wie leyd my dit te last,
Het zijn verdigte loogens,
O Vorst daer 's niet aen vast,
Stelt my Party ten toon;
Jk zweer u by de Goon:
Hy krijgt verdiende loon.
Den Hertog sprak o Gouverneur,
'k sal u opregt blijk toonen;
Men opende de deur:
Doen wierd zijn hert belaen:
hy sag de vrouwe aen;
Bedroeft daer voor hem staen.
Doen Karel wierd als obstinaet;
Sprak kent gy wel dees Vrouwe?
Die voor u oogen staet;
Dit is u Vyandin:
Die gy door geyle min;
Dwong na u lust en zin.
| |
[pagina 551]
| |
Hy viel van schaemt ter aerden neer:
den Hertog sprak met reden;
Herstelt dees Vrou haer eer,
Jk wil tot straffens schult,
dat gy haer met gedult:
Terstond hier Egten zult.
Doen Karel vraegden aen dees vrou;
of zy haer wou begeven;
met hem in d'Egten trou
zy sprak o Vorst ik kan:
Jn d'Egt niet nemen an,
De Moorder van mijn Man.
Hy sprak 't zal u niet schadelijk zijn;
Gy sult ook wraek genieten,
Dus doet de raed van mijn,
dus voort door Vrienden raed
en d'hertogs soete praet;
zy 't ja woort geve gaet.
Dus wierd de Weduw weer de Bruyd
en d’Huwelijks Vorwaerden,
Wierd daer geschreven uyt,
Al ley zy noyt geen Kraem,
En hy te sterven quam,
So bleef zy Erfgenaem.
Dus wierd de Priester voort gehaelt,
het huwelijk bevestigt;
En voor den raed bepaelt
den Gouverneur sprak Heer
Wy bedanken d'hertog seer:
Voor dees genoten eer.
Don Karel vraegd zijt gy te vreen,
Ja heer en wy vertrekken,
Met alle dankbaerheen:
So sprak hy onder al,
Mijn Bruylofs Feest die zal,
Ook volgen na geval.
Neen sprak de Vorst na mijn vermoen,
zo moet gy de justitie;
en mijn ook eerst voldoen,
Sa knield daer voor het sant
Op dat gy door Beuls hant,
Gestraft word weer met schant.
Hy bad de Vorst om lijfs genae,
maer 't smeken was verloren
de hertog sprak kom sa
Scherpregter volgt u last,
En geeft de snode Gast,
Het loon hem toe gepast.
Men sloeg hem 't hooft al met een slag
het
| |
[pagina 552]
| |
welk de jonge Wedu,
met blijdschap al aensag
Dus was den Gouverneur,
Zijn ent een droef getreur,
En groote staet voor heur.
Dit is waeragtig so geschied,
By hertog Karel de Stoute,
Omstanders wilt dit Lied
Voorlesen dit betoont,
dat straf geen Vrind verschoont,
Maer 't quaed zijn meester loont.
|
|
