Alle de gedichten. Deel 1

[p. 353]

Puntdichten

[p. 354]

1.

Een Puntdicht moet men 't lest het allereerste maaken.
Waarom? om dat het lest meer dan het eerst moet raaken.

2. Eigenschap van Punt- en Steekdicht.

Een Punt- en Steekdicht zyn van ongelyke kracht.
Dit kittelt ons het oor; dat weet in 't hart te steeken.
Het leeven van den mensch wordt na 't bedryf geacht.
Het Puntdicht roemt de deugdt. het Steekdicht wraakt gebreeken.

3. Aan den Eed. Gestr. Heer Joan Huidekooper van Maarseveen, Ridder, Heer van Neerdyk, en Scheepen t'Amsterdam.

Elk noemt u Maarseveen; maar 't heeft een andre zin;
Best noemt men u een godt, uw Ega een godin:
Zy is een Venus, gy een Mars van moedt bezeeten.
Gy moet geen Maarseveen, maar Mars en Venus heeten.

4. Heinduivel en Giert zyn wyf

Heinduivel slaat zyn Giert uit enkel tydverdryf
Giert is heel goedt van aart, en 't is een duivels wyf.

5. Aan den E. Heer Nikolai, Geheimschryver t'Amsterdam. Aardt.

Laat Water, Vuur en Lucht vry op haar krachten boogen,
Zoo ik geen stof bestel, is all' haar kracht onnut.
Een beeldt van aardt gevormt bekoort de wakkerst' oogen.
Myn zusters worden niet dan door myn zorg gestut.
Den mensch en 't geen hem voedt, zyn uit myn schoot gebooren.
Zoo d'Aardt, d'almoeder, sterft, is al wat leeft verlooren.

[p. 355]

6. Water.

Het Aardtryk heeft een vorm: maar 't heeft geen vruchtbaarheden.
Haar zaadt is zonder nat niet dan een zielloos beeldt.
De vormen zyn voor 't oog: maar 't oog is zonder reeden.
All' d'aardt verstikt van dorst en heeft nooit vrucht geteelt,
Of ik quam met myn kracht haar drooge borst deurdringen.
Door water maakt zich d'aardt de moeder aller dingen

7. Vuur.

Het water heeft haar kracht: maar 't weet geen maat te houwen:
't Baart rotting, of verdrenkt het zaadt door 't zwalpendt zap.
Als 't water vuur ontbreekt moet alle zaadt verkouwen.
Myn gloedt deurstooft, of kookt elk naar zyn eigenschap.
Het leeven, lieven en voortteelen spruit uit hette.
Waar dat geen vuur is komt de Doodt haar zetel zette.

8. Lucht.

Zwygt, zusters, zyt gerust, zoo gy gewenst wilt leeven.
De dingen die geen lucht voortbrengen zyn als doodt.
Een orgel zonder lucht weet geen geluit te geeven.
Niet kan 'er ydels zyn in 's werreldts ruime schoot.
De ziel, het eedelst, kan zich zonder lucht niet reppen.
Het leeven van den mensch bestaat in lucht te scheppen.

9. Natuur.

Myn dochters houdt u stil; laat reeden u besnoeren,
En doet de waan, die 't zaadt van twist zaait, in den ban.
Niet schaadelyker dan als zusters oorlog voeren.
Uw kracht bestaat in roem; gy zyt niet anders dan
Het werktuig van Natuur: ik lever ziel en reeden.
Wie ziel en reeden mist, heeft niet dan ydelheeden.

[p. 356]

10. M. M. Ad.

Poëeten, zeidt Matys, zyn overzot van geest.
Is 't waar? zoo heeft Matys al lang Poëet geweest.

11. Ian de schilder.

Jan maalt de Liefde blindt, en 't is ook wel gestelt.
Vraagt gy waarom? zyn wyf is scheel, en heeft geen geldt.

12. Matys en Ioost.

Hondtsjongen noemt Matys zyn Joost, ja ongedwongen;
Hy is hondtsjongen: want Joost dient Matys voor jongen.

13. Flip, een gebochelde Poëet.

Flip roemt zich meester van de dichters in het Sticht:
Wie dat hier teegen spreekt dreigt hy met steekgedicht.
Vraagt gy: hoe kan de geest van Flip zoo overvlug gaan?
Hy heeft Parnas, de berg der dichters, op zyn rug staan.

14. Aan P. van V.

Een stuk vol beelden is een stom paneel, zegt gy.
Dit pryst gy, en gy durft de Schouwburg niet genaaken.
Nochtans is 't spel niet dan een spreekende schildry.
Wie 't eerst wil roemen, moet het tweede grooter maken.

15. Een Uil voor de hofsteê van Goris gespykert.

Wat gruwel zie ik hier? hecht Goris deeze uil
Met spykers aan zyn poort? dit schelmstuk is te vuil.
Vlucht uilen, vlucht van hier, ja schuil in duister' oorden:
Want d'eene broeder durft hier d'anderen vermoorden.

[p. 357]

16. Aan N.T.

De snyer boeit uw arm door 't kleedt, en 't heet zoo 't hoort:
Maar deedt het Godt, gy noemd' uw zelf een misgeboort.
't Veranderen van dracht zal 't vrouwvolk, vrees ik, zot broên.
Een snyer (is 't niet te dol?) die mach nu meer dan Godt doen.

17. Martyn en Klaas.

Martyn zondt bry aan Klaas; maar vol vergift, zeidt Tys.
Klaas sturf'er van , en 't was nochtans gezonde spys.

18. Een ongeschikte klucht, die wel verdeelt was.

Uw klucht is geil: maar wel verdeelt voor die nau mikt.
Uw klucht is ongeschikt: maar z'is niet ongeschikt.

19. Aan J.H.

Uw klucht is zonder maat, om datze heel op maat is:
't Moet weezen als het graauw, dat toomeloos van praat is.
Wat elk in treurspel roemt wordt in een klucht gewraakt.
Een maatelooze klucht is recht op maat gemaakt.

20. Het Leeven.

Het leeven vleit den mensch: doch voor een oogenblik.
Wat is 't? een uchtent roos, die t'aavondt leit in 't slik.

21. De Doodt.

Elk poogt de Doodt t'ontvliên, om dat zy 't leeven blust.
Het leeven is een droom. de Doodt het bedt van rust.

22. Aan G.B.

Het Duits gedicht behoort aan 't endt gerymt te weezen.
De vuurpyl die best slaat wordt allerbest gepreezen.

[p. 358]

 

Wie visch wil eeten heeft het ook op saus gemunt.

 

Een rymloos vaars is als een lemmer zonder punt.

23. Zeeker Zweedts Heer wensten Amsterdam tot zyn Bruidt te hebben, om met haar geldt de werrelt te bevechten.

Amsterdam spreekt:

Waar ik, zegt gy, uw Bruidt, gy maakt' u Vorst van d'aardt
't Zal beeter zyn dat gy met Kromwels dochter paart.
Gy rooft en moort op 't landt, haar vader op de baaren.
De duivel lacht als hy een Zweedt en een Brit ziet paaren.

24. Aan K.F.

Kon Vos latyn, zegt gy, zyn dicht zou verder vliên.
Gy kunt het: maar men kan 't niet aan uw dichten zien.

25. Dronke Matys en Anna

Wie dat een Annagram toestelt, doet groote zaaken.
Matys weet dronken wel een Anna gram te maken:
Want als hy t'huis komt spuwt zyn Anna vuur en vlam.
Wat dunkt u maakt Matys dan niet een Anna gram?

26. Dokter, Advokaat, Preedekant.

De Dokter, d'Advokaat en Preeker zyn vol trekken.
Veel vindt men overwys, veel zyn geleerde gekken.
De botste willen 't meest: hun reeden zyn geweldt.
Deez' eist het lichaam, die de ziel, en d'ander 't geldt.

27. Oordel over de Tydt.

Men scheldt de tydt voor kort, zelf veel te snel van gang;
En elk zoekt tydtverdryf. is dan de tydt niet lang?

[p. 359]

28. Onechte Aagt.

Aagt is albaster wit, roemt zy, en die haar lastert,
Zal zelver zeggen: Aagt was overlang al bastert.

29. Aan G.N.

Uw steen kost duizent pondt, om datze 't licht verdooft.
Wie zulk een ringsteen koopt heeft ook een steen in 't hooft.

30. Aan T.K.

Hoer Dalila en gy gelykt wel na elkaâr;
Want gy berooft uw man als zy haar lief het hair.
Neen; hier is noch verschil: zy schoor haar Samsons lokken;
En gy ontrooft uw man zyn hairen door de pokken.

31. Aan zeeker Schilder.

Hy zondigt die Godts beeldt, zegt gy, op doek durft maalen,
Om dat men Godt nooit zag. wie helpt u dus aan 't dwaalen?
Godt schiep den mensch naar zich voor 't heerelykste lot.
Wie dat den mensch dan ziet, ziet die geen beeldt van Godt?

32. Twee noodzaaklykheeden

De Schouwburg en soldaat zyn 't Raadthuis overwaart:
Deez' dient het door haar spel, die helpt het door zyn zwaardt.
't Ontzagh van deeze twee kan 't vuur der outers blussen.
Waar spel, noch krygsman is, begeert de stoel het kussen.

33. Dokter en Graavemaaker.

De Graavemaaker en de Dokter zyn bey straf:
Deez' helpt ons in de kist, die sluit ons in het graf.

[p. 360]

34. Louw en Matys

Louw beet Matys in 't been. wierdt Louw toen niet gesmeeten?
Wat zou Matys hem doen? een hondt hadt hem gebeeten.

35. Stinkende Hein.

Hein eet graagh hoendren, en hy zal 't ook zelf bekennen.
Maar 't is geen wonder: want een bonsem eet graagh hennen.

36.

Wie steekdicht maakt houdt zich van 't Raadthuis en uit kerk.
Het graauw geeft stof genoegh. de kunst eist veiligh werk.
Het Kussen en de Stoel gedoogen geen verwyten.
Het graauw mach blaffen: maar het kan geen wonden byten.

37. Een zydtworm spreekt:

De fenix, zoo zy roemt, is eeuwigh; ik niet min.
Zy is voor zich: maar ik strek andren tot gewin.

38. Jan de Pottebakker.

Jan goedtbloedt zit op 't radt, en heeft nooit moordt bedreeven:
Maar zat hy niet op 't radt, hy zou niet kunnen leeven.

39. Jop d'Alchimist, en Schout Pieter Pietersen.

Jop zocht naar goudt, en heeft zyn goudt om 't goudt verquist.
Zoo heeft hy min verstandt dan d'allergrootst' der gekken.
Een Schout dat is, dunkt my, een rechte Alchimist:
Want die weet goudt uit zweet van armeluy te trekken.

40. Onechte Lys.

Lys is een kindt in huis, zeidt zy, tot Herry Toomen.
Zy liegt niet: want hy plag veel by haar moêr te koomen.

[p. 361]

41. Aan Mevrouw Maria Herewyn, Gemaalin van den Eed. Gestr. Heer Jeronimus Koeimans, Ridder.

Ik ben Apol, zegt gy; maar 't blykt niet aan myn dichten.
Dat lauwerdraagendt hooft heeft een beroemder schacht.
Een pen daar geest in is heeft loffelyke kracht.
Door wysheidt kan men al wie oordeel heeft verplichten.
Gy zyt, dit zet ik vast, Minerve vol van geest.
Godinnen zyn weleer in menscheschyn geweest.
Zoo gy myn oog bedriegt, uw tong zal 't my doen hooren.
De wysheidt van Minerf verbergt men niet voor d'ooren.

42. Flip de Spanjart aan Geurt.

Myn wyf heet Engel; Geurt, waar ziet gy my voor an?
Gy zyt geen Spanjaart: maar gy zyt een Engels man.

43. Gequetste Bootsgezellen uit zee t'Amsterdam in 't Gasthuis gezonden.

Het Gasthuis heeft het drok met dranken, plaisters, wieken;
Maar 't is een wonder: want 't is vol gezonde zieken.

44. Amintas aan Laura.

Hoe! weigert gy een zoen? wat is 'er dat u deert?
Of heb ik uwe mondt door 't zoenen strak bezeert?
Vergun dat ik 't verzoen, tot boeten van uw wonden.
Een doodtslagh wordt verzoent; verzoent men dan geen monden?

45. Tys rondtom leelyk.

Tys leelyk aanzicht valt, waar dat hy komt, aan 't kyven:
Tys valt aan 't plunderen: Tys valt aan vreemde wyven:
Tys valt aan maagdekracht: Tys valt aan pyp en kan.
Tys is heel leelyk, en 't is een aanvalligh man.

[p. 362]

46. Voor de binnedeur van de Schouwburg.

De godtsdienst roept de ziel: het lyf de zorg voor 't leeven.
Elk heeft zyn eigen tydt; wee die hier teegenstreeven.
Wie tydt in tyden vindt wordt geen tooneel ontzeidt.
Zoo leert men, door het spel, noch deugdt in leedigheidt.

47. Aan Tys van K.

Tys, gy hebt, zoo gy zegt, met Pieter veel gemeen.
Gy gaat, ik weet het, saam ellendigh aan de steen:
Maar hier is onderscheit, hoor ik van andre zeggen.
Piet heeftz' in zyne blaas, en gy in 't voorhooft leggen

48. Diefachtige Angeniet.

Wie afgerecht is, zeidt Angniet, is gauw voor d'ooren,
Angniet is over lang gegeesselt binnen Hooren.
Zy is gebrandtmerkt en daar by het landt ontzeidt.
Angniet is bot, en 't is een afgerechte meidt.

49. Arnout Hooft, zoon van den Heer P.K. Hooft, Ridder, Drost van Muide, &c. nu Kommissaris &c. Aan den Heer Professor K. Barleus.

Hier komt de jonge Hooft, men vindt hem vol van geest.
Hoe? is 't de jonge? neen: hy is nooit jong geweest:
Want hy heeft oudt vernuft, dat tuigen die hem hooren.
De geest wordt niet door tydt, maar uit het brein gebooren.
op 't Huis te Muiden.

50. Joost voer met zyn leelyke wyf van huis. Aan P. G.

Joost wil zyn wyf, zegt gy, vermaaken; laat hy 't doen:
Zy hoort vermaakt te zyn: want 't is heel quaadt fatsoen.

[p. 363]

51. Aan A. D. woekeraar.

Gy ziet graag armeluy, zegt gy; maar 't is te wraaken.
Waarom? om dat gy al wie ryk is arm wilt maaken.

52. Flip een dol krygsman, kreeg een goude ketting van P.

Flip kreegh een ketting van een Prins, door hulp van vrinden.
Was 't om te pronken? neen: het was om Flip te binden.

53. Aan J. H.

Gy bidt my dat ik Tryn zal quellen met pasquillen.
Ik maal geen hoeren af: dit is slechts tydt verspillen.
Wie 't doen wil, komt te laat; dies hou uw mondt vry stil.
Tryn maakt zich zelver, door haar echtbreuk, een pasquil.

54. Geschikte Jas.

Jas zweert, Jas vloekt, Jas steelt en moordt, dat yder schrikt.
Al wat hy doet, zeidt hy, dat is van Godt geschikt.
Hy vreest geen straf, roept hy, Godt schikt hem alles wel.
Jas is heel godloos, en 't is een geschikt gezel.

55. Op Mejuffrouw Elizabet Bikkers van Engelenburg, toen zy Mars, een hondtje, op haar schoot hadt.

Laat Syrius omhoogh zich voor gelukkigh reeknen.
Dit hondtje, in geluk de hemelhondt gelyk,
Bewoont een hemel vol aanminnelyker teeknen;
Of is 'er onderscheidt in 't helle hemelryk
Van deeze twee te zien? zoo is het hoogst verwonnen:
Want deeze hemel heeft twee schitterende zonnen.

56. Ander op de naam van Mars.

De vreede vreest geen meer voor 't woedend' zwaardt, noch loodt:
Want Mars, de godt des krygs, leit hier in Venus schoot.

[p. 364]

57. Aan M.M. barbier.

Uw scheermes kort het hair; uw praaten kort de tydt.
Michiel, 't zal best zyn dat gy kort in 't meestren zyt.

58. Toen de Wel-Eed. Eed. Heeren Burgermeesteren van Amsterdam my eenigh zilverwerk, daar haar wapen op stondt, vereerden. Aan H.V.N.

Myn zilver draagt, zeg gy, het wapen van de Stadt.
Zoo veel heb ik tot dank, voor weinigh rym, gehadt.
Gy wacht het zelfde merk: maar 't zal u niet behaagen.
Vraagt gy: waarom? omdat gy 't op uw rug zult draagen.

59. Mejuffrouw Maria van H. in 't blaauw satyn gekleedt.

Mary verschynt in 't blaauw. waarom mach dit geschiên?
De zon laat zich altydt in blaauwe wolken zien.

60. Aan Mevrouw Torlong, toen haar Eed. op 't Huis te Muide de klachten van Hendrik de Groote over 't afweezen van Maria van Mommerency, Prinsesse van Kondé, door den Heer P. K. Hooft gedicht, opzong &c.

Ik meende dat ik een der neege Muzen hoorde:
Maar nu ik u genaak, zyt gy geen enkel deel.
Ik hoorder Neegen, door de klank van uwe woorde'.
Want gy licht d'ander acht godinnen in uw keel.
Zoo dwingt gy Baarle, Hooft, en Zuilechem te luistren.
Een schelle keel kan 't oor aan haar gezangen kluistren.
Op 't Huis te Muiden.

61. Aan den E. Heer Advokaat P. vander Gracht, toen hy naar Londen voer.

Gy reist om Kromwel in zyn heerschappy te zien.
Dat hy aan d'Amstel quam, ik poogde hem t'ontvliên.
Vraagt gy waarom dat ik 't gezicht niet zou gedoogen?
Een bazelisk vermoordt de menschen door haar oogen.

[p. 365]

62. Angeniet en Joost.

Angniet, de hondt zit op uw tas. gy spreekt vermeeten.
't Is loogen: want gy hebt nooit op myn tas gezeeten.

63. Jan Tobias van Domselaar.

Fortuin verdelgt, of maakt: elk wordt van haar bestreeden.
Zy is nooit zeeker dan in haar onzekerheeden.
Met recht wordt dit geen man, maar vrouwen toegeleidt.
De vrouwen houden standt in haare lossigheidt.

64. Aan S. M. die haar kindt uit luyigheidt een ander deedt zuigen.

Gy geeft uw kindt te min. verdient dit quaadt geen straf?
Gy weigert 't geen Natuur u voor uw dochter gaf.
Gy zyt beestachtigh; neen: by beesten is meedoogen.
Geen dier zoo wreedt, of 't zoekt zyn jongen zelf te zoogen.

65. Aan den E. Heer Antoni Barleus, Kapetein over een vaandel voetvolk, &c.

De Veldtheer en de trom, zyn beide by gevaar;
Deez' brengt het volk in 't veldt: die hitst het aan elkaâr.
D'een wint door wys beleidt, en d'ander door rumoeren.
De Krygh is zonder kracht noch kunst niet uit te voeren.

66. Tong en Pen.

De wyzen zyn bekent door schrift, of raadt te geeven.
Deez' leeft door anderen, die doet een ander leeven.

67. Aan dronke Jas.

Een beest heeft geen gevoel, zegt gy: is 't zeeker? ja.
Hoe komt dan dat gy schreeuwt als ik u eeven slaa?

[p. 366]

68. Den Heer van Keiberg.

Keienberger heeft my onlangs doen verstaan,
Hy zou met vaste schreên op 't losse water gaan:
Maar 't hooft wierdt zwaarder dan zyn voeten in het zweien.
Vraagt gy waarom? zyn hooft was vol van groote keien

69. Op den E. Heer Alexander de Bie, Professor &c. t'Amsterdam.

De Hooge School spreekt:

De Bie op 't hoog hymet zal staag by bloemen marren:
Hier zuigt hy anders niet dan door een lekkre mondt.
Het walgelyke zoet is voor een korte stondt.
Myn Bie verkiest een hof vol flonkerende starren:
Hier zuigt hy honing daar all' d'aardt door moet bestaan.
De starrekunst heeft macht om deur de zee te gaan.
De Grieksche Bie moet voor de Bie van d'Amstel buigen.
Geen nutter Byën dan die heil uit starren zuigen.

70. Kleene Tryn met hooge schoenen.

Tryn slaapt slechts half, zeidt zy, en 't is gelyk zy zeidt:
Want als zy slaapen wil zal zy slechts half te bedt gaan.
Men lacht hier om, en vraagt: hoe wordt dit uitgeleit?
Haar schoenen, d'andre helft, laat zy altydt voor 't bedt staan.

71. Hans Snurker, zeeker kapitein, quam op de leste Julius met zyn Vaandel voor Amsterdam.

Hans Snurker quam aan 't Y, voor zoomer zonneschyn.
Noch quam hy veel te laat om Julius te zyn:
En ook te vroeg om zich tot een August' te maaken.
De laagen hebben uit als Godt voor 't volk wil waaken.

72. Beeldt van straffe Michiel, uit marmersteen gehouwen.

Men houdt Michiel van steen, 't panneel is voor 't gewormt;
Maar 't hoeft niet; want hy toont zich zelf van steen gevormt.

[p. 367]

73. J. Vorm, een Juweelhandelaar, &c.

Vorm handelt met gesteent, zeidt hy, en 't wordt gelooft.
Waarom? hy heeft een steen, die leutert, in zyn hooft.

74. Aan Jan S.

Jaap snurkt, hy kent al 't volk; hy weet van elk te spreeken;
En 't volk kent Jaapbuur niet: maar elk kent Jaaps gebreeken.

75. Lichte Styn.

Die staadigh ziek zyn heet men bedtreedt, zeidt van Lis.
Styn is gezondt, en toont dat zy staâgh bedtreedt is.

76. Hans wou geen Christus schilderen.

Hans schildert loffelyk, zoo ons de faam verbreidt.
Natuur beschonk Apel: maar Hans beschonk zy milder.
Hy schildert alle ding, behalve godtlykheidt.
Hans is een deugdtlyk man: maar 't is een godtloos schilder.

77. Aan D. S.

Bidt Godt, dat hy uw neef vernuft en krachten geeft:
Bidt ook, dat Godt uw huis, dat nu in vreede leeft,
Zoo zeegent, dat gy niet by neef om hulp komt weenen.
Wie eigen krachten heeft behoeftze niet te leenen.

78. Rut was eerst een broodtbakker, en nu een steenbakker.

Rut bakten onlangs broodt, tot voedtsel van 't gemeen:
Nu bakt hy anders niet, 't is vreemt, dan hardesteen.
Zoo is hy slimmer dan de duivel, zeidt van Aken.
Waarom? de duivel zocht van steenen broodt te maaken.

[p. 368]

79. Jufrouw Sibylle van Griethuizen.

Oudt Grieken pronkte lang met roem van Zanggodinnen,
En met Sibylle, vol van woorden, ryk van zin.
Wie rype herssens heeft, doet zich van elk beminnen.
Nu komt ons Groeningen een schrandre Zanggodin,
En een Sibylle, in een enkel mensch vertoogen.
Wie dubble wysheidt heeft, heeft overgroot vermoogen.

80. Aan boosaartige Luit.

Ik rym te kort, zegt gy; dat lukt u booze Luit:
Was 't lang, dan melden 't al uw gruwlyke bedryven:
Nu 't kort is, noemt het u niet dan een enkle guit.
Hoe hebt gy 't liefst', dat ik heel kort, of lang zal schryven?

81. Aart van Tryn.

Tryn slacht haar buuren, zoo zy zeidt, verhaalt haar nicht.
't Is waar, zy slachtze: want haar buuren zyn heel licht.

82. Rustelooze Tydt.

De Tydt heeft groote kracht. door Tydt wordt veel gedaan.
Noch mist de Tydt een ding: hy weet niet stil te staan.

83. Juffrouw A. V. Vlak.

Is dit een Vlak? hoe schoon moet dan het zuiver zyn!
Wie zulk een Vlak heeft in een kleedt van blaauw satyn,
Wordt door geen enkel kleedt, dat zuiver is, bewoogen.
Een kleet met zulk een Vlak bekoort de keurigst' oogen.

84. Aan de Eed. Heer Hendrik Spiegel, Burgermeester en Raadt t'Amsterdam.

De looze Vos, zeit Tys, meent schoon van bont te zyn.
Neen: Tys uw bont hadt hy de schout een schoonder schyn.

[p. 369]

 

Vraagt gy, wanneer de schout uw bont voor 't best quam schouwen

 

Toen Meester Hans uw vel, om 't bont, met roên wou touwen.

85. Michiel de schilder.

'k Zal yder, zeidt Michiel, voor myn schildry doen schrikken;
Want ik versta my best op Kerk en Raadthuis stikken:
En 't was ook schrikkelyk. vraagt gy: hoe kon 't geschiên?
Elk schrikt wanneer hy zyn schildren komt te zien.

86. Op 't zingen van Juffrouw A. Raave.

Hier zingt een Raaf zoo schoon als iemandt kan gelooven.
Kanary, staak uw zang; staak Leeuwrik uw gequeel:
Want deeze Raave kan u door haar zang verdooven.
Niet bint 'er vaster dan een overschelle keel.
Laat zich een ander 't oor door nachtegaalen laave'?
Ik wraak de nachtegaal, om 't zingen van een Raave.

87. Op zeeker blaauw boekje. Aan Jan Mits.

Vos en de Preeker zyn hier in een boek gevlyt.
Vos lacht om 't schelden: maar de Preeker huilt van spyt.
Vraagt gy naar 't groot verschil van deez' gepaarde mannen?
Vos krygt geschenken, en de Preeker wordt gebannen.

88. Aan M.K.O. toen Kromwel haar gekust hadt.

Heeft Kromwel u gekust! liet gy die Kroonpest naadren?
'k Zou vreezen dat hy 't bloed zou zuigen uit myn aadren.
Gy hadt geen noodt, zegt gy die beul was afgewoedt.
Waarom? zyn balg was vol van Koning Karels bloedt.

89. Dwarse Flip.

Flip is een lompe vent, die niemandt groet, noch wykt;
Maar 't is geen veinzer: want Flip is die hy gelykt.

[p. 370]

90. Aan T. G.

Ik ben een hontsvot, zoo gy zegt: maar 't is gezocht.
Ik zou een hontsvot zyn zoo 'k u hadt voortgebrocht.

91. Aan Mevrouw Maria Spiegels, Gemaalin van den Eed. Heer

Geeraart Schaap Heer van Kortenhoef, Burgermeester, en Raadt t'Amsterdam.
Het water op Parnas quam door een hoef aan 't springen:
Wie dat hier eens van dronk begon op maat te zingen.
Zoo kreeg de dichtkunst by de Grieken een begin;
Gy hebt uw naam niet van de Duitsche hoef ontfangen:
Maar van de Grieksche hoef, een springbron vol van zin:
Want uwe ganzeschacht is zwanger van gezangen.
De vaarzen maaken u tot eene zanggodin.
Zoo kan d'aaloude hoef de nieuwe luister geeven.
Door 't hoefnat kan de geest het lichaam overleeven.

92. Aan Klaas Key.

Uw lief heeft u, zegt gy, vuur uit uw oog geklonken;
Maar 't is niet vreemt, dunkt u: want minnaars zyn vol vonken.
Neen; 't is niet vreemt dat wy vuur uit uw oog zien gaan;
Want, Klaas, de vonken ziet men meest uit keien slaan.

93. Matys en Joost.

De buffels, zeidt Matys, die worden veel gepreezen.
Ik heb nochtans, zeidt Joost, nooit tot uw lof geleezen.

94. Op Iuffrouw Anna van Erkel, &c.

Dat Anna Anno was, zy wierdt voor 't jaar gekent;
Nu zal zy eeuwigh zyn want Anna heeft geen endt.

[p. 371]

95. Aan den E. Heer L. Reinst, Opperschout t'Amsterdam.

De bank is voor de quaân, en durft ook goên betygen.
Wat raadt? vervalt de bank de schelm zal 't quaadt verzwygen.
Behoudtze standt, zoo kan d'onschuldige niet staan.
De pynbank, dit staat vast, is 't beste van twee quaân.

96. Kaale Joost

Joost is heel reklyk, hoord' ik hem onlangs verhaalen;
En 't is zoo: want Joost toont zich taay in te betaalen.

97. Geurt de rymer.

Geurt noemt zyn rym zyn geest, en geeft het nicht en neeven.
Geurt leeft noch, en hy heeft zyn geest al lang gegeeven.

98. Geblankette Lys. Aan Hein de schilder.

Hein, gy hebt Lys gemaalt, en houdt haar schildery
Voor prinsepaal; gy mist: uw kennis is verwildert.
Zy heeft het prinsepaal, uw stuk is slechts kopy.
Waarom? zy hadt haar vel, dat geel is, eerst geschildert.

99. Toen Kornelis Wittenoom eenigh euvel aan zyn beenen hadt.

Ik heb onlangs verstaan dat Witt'noom niet kan staan.
Zyn krachten zyn vergaan: want hy kan niet ver gaan.
Hy heeft geen voeten, om zich licht van d'aardt te lichten.
Vraagt gy hoe 't komt? hy leent zyn voeten aan zyn dichten.

100. Looy de Hoedemaaker.

Looy schynt hovaardigh: want hy stelt zyn werk in top.
Hy drukt, en 't is een deugde, het manvolk op de kop.
Hy eert de vrouwen: maar hy haat al die haar voeden.
Looy zorgt allenigh om de mannen te behoeden.

[p. 372]

101. Demokryt en Heraklyt.

D'Een lacht en d'ander huilt, om 't aardtryk vol van wee.
D'aanspreeker doet alleen zoo veel als d'andre twee.
Waar deedt hy ooit zoo veel als twee beroemde geesten?
Hy huilt by 't koude lyk, en lacht op bruiloftfeesten.

102. Amintas aan Laura.

Gy zyt myn zon, myn ziel, myn zelf, en 't heeft ook reeden.
Als ik uw byzyn mis, ben ik my zelver niet.
Zoo gy uw oogen sluit, is d'aardt vol duisterheeden.
Ik wierdt een zielloos mensch, indien gy my verliet.
Dit is de waarheidt; neen: het zullen loogens weezen.
Waarom? om dat ik u te weinigh heb gepreezen.

103. Aan M^r. J. K.

De Rechters zyn als goôn, de Preekers hunne tolken:
Deez' hoên de zielen, die de ziel en 't Recht der volken.
Op zulk een grondtvest rust het oudt en nieuw Verbondt.
Zoo maakt men Mozes Godt, en Aron Mozes mondt.

104. Joost de grutter.

Joost weigert Godt zyn ziel: wilt gy de reeden weeten?
Joost hadt zyn ziel, eer dat hy sturf, in 't meel gemeeten.

105. Aan Sara van Erkel.

Gy eist myn leer te leen; ik kan u licht vernoegen:
Myn beste leer die 'k leen, leert u naar tydt te voegen.

106. Aan Jan S.

Ik draag een dief zyn hair, zegt gy, en 't wordt gelooft.
Vraagt gy: waarom? 't is hair van uwe vaaders hooft.

[p. 373]

107. Op een goude trouwpenning.

De Mingodt heeft zyn troon op 't aardtryk opgerecht.
Al wat'er leeft gevoelt zyn heete fakkel branden.
Deez' prikkeltze tot lust; die dryftze weer tot d'echt.
Niet bindt 'er vaster dan de kuische huwlyksbanden.

108. Tryn, die schoon, loogenachtigh en zwanger was.

Tryn is als 't koopergeldt met een vergulde randt:
Want zy is vals van hart, en heeft een goede standt.
Hier lykt zy 't geldt weer niet, om dat zy zwaar van wicht is:
Maar dat Tryn zwaar is komt alleen om dat zy licht is.

109. Geen roozen voor verkens.

Mateuwes verg my niet om van Michiel te schryven;
'k Wil dat hy uit myn boek, ja uit myn brein zal blyven.
Hy geeft u daaglyks stof; ja stof van godtlooz' aart.
Een stoute landtdief is geen steekendt schempdicht waardt.

110. Aan H. M.

Ik vindt geen zeekerheên als ik uw blaân deurzoek.
Uw schryven is zoo blaauw als d'omslagh van uw boek.
Noch vindt ik zeekerheên in uwe blaaden woonen.
Vraagt gy: wat zeekerheên? die uwe zotheidt toonen.

111. Huwelyk.

Het eerste huwelijk wordt door de min beleit;
Het tweed' is koopmanschap: maar 't darde dolligheidt.

112. Pouw, zeeker preediker, die een muts met oorlappen draagt.

Pouw heeft een oopemondt: maar twee geslooten ooren.
Waarom? om dat hy staâgh meer spreeken wil dan hooren.

[p. 374]

113. Wakkerheidt en Dapperheidt op een zilver schildt.

De Wakkerheidt is hier met Dapperheidt gepaart.
De steeden worden best door Raadt en Kracht bewaart.

114. Alle ding heeft zyn reeden.

De zoonen van Guiljam die roemen, waar zy staan,
Dat zy niet anders dan met rijkeluiden gaan.
Het is niet vreemt, zeidt Louw, dat u de rijke lokken:
De paarden tieren best in 't byzijn van de bokken.

115. Toen Mevrouw Katarina Opcy, Gemaalin van den Eed. Heer Kornelis Witsen, Burgermeester, Raadt &c.

Toen Opcy met haar koets in 't duinnat was gezonken,
Geleekz' een meeremin;
Neen: 't was geen stroomgodin:
Maar Venus die de zee by Ciprus deedt ontvonken.
Noch was 'er onderscheidt:
Want Venus, die ons vleit,
Ontsteekt onkuische brandt, en Opcy kuische vuuren.
De gloedt der Kuisheidt kan de koude Doodt verduuren.

116. Toen den Heer Lodewyk in Denemarken was.

Geeft Lodewyk de Zweedt het landt en zee ten besten?
Ik weet niet: maar hy is in 't Oosten buiten westen.

117. Aart van de Nydt.

De Nydt verteert zich half, als zy 't Geluk slechts ziet.
'k Wens haar vier oogen, zoo verteert zy heel tot niet.

118. Toen Hans 't Geluk schilderde.

Hans schildert het Geluk: maar 't lykt haar niet met al.
Is 't wel te treffen? neen: 't Geluk houdt zelden stal.

[p. 375]

119. Aan K.L. die zyn schip, zoo hy zeide, zou laaten springen eer hy zich zou laaten neemen.

't Is wanhoop en geen moedt zoo gy uw schip laat springen.
De wanhoop raadt, uit vrees, niet dan vervloekte dingen.
Wilt gy doorluchtigh zyn? verwin, of sterf vol moedt.
Wie dapper vecht en sneeft, verliest niet dan zyn bloedt.

120. Op den Heer P. Garson, Rechtsgeleerde.

Garson is jongen in de Fransche taal gezeidt:
Is 't wonder dat Garson dan als een jongen pleit?

121. Zeeker Engelsman, die de naam van Engelandt heel oudt roemde, &c.

Toen 't heir der Englen viel quam 't in uw eilandt neêr;
Zoo kreeg 't der Englen naam, en Lucifar tot heer.
Dat tuigt uw Koningmoordt en helsche rooveryen.
Wie booven Godt wil zyn, wil ook geen koning lyen.

122. Aan Amsterdam.

Wat doet u aan het Y de Beurs op 't water bouwen?
Om dat de koopluy meest op wateren betrouwen.
Men ziet haar ook in 't nat van d'Amstel met haar voet.
Hier wyst zy dat de winst zoo los is als de vloedt.

123. Elk zyn oordeel vry

Het Oorlog komt, zegt gy, uit d'onderaardtsche gloedt.
Gy mist. de hel is zelf van 't Oorlog uitgebroedt.
Men kan de hel door deugdt, maar 't oorlog niet doen beeven.
De hel vermoordt de ziel: het Oorlog ziel en leeven.

[p. 376]

124. Sint Paulus Kerk te Londen gebrooken, en zyn beeldt het zwaardt uit de handt genoomen, onder de regering van Kromwel.

Gy roofde Paulus zwaardt; nu eist gy door dit zwaardt
Sint Pieters sleutel: want een schelm is stout van aart.
Gelukt het, zoo zult gy ten hemel willen stygen.
Wie 't Godtlyk recht verdelgt, durft Godt ook zelf bekrygen.

125. Poëet en Orateur.

Men kan een Reedenaar en goedt Poëet zyn: maar
Een goedt Poëet is ook een goede Reedenaar.

126. Neel en Piet.

Neel is de duivels moêr, al is zy vroom, zeidt Griet.
Is zy de duivels moêr? zoo is 't de moêr van Piet.

127. Toen den E. Heer J. J. H. S. Maria Vos, myn Dochtertje, zeekere goude gedenk-penning aan dwong.

Myn Kindt spreekt:

Ik dank u driemaal voor uw penning zwaar van wicht.
Uw mildtheidt heeft geen reeden;
Is 't om myn vaaders dienst? zyn dienst ontstaat uit plicht.
't Bewys behoeft geen eeden.
Gy poogt hem te vergeefs te binden door dit pandt.
Wie vaardigh is tot plicht behoeft geen starker bandt.

128. Laffe Luit.

Luit straft nooit quaadt, schoon dat de Staat, door straf, bestaat.
Wie dat het quaadt niet straft heeft schuldt aan 't tweede quaadt.

129. Aan B. J.

Wie lof van andre schryft heeft dubble kracht bedreeven.
De Dichters leeven als zy anderen doen leeven.

[p. 377]

130. De dolle Freedrik, Hartog van &c.

De dolle Freedrik heeft veel menschebloedt vergooten;
Nu is hem door een kloot de handt van d'arm geschooten:
Maar elk vervloekt de kloot. vraagt gy om welk een ding?
Om dat de koegel hem niet dwars deur 't hart heen ging.

131. Kardenaal Granvelle by de Werreldtkloot geschildert.

Wat doet de Kardenaal dus op deWerreldt zien?
Hy wou de Werreldt graagh als Opper-Vorst gebiên.
Zyn zucht tot heerschappy ontziet noch nydt, noch kracht.
De Koning draagt de kroon: maar hy gebruikt de macht.

132. Aan N.V.S.

Piet dient geen schoutampt, zoo gy zegt: want hy heeft niet
Met guits verkeert, noch met die 't volk, door woeker, stroopen.
Maakt ommegang met guits bequaam? zoo dient het Piet:
Want hy heeft, naar ik hoor, veeltydts met u geloopen.

133. Toen den E. Heer Jan de Brune, de Jonge, zyn Wetsteen der vernuften aan my vereerde.

Ik dank de Bruin, die my zyn Wetsteen heeft bestelt.
Wie zou om zulk een steen geen diamant verwerpen!
Deez' wet het stompe brein, die baart bywyl geweldt.
Geen dierder steen dan daar men 't brein op weet te scherpen.

134. Aan S. N. P. die haar aangezicht vol zwarte pleisters, &c.

Gy pleistert uwe wang en 't vel is ongeschonden.
Hadt ik myn wens, gy liet dit werk, en deedt min zonden.
Vraagt gy my wat ik wens, om min te zyn bekladt?
Dat gy uw aangezicht vol zwarte wratten hadt.

[p. 378]

135. Aan F.D.V.

Godt stelt geen dingen vast; want hy wordt veel verbeên:
Of 't bidden is om niet: noch heeft hy vastigheên.
Vraagt gy naar vast bewijs? 't is weeten en geen raaden.
Godt loont de goên (dit stelt hy vast) en straft de quaaden.

136. Hein liet zyn Rymen vergulden.

Waarom of Hein zyn rym verguldt, daar 't niemandt pryst?
Een quaâ schildry zoekt roem door een vergulde lyst.

137. Jan en Luw.

Jan gy wilt staâgh van d'os op d'ezel, zeide Luw.
't Is waar, zeidt Jan: want ik laat d'os, en kom by u.

138. Toen den manhaftigen Zeekapitein de handt van zyn arm geschooten was.

De handt van Marreveldt was fel in 't bloedtvergieten.
Dit speet de Doodt, uit vrees dat hy haar 't spits zou biên:
Dies heeft zy hem zyn arm verwoedt van 't lyf doen schieten.
Wie machtigh is begeert geen machtiger te zien.
Nu vecht hy met zijn hart, om 's vyandts macht te keeren.
Een moedigh hart heeft macht om alles t'overheeren.

139. 't Is waarachtigh.

Wie 't bloedigh kruishout mint wordt van Niklaas bespot,
En zelver mint hy 't hout van 't Britsche hooftschavot.
Waarom? om dat 'er 't bloedt van Ireton op spatten.
Is dat geen Barnebas zoo dier als Christus schatten?

140. Op drie Koningen avont.

Ik wierdt onlangs, door 't lot, een Koning van ontzagh:
Want als ik sprak begon myn hofgezin te beeven.

[p. 379]

 

Heeft Kromwel geen vermaak in 't heerschen van een dagh?

 

Zoo heb ik ook geen vrees, om door zyn bijl te sneeven.

141. d'Engel Michael, met Lucifer onder zyn rechte voet, door Pier het hooft afgebrooken.

Pier heeft het steenebeeldt van Michaël onthooft;
Maar Lucifer heeft hy geen enkel lidt ontrooft:
Is dat geen wonder? neen: hoe zult gy dat betoonen?
Goê vrienden ziet men meest elkanderen verschoonen.

142. Aan W.D.

Godt is genaadigh, voor die zich tot deugdt bereit:
Wie op genaade steunt, voelt zyn rechtvaardigheidt.

143. Oost-Indien.

Ik zoek geen Indiën, het is te warm van grondt.
Het landt is ongezont: want 't is altydt gezont.

144. Tys de vrygeest.

Tys vloekt het ketterdoôn, en haat de wreede banden.
Waarom? Tys vreest dat hy noch zelf zal moeten branden.

145. Hardt teegen hardt.

Fop, gy bepist mijn stoep, zeidt Neel, uit vuilen aart.
Neel, uwe stoep, zeidt Fop, is tot een pishoek waardt.
't Is waar, zeidt Neel, mijn stoep laat zich van honden hoonen.
Geen stoep, zeidt Fop, of 't is daar ritse teeven woonen.

146. Slaapende Kupido.

Hier slaapt de mingodt: want hy kan geen toegang vinden.
De harten laaten zich geen meer door Liefde binden.
Het huwelyk heeft zich tot woekeren gestelt.
't Hart wordt nu niet gewondt dan door een pyl van geldt.

[p. 380]

147. Overal raadt toe.

Flip is zoo hardt, zeidt Luit, gelyk een diamant;
En niemant maakt hem week dan Wouter vander Kant.
Luit, acht dit niet voor vreemt dat Wouter zullix doet.
De diamant wordt best geweekt door bokkebloedt.

148. Op 't rymen van Morant.

Het rymen, zeidt Morant, wist hem veel op te brengen.
Het brocht hem in de kroeg aan 't smooken, zuipen, plengen:
Zelf by zoo vuil een hoer als iemandt ooit bezocht.
Heeft hem het rym dan niet zyn inkomst opgebrocht?

149. Aan K.G.N.

August' hadt in 't begin een gruwelyke borst:
Daar na wierdt hy tot heil van all' zyn onderzaaten.
De jonge Nero was in 't eerst een deugdtzaam Vorst:
In 't lest wierdt hy tot schrik der onderdaan' en Staaten.
Gy volgt August' in 't eerst, en Nero in het lest.
Wie halve wreedtheidt pleegt, gy zyt een dubble pest.

150. Kees vondt zyn bruidt by een ander zwanger.

Kees kreegh een mooie vrouw, die zich nu heel gewraakt vindt.
Vraagt iemandt naar de reên? om dat hy haar vol maakt vindt.

151. Jas de dief, of half verhangen.

Jas hoort men staadigh van zyn hoogen afkomst kallen.
Jas komt van hoog: want hy is deur de strop gevallen.

152. Christus weent.

Om welk een oorzaak weent onz' Heilandt zoute vloeden?
Om uwe ziel, o mensch! voor 't rotten te behoeden.

[p. 381]

153. Aan L.G.N.

Wie op zich zelver steunt betoont zich overzot.
Wie 't al op anderen laat staan, is machtigh bot.
Nooit moet men heel op zich, noch anderen betrouwen.
De rechte wysheidt weet het middelpadt te houwen.

154. Aan B. L. F.

Wie uit de Bybel spreekt acht gy voor vroom van aart.
De duivel deedt dit ook; wat schat gy hem dan waart?
Nooit wordt men deugdtzaam door het Bybelbladt te leezen:
Of staat dit vast? zoo moedt de duivel deugdtzaam weezen.

155. Op Jems, Engels kapitein, die aan een wondt in zyn dye gesturven is.

Toen Jems, door 't schut van Tromp, in d'afgrondt was gestooten,
Sprong hy in 't leereboot en smeet 'er Karon uit;
Deez' greep hem naar zyn staart: maar die was afgeschooten.
Nu vaart die zeeplaag in de helstroom op vrybuit;
Hier rooft hy zielen: want hy ziet geen Fransche waaren.
Den Brit heeft na zyn doodt noch lust op roof te vaaren.

156. Zeekere geleerde met een roodt aangezicht.

Gys heeft, dit is wat vreemts, zeit Jan, een yzre kop:
Hem heugt van d'oude tydt, van bouwen en verwoesten.
Hy heeft een yzer hooft, ik kan 't wel zien, zeidt Fop:
Want Gys begint alreê in 't aanzicht te beroesten.

157. Aan zeeker quaaker.

De duivel komt, zegt gy, de paapsche huizen quellen:
Maar uwe huizen durft hy zich niet teegen stellen.
't Is wis dat Satan niet in quaakers huizen waart.
De duivel maakte nooit zyn eigen volk vervaart.

[p. 382]

158. Losse Jan.

Jan was onlangs in 't west, en gaf zyn geldt ten besten;
Neen: 't lichaam was in 't west, en hooft was buiten westen.

159. Engelsche ossen hebben groote hoorens.

Waarom heeft d'Engelsch' os zoo lange hoorenpennen?
Om dat men d'Engelsch' os uit d'Engelsman zal kennen.

160. Vreede tusschen de Witt' en Roode Roos in Engelandt.

De Witt' en Roode Roos zyn endlyk zadt gewoedt.
Wanneer? toen zich de Witt' heel roodt bevondt van bloedt.
De Roode weeder wit, door 't oog der onderdaanen.
Geen haatelyker verf dan menschebloedt en traanen.

161. Mol, Schouts diender.

Mol is diefleier, zegt gy, en 't is wel gezeidt:
Niet om zyn diensten; neen: maar Mol heeft u geleit.

162. Trommel en Trompet.

De Trommel en Trompet ontsteeken 't koude bloedt.
De blooden vechten niet: maar geeven andre moedt.

163. Jas en zyn wyf.

De duivel vaart geen meer in varkens, zegt gy Jas:
Nochtans zoo vloekt uw wyf of zy vol duivels was.

164. Graavemaaker van de Kerk.

De Graavemaaker huilt en ziet ons deerlyk aan.
Zyn neering is, klaagt hy, tot zyn bederf, vergaan.
Vergaan! waarom? hoe komt zyn neering zoo bedurven?
Om dat de Dokter by den Emster is gesturven.

[p. 383]

165. Reis van Marcelis.

Marcelis om zyn lust, door landtkundt, te verzaân,
Deurreisde heel Euroop: maar Malta liet hy staan.
Hoe quam 't dat hy zich op die grondt niet dorst begeeven?
Om dat 'er in dit landt geen slangen kunnen leeven.

166. Dronke Vincent, een Juwelier.

Ik handel, snurkt Vincent, met paarlen en roobyn;
Ja met karbonkelen. ik kan 't wel zien, zeidt Kryn;
Gy hebt verschiet genoeg: want om uw waar te toonen,
Zoo draagt gyz' op uw neus, uw voorhooft, hals en koonen.

167. Aan P.L.B. die een ander, op hoop van zyn ampt te krygen, doodt wenste.

Gy wenst Marcelis doodt, om naar zyn ampt te staan.
Hier is, schoon gy geen bloedt vergiet, een moordt gedaan.
Gy kunt het aardtsche Recht, maar 't hemelsch niet ontloopen.
Wie met zyn hart vermoordt heeft op geen heil te hoopen.

168. Aan Styn.

Styn, nu gy zyt getrouwt toont gy u geil van aart;
En laat uw huiszorg staan. ik ben uit lust gepaart.
Wie dat uit wellust trouwt doet slechts bewys van trouwen.
Waarom? het is niet dan geoorloft hoerhuis houwen.

169. Aan Lammert de woekeraar.

O Lammer! dat uw a een o wierdt, in het leezen,
Dan zou uw naam, gelyk uw huis, een lommert weezen.

170. De Dagh.

De Dagh ontsluit het hof der zorgen met het licht.
Geen huis, hoe ryk, of 't is by daagh aan zorg verplicht.

[p. 384]

171. De Nacht.

De Nacht ontlast het volk, en streelt de matte leên.
De rust heeft met de zorg der menschen niet gemeen.

172. Roomen en Amsterdam. Aan den E. Heer Aperus van der Hoeven &c.

Wenst Augustyn oudt Room' op 't allergrootst' t'aanschouwe?
'k Wens Amsterdam zoo kleen als 't immer was te zien.
Wie of men van deez' twee voor 't wonderlykst' zou houwe'?
Men zou niet min aan 't Y, dan Tiberstroom bespiên.
Vraagt gy wie 't loffelykst' in wonderen zou weezen?
Hoogh Roomen is gedaalt, laagh Amsterdam gereezen.

173. Aan J. G. Mennonist, toen hy vraagde, waarom wordt den Heer van Maarseveen met triomf ingehaalt?

Waarom komt Maarseveen ons met triomf genaaken?
Hy heeft een heidens Prins een Christen helpen maaken.
Maar gy hebt twintig jaar tot zulk een werk van doen.
Wie vaardigh wint, verdient triomf en lauwerhoên.

174. Toen den E. Heer Jan de Brune, de Jonge zyn Jok en Ernst aan my vereerde.

Is 't Jok of Ernst dat Bruin my Jok en Ernst vereert?
Men proeft 'er zoet en zuur; of wat op d'aardt kan schuilen.
Het is geen Jok, maar Ernst, dat Jok en Ernst ons leert,
Wy zien geen middelspoor, wy lachen, of wy huilen.

175. In 't Stamboek van den E. Heer Joannes Blazius, Rechtsgeleerde.

De duitche dichtkunst is de pop die ik bemin.
Wie haar zyn tydt opdraaght, verstrektz' een afgodin.
Zy kan van my niet dan wat tydts te leen verwerven.
Wie dat zyn tydt verdicht zal door zyn dicht bederven.

[p. 385]

176. Toen de Blokhuizen, door order van de Wel.-Eed. Eed. Heeren Burgermeesteren en Raaden t'Amsterdam, gesloopt wierden.

Amsterdam spreekt:

Ik hoef geen Blokhuis; neen: myn waatren zyn myn muuren.
Wie twyffelt, vraagt het heir dat niet by 't nat kon duuren.

177. Amsterdam.

Elk haat het Y. waarom? om dat het bloeit. de Tydt
Vergun 't dan voortgang, dat het feller wordt benydt

178. Flip de Lombardier.

Wie geldt van nooden heeft, moet zich by Flip vertoonen:
Deez' trekt van hondertpondt, voor 't leenen, hondert kroonen.
Uw panden blyven borg, al wisselt gy van wyk.
De ryke maakt hem arm, en d'arme maakt hem ryk.

179. Aan Mejuffrouw Geertruidt Huidekoopers van Maarseveen.

Gy wordt heel blaau, zegt gy, nu gy geen koudt kunt wyken.
Door 't blaau zult gy, dunkt my, de hemel best gelyken.
Gy lacht en vraagt: waarom? hoe! weet gy 't niet te raân?
Omdat 'er in uw hooft twee heldre starren staan.

180. Vraatigheidt, Apteker, Doktoor.

De vraat, d'Apteker en Doktoor, zyn drie persoonen.
Wat onderscheidt weet gy in deeze drie te toonen?
De vraat verstrekt de dief; want hy verkort zich veul:
De Dokter, Rechter en d'Apteker dient voor beul.

181. Aan J. die men zegt dat vol duivels schynt.

Floor zuipt u staadigh uit, zegt gy, en 't is ook wis:
Want Floor betoont dat hy heel duivels dronken is.

[p. 386]

182. Beurs t'Amsterdam spreekt:

Roemt Efezen op haar kerk?
Tyrus op haar ruime haaven?
Babel op haar metselwerk?
Memfis op haar spitse graaven?
Roomen op haar heerschappy?
't Is een roem om uit te dondren:
Maar all' 't aardtsch' gewest noemt my
't Wonder van all' andre wondren.

183. Aan Alleman.

Het Raadthuis geeft, zegt gy, all' ampten aan zyn vrinden.
Dit is geen deugdt: maar plicht. waarom dan bits gescheldt?
Geen turk, hoe wreedt, of hy zal zich aan bloedt verbinden.
Waar 't bloedt dit recht ontschiet, daar lydt Natuur geweldt.

184. Poortslot spreekt:

Ik ben 's smits dochter: want ik heb geen moêr gehadt.
Minerf is uit Jupyn, ik uit Vulkaan gesprooten.
Al ben ik overkleen, zoo waak ik voor de Stadt.
Wie veiligh slaapen wil vertrouwt op starke slooten.

185. Toen Pouw cessie deedt.

Pouw is geharnast en hy is geen soudenier:
Maar 't harnas is in 't hof gesmeedt van schryfpapier.
Hy lacht en spot met die ter sluik gaan naar Viaanen.
Een harnas van papier bevrydt een schelm voor maanen.

186. Aan den E. Heer B.J.

De neege Muzen, die de wakkerheidt beminnen,
Zyn dikwyls op Parnas, door Pallas afgepaalt:
Maar gy ontsluit, wanneer gy landtwaarts aassem haalt,

[p. 387]

 

Uw neegen hofsteên voor de neege Zanggodinnen.

 

De geest der kunsten eist een onbepaalde lucht.

 

Hier wordt uw ganseschacht door poëzy bevrucht,

 

Die zy in d'ooren stort door hulp der Zanggodessen.

 

Wie dat de wysheidt eert heeft deel aan wyze lessen.

187. Aan Zeeusche Luit.

Gy dreigt my van de key te bruien; 't hoeft niet Luit:
Zoo gy my bruidt, zoo wordt ik van een key gebruidt.

188. Oorlog baart vreede.

Deez' zoekt de vreê door tong, die door de scherpe deege.
De beste vreede wordt best door de krygh verkreege'.

189. Aan de schatkamer in de Bank van leening t'Amsterdam.

O Rykdom! gy vertoont ons d'armoedt van de Stadt.
De hoverdy is 't grootst' bederf der onderdaanen.
Wie zucht niet die dit ziet? te dier is deeze schat:
Zy quam door zweeten, en vertrekt weêr nat van traanen.

190. Loffelyk verdrukken.

't Verstandt der wyzen ziet men met geweldt verdrukken.
Is dit geen schelmstuk? neen; 't zyn loffelyke stukken:
Want door 't verdrukken van 't verstandt ryst hun geluk.
Wie door verdrukken sterft, de wysheidt leeft door druk.

191. Piet getrouwt.

Piet zocht een ryke meidt, die docht hem kan best munt slaan.
Hy bleef, hier hulp geen raadt, hardtnekkigh op dit punt staan.
Hy kreeg 'er een met munt, die spytigh was, in huis.
Nu heeft hy dubbeldeel: want hy heeft munt en kruis.

[p. 388]

192. Aan N.L.

De Spanjaart loont de deugdt, en straft het heillooz' quaadt.
Dit zyn de zuilen daar de troon van 't Ryk op staat.
Gy straft, noch loont: ziet toe. hier is noch hoop noch vreezen.
Wie staan wil moet met straf en loon gewapent weezen.

193. Toen Laura haar waaier aan Amintas gegeeven hadt.

De fakkel van uw oog hulp my het bloedt aan 't kooken:
Nu geeft gy my, 't schynt gunst, uw waeier in de handt.
Is 't om te koelen? neen: want als men vuur wil stooken,
Gebruikt men niet dan wint. o oorzaak van myn brandt!
Ontsteekt uw oog myn hart uw mondt kan 't weeder blussen.
Wie dat van liefde sterft, herleeft door lieflyk kussen.

194. In 't Stamboek van H. Galama, &c.

De Dichtkunst acht men arm: maar 't zeggen heeft geen schyn.
Wie alles doet om niet, toont die zich arm te zyn?
Neen: ryker dan de geen die goudt door twisten haalen.
De Dichtkunst laat zich met een lauwerbladt betaalen.

195. Aan H. M. G.

Ey! huil niet om uw wyf dat uw de kaaken douwen.
Gy trouwde haar om glans; haar glans is noch behouwen.
Vraagt gy, waar is haar glans die ik voor andre koos?
In zalfpot, op palet, in vles en poeierdoos.

196. Kryn gaf zyn huisvrouw een lantaren &c.

Gy zoekt uw huisvrouw licht te maaken, zegt gy Kryn.
Uw huisvrouw, dunkt my, dat liefst zwaar gemaakt wil zyn.

197. Malle Freek.

Het Laaz'rishuis is hier voor gekken opgebouwt.
Hoe komt dan Freek dat gy u noch op straat onthout?

[p. 389]

198. Herkomst van Geldersman.

Van waar komt hier de naam van Geldersman, vraagt Douwen?
Van dat hem Hollandt door haar geldt moet onderhouwen.

199. Aan Margriet Kals.

Margriet, uw been is kort, klaagt gy, en 't gaat in zwang.
Ey! zwyg; gy hebt geen noodt, uw tong is weêr te lang.

200. Babtist, &c.

Babtist miszeidt, misdoet, misloopt; hy kant niet wis doen.
Babtist is bitter Geus, en durft nochtans ook mis doen.

201. Barse Cent.

Cent lacht met die zyn beeldt van marmersteen laat maaken:
Hy wil naar 't leeven door geen beeldt van marmer blaaken.
Hy hoeft geen marmerbeeldt. waarom niet, vraagde Leen?
De burgers vinden Cent altydt van harde steen.

202. Kees geldtverquister.

Kees geldtverquister durft zich zelf een steêling noemen,
En 't is een boer, die hier van Slooten is geraakt.
Kees heeft gelyk dat hy zich steedeling durft roemen:
Want hy is door 's stadtsklok, door 't Recht, steêkindt gemaakt.

203. Hein T.

Hein lyt geen ezel, zeidt hy, op de Schoutooneelen.
Nochtans begeert hy dat men 't spel van hem zal speelen.
Is dat een ezel? neen: wat is het dan, vraagt Tjerk?
Wat zou het weezen; niet: 't slechts een ezels werk.

204. Klaas hadt zyn tydt verluidt, wierdt klokluier, &c.

Klaas heeft zyn geldt verluidt, en wordt 'er om gescheldt:
Nu dat hy luiër is verluidt hy 's Heeren geldt.

[p. 390]

 

Verdient dit werk geen straf? wat zou de straf beduien?

 

Wie dat zyn geldt verluidt, Klaas windt nu geldt met luien.

205. Toen Mevrouw van Beverwaardt met de Eed. Eed. Heeren Burgermeesters in de Schouburg quam, verzelt van Mevrouwen Anna van Vlooswyk, en Katarina Witsen &c.

Vrouw Venus won de prys van Juno en Minerve,
Door drie bevalligheên: maar gy, o Beverwaardt!
Verwint in waardigheidt de glans van Venus verve',
Door twee godinnen van een loffelyker aart.
Vraagt gy: wat zyn 't voor twee die neevens my verschyne'?
De schrander' Anna en d'aanminnige Katryne.

206. Op de Schouwburg.

De Schouwburg is voor 't volk: want zy vertoont hen al
De zeekerheden van 't onzeekere Geval.

207. Joost brocht zyn vyandt door vergift om.

oost brocht zyn vyandt lest, door wreedt vergift, om 't leeven.
Hy wou vergeeven, om dat hy niet wou vergeeven.

208. Aan H.F.

Gy zyt een lierpoëet en schryft het treurspel wetten.
Zoo tergt een harders fluit de klank der hoftrompetten.
Uw les is overlast. de Kunst gedoogt geen pyn.
Het spel wil wel bepaalt, maar niet gedwongen zyn.

209. Aan L.D.F.

Gy hebt de Vegoos spel, zegt gy, zoo veel vermaakt
Dat hy 't niet kennen kan: maar dit wordt heel gewraakt.
Eerst was 't een zyde kleedt, nu is 't gelapt met laaken.
Is dat vermaaken? neen: dit houdt men voor mismaaken.

[p. 391]

210. Matys Asseuradeur.

Matys verzeekert elk, en houdt zich zelf uit zorg;
Want hy verzeekert zich in 't hof te Kuilenborg:
Daar vloeit zyn huis van wyn, hier dryft de Beurs van traanen.
D'onzeekerheidt van 't weêr verzekert elk voor maanen.

211. Voorzichtige Joost.

Joost badt den Heer altydt dat hy hen zou bewaaren
Voor een quaadt wyf. nu is hy naar zyn wens gepaart:
Want als hy t'huis komt doet zy niet dan slaan en baaren,
Heeft hem den Heer dan niet voor een quaadt wyf bewaart?

212. Koen de snurker.

Nu Koen het leeger volgt, roemt hy zich zelver stout.
Is dit bewyzen? neen: 't is niet dan zotte kout.
Die 't leeger volgt is bloô, ja vol van bangigheeden.
Wie stout wil heeten moet het leeger teegens treeden.

213. Op d'Advokaat Zacharias.

Ik zal heel rondt gaan, zegt Zach'rias, als hy pleit.
Ey! gaat niet rondt, heeft Floor hier weeder op gezeidt;
Gaa slechts heel recht deur zee, zoo zult gy 't landt genaaken.
Wie dat heel rondt wil gaan zoekt niet aan 't endt te raaken.

214. Aart van Geurt.

Als Geurt zyn kleedt afveegt, is hy heel stil, zeidt Zeeger.
Geurt veegt nooit drekhuis schoon, en 't is een stille veeger.

215. Zinnelykheidt van Prent.

Prent kan geen kleedt, zeidt hy, dan 't wollekleedt behaagen;
En 't hoort zoo: want een schaap past niet dan wol te draagen.

[p. 392]

216. Aan Tacitus.

Gy lastert Nero, om dat hy 't toneel versiert;
En looft August', om dat hy 't volk wurp voor 't gediert.
Dat lof zal hem veel meer dan Nero 't lastren schennen.
De Vorsten staan ten doel van afgerechte pennen.

217. Saare en Nel.

Nel zal niet kindren: want zy is te oudt, zeidt Saare.
Dat liegt gy, zeide Nel, en heeft hier op gewet.
Mit trouwde Nel een knecht van tweemaal zeeven jaare'.
Quam Nel toen d'eerste nacht niet in het kindre bedt?

218. Toen den Eed. Heer Jakob Westerbaan, Ridder, Heer van Brandtwyk, Gyblandt &c. zyn Gedichten aan my vereerde.

Hoe zal ik Brandtwyk best bedanken voor zyn blaadren?
Is 't ook met vaarzen? neen: ik ben te dier verplicht.
Poëeten hoort men niet dan met lauwrier te naadren.
Een Glazemaakers rym heeft by geen Ridders dicht.
Ik dank van Brandtwyk voor zyn boek vol braave klanken.
De Dichters danken: want zy dichten slechts voor danken.

219. Aan Pasquyn de Pasquillemaaker.

Pasquyn, gy volgt Pasquyn die Roomlus Stadt bewaart;
Want gy durft al zoo fel als hy met steekdicht woede:
Maar in een ding zyt gy heel ongelyk van aart.
Hy lastert niet dan quaân, gy schryft heel quaadt van goede'.

220. Rut de schilder en zyn wyf.

Rut hadt Sint Teunis beeldt geschildert naar het leeven:
Maar Pieter schilderde het wyf van Rut hier by.
Wat reeden hebben Piet tot dit bedryf gedreeven?
Sint Teunis heeft altydt een varken aan zyn zy.

[p. 393]

221. Koen en zyn Vaader.

Koen klaagde dat zyn vaâr heel haastigh quam om 't leeven,
Maar door een zinking die hem aanquam op zyn krop.
En 't is gelyk hy klaagt. hoe deedt ze hem dan sneeven?
Hy glipten van een leer, en zonk juist in een strop.

222. Achtbaarheidt van Koert.

Koert acht zich 't hooft van 't wyf; 't wyf set hem hoorens op.
Mach 't Koert beletten? neen: zy kroont haar eigen kop.

223. Op zilver.

Waarom is 't zilver bleek? het vreest voor 's vyandts laagen:
Want die de geldtzucht heeft durft 't allerwreedtste waagen.

224. Op Rut.

Rut is geschildert als een zot: maar zonder bel.
't Peneel is kunstigh: want het beeldt gelykt hem wel.

225. Schurfde schaapen blaaten het meest.

Het Schouburgspel, zeidt Joost, komt van den helsche geest;
En zelf leert hy een rol daar weeuw' en wees voor vreest.
Hy maakt de ruime markt en beurzen tot tooneelen.
Vraagt gy: waarom? om 't spel van bankerot te speelen.

226. Aan D.H N.

Gy scheldt het dansen, en weleer was 't goet bedryf.
Bestraft gy 't om uw ampt? of zyt gy nu te styf?
Verbiê banket en wyn; neen: 't zou uw lust beletten:
Want gy zyt graagh naar wyn, uw wyf naar hofbanketten.

227. Onder de regeering van KromweI wierden eenge boeken verbrandt.

Dus plagh de Paus, in 't eerst, de boeken te verslenschen:
Daar na, o gruwelen! verbranden hy de menschen.

[p. 394]

 

Hier vreest men 't zelfde quaad. 't verschil is slechts in 't kleedt.

 

Wie hier aan twyfelt, ziet op 't sterven van Serveet.

228. Koen en Joost.

Koen pist aan Joost, zeidt hy, en 't zal ook zelde missen.
Waarom? Joost lydt het dat de honden aan hem pissen.

229. Dronke Piet,

Piet drinkt op zondagh zich heel zadt, zeidt hy, aan wyn.
Viert hy de zondagh zoo? zoo zal 't zyn zondtdagh zyn.

230. Aan M.

Gy kunt niet ongedoopt in uw gemeente raaken:
Maar gy komt ongedoopt, zegt gy, in 's hemels daaken.
Wie dat dan morssigh is blyf ver van Mennoos wyk:
Hy achtze klaarder dan de zaal van 't hemelryk.

231. Toen Amintas van Laura een hart van suiker gekreegen hadt.

Daar is myn hart, zegt gy. o liefelyke loogen!
Nooit waar ik daar myn oor de waarheidt zoo beviel.
Zoo veer als d'alssem wykt voor Junoos nektartoogen,
Zoo wykt dit hart voor 't uw: maar 't hart daar ik voor kniel,
Wordt weêr verwonnen door uw mondt die my doet branden.
De lippen van een vrouw zyn zoete minnebanden.

232. Op seeker boekkamer.

Hier ziet men overal veel schoone boeken staan.
Schoon zynze; wantze zyn noch nimmer op gedaan.
Maar d'eigenaar is vuil. wat maakt hem dan tot schanden?
Onuitgeleeze blaân in uitgeleeze banden.

233. Kees krankhooft.

Kees krankhooft is onlangs tot Dolhuisvaâr geraakt:
Dit gaat hy, door zyn pen, aan alle menschen uiten.

[p. 395]

 

Kees, weet gy waarom 't Recht u vaâr van 't Dolhuis maakt?

 

Om dat men u bywyl gemaklyk op zal sluiten.

234. Een Stoof spreekt:

Wie ziet en zwygt, wordt hoogh geroemt in alle steên.
Ik zie dat niemant zie, en weet myn mondt te houwen.
Noch poogt men my het hooft aan pletteren te treên.
Waarom? uit vrees dat ik de meeste vuil zal schouwen.

235. Toen zeeker Zweedts Heer, t'Amsterdam in 't Stadthuis, de Werreldt vertoont wierdt.

De Werreldt lilt van angst nu haar de Zweedt komt naaken:
Zy vreest voor moord, en roof, verkrachten, krygh en blaaken,
Toont gy een Zweedt all' d'aardt? gy hoort het te verbiên.
Men moet geen dief zyn huis noch schatten laaten zien.

236. Toen den Heer van Keyberg, zeekere key in 't veldt gebrocht hadt.

Den Heer van Keyberg heeft deez' Key in 't veldt gebrocht:
Dies is 't geen wonder dat hem 't volk hier voor gelooft heeft.
Waarom heeft hy de key zoo ruim een plaats gezocht?
Het is de moeder van de key die hy in 't hooft heeft.

237. Aan A.F.

Gy trouwt, zegt gy, geen Griet; gy hoort geen Griet te vreezen:
In Vrieslandt wil elk man heel graagh een Grietman weezen.

238. Aan F.H.

Klaar houdt veel van haar zoon, zeidt zy; ja uit de kerf.
En 't blykt: want zy onthoudt haar zoon zyn vaaders erf.

239. Aan Jan de guit.

De boeveklok hoort u zegt gy, en 't is geen jok.
Want hoortze u, zoo is 't een rechte boeveklok.

[p. 396]

240. Verwaande Koen.

Koen deedt het volk, roemt hy, lang naar zyn spel verlangen.
Het volk verlangde noch, toen 't lang was aangevangen:
Ja toen 't meest uit was wou 't verlangen noch niet vliên.
Waarom? 't verlangden om iet goedts in 't spel te zien.

241. Godt en goudt.

Een letter is 't verschil van Godt en goudt, zeidt Knyf.
Godt heeft 'er niet dan vier, en 't woordt van goudt wel vyf.
De menschen zien op 't meest. o goddelooze zinnen!
Is 't dan ook vreemt dat veel het goudt voor Godt beminnen ?

242. Afkomst van Frank.

Frank roemt zyn afkomst oudt; en 't kan voor 't oudtste gaan.
Waarom? zyn afkomst heeft lang in 's Schoutsboek gestaan.

243. Aan den Eed. Heer P. K. Hooft, Ridder, Drost van Muide, Baljou van Goilandt &c. toen hy zyn Neederlandtsche historien geschreeven hadt.

Uw hooft, o Hooft! was zwaar, hoord' ik u lest verklaaren.
Nu is uw hooft, ik zie 't, verlost van zwaarigheidt.
Wie dat bezwangert is raakt endelyk aan 't baaren.
Uw boek komt niet in 't licht door godt Vulkaans beleit,
Als Pallas uit Jupyn: maar door de hulp der pennen.
De kindren van het Hooft zyn licht aan 't schrift te kennen.

244. Verspeelt is verspilt.

Wie dat zyn geldt verspeelt behoudt niet voor zyn darm.
Verspeelt komt van verspilt: wie dat verspilt wordt arm.
Vraagt gy hoe dat men 't geldt verspillen kan men troeven?
Men handelt 'er altydt met heeren, hoeren, boeven.

[p. 397]

245. Aan Koert een lompige rymer.

Ik raap mijn dicht, zegt gy, 'k ontkent: maar is 't genoomen
En kunstigh; Koert, zoo is 't niet uit uw boek gekoomen.

246. Tryn de sluikhoer.

Hans schildert Tryn gelyk een hoer, en heeft geen blyken.
Hans treft nooit vrouvolk wel: maar Tryn heeft hy doen lyken.

247. Hovaardige Knier.

Knier boeit zich zelf met goudt om 't hooft, om hals en handen.
Een goude boeien klemt veel meer dan yzre banden.
Want d'yzre krygt men licht door dwang van tierany.
Geen slaafser boeiens dan in klem van hoverdy.

248. Aan F.G.

Wie stout durft vechten wordt voor vol van moedt verbreit:
Maar al wat moedigh heet is enkle dolligheidt.

249. Fop en zyn lichte wijf.

Fop slaat geen verken, om dat hy het spekvleis haat.
Hoe komt dan dat hy Giert, zyn wyf, zoo dikwyls slaat?

250. Gierige Kees.

Kees wou, om dat de kost veel kost, niet langer leeven;
Maar toen hy docht: men sterft niet zonder geest te geeven,
Bondt hy zyn keelgat toe. waarom gedoodt door touw?
Om dat hy zonder geest te geeven sterven wou.

251. Onderscheidt van bankerotten.

Veel vaaren bankerot, als 't weer hun goedt doet blyven.
Jan heeft zyn geldt verspeelt door kaartbladt, steen en schyven;
Ia hy verspeelde lest zyn huis en eigen beeldt.
Wie bankerot vaart, Jan is bankerot gespeelt.

[p. 398]

252. Zeeker oudt vryer, die lange lubben pleeg te dragen.

Tys heeft tot trouwen, noch tot min, zegt hy, geen geest;
Maar 't is niet vreemt: want Tys is lang gelubt geweest.

253. Botte kryn.

Een die geen brein heeft is halfzaaligh, zegt gy, Kryn:
Zoo zult gy, schoon gy nooit in kerk komt, zaaligh zyn.

254. Jas sturf op de wegh naar 't Spaa.

Jas trok onlangs naar 't Spaa, om weeder te geneezen.
Hy rende vroeg en spa, om aan het Spaa te weezen:
Maar eer hy 't Spaa genaakt, quam hem de doodt te naa.
Hy reisde naar het Spaa, en quam die reis te spaa.

255. Naam van Parys

Parys ontfangt zyn naam van Paradys, zeidt Leen.
't Is zeker: want Parys is 't Paradys der steên.
Gy mist. Parys, dunkt my, schynt Paris 't naast' te raaken.
't Heeft slechts verschil in d'Y: maar geen verschil in 't schaaken.

256. Marmerkoelvat van den E. Heer Erasmus Scharlaaken, &c. Aan Anna van Erkel, zyn huisvrouw.

Uw koelvat wordt gevat van koele meereminnen;
Veel scheepen zyn door haar gezang in zee gestrandt:
Maar wie haar wyn genaakt, lydt schipbreuk op het landt.
De wyn is machtigh om de herssens t'overwinnen.
Wie voor zyn geesten vreest heeft nooit genoegh gevreest.
Gy lacht, en zegt; de wyn verstarkt de zwakke geest:
't Is waar: maar overvloedt doet schrandre herssens dwaalen
Wie wys wil blyven moet de gulzigheidt bepaalen.

[p. 399]

257. Gees en haar dronke man.

Gees is een zwakke vrouw, daar alleding aan schort.
Zy quam nooit uit de kraam, of z'is weer ingestort.
Haar man, die haar bemint, schynt andre ziekt' te schorten:
Want hy kraamt nimmer, en men ziet hem staâgh instorten.

258. De Koning van Angolen door zyn bastert neef verraaden &c.

Angoolen is verraân door een vervloekt gebroedt.
Wie veiligh heersen wil verbant zyn bastertbloedt.
Een nodigh quaadt beschermt de Vorsten voor iets quaaders.
De Staatzucht maakt bywyl het bastertbloedt verraaders.

259. Giert was met het kint en wist'er geen vaader &c.

Giert gaat niet naar 't landt, zeidt zy, en 't is ook waar.
Zy kon niet licht heen gaan: want Giert bevindt zich zwaar.

260. Nel en spytige Tryn.

Nel gaat haar gal af door een drank, zeidt dokter Bondt:
Maar Tryn is galligh en zy loostze deur haar mondt.

261. Giel vuilbek.

Giel stort zijn vuilnis in geen schuit, laat hy zich hooren.
Waar dan? hy stort het uit zyn mondt in yders ooren.

262. Gulzige Cent.

Cent houdt de Paasdagh voor zijn dagh; maar 't is vermeeten.
Of zoo 't zyn dagh is, zoo zal 't best een hondtsdagh heeten.

263. Rem kleedt zich al rymende.

Rem rymt, als hy zich kleedt, om niet lang leeg te weezen.
't Zou beeter zyn dat hy zijn Vaader ons wou leezen:
Zoo kleeden hy zijn ziel gelyk hy 't lichaam kleedt.
Hy kleedt zich ongerymt die Godt door 't rym vergeet.

[p. 400]

264. Elk zyn keur.

Deez' diamant heeft Floor voor duizentpondt gekocht.
Wat is 't? een stukje glas daar glans in wordt gebrocht.
Floor wou veel liever doodt, zeidt hy, dan zonder steen zyn.
Dat zotheidt ziekte was het gasthuis zou te kleen zyn.

265. Metaale bussen in de zaal van den E. Heer Hans Bontemantel, Scheepen en Raadt t'Amsterdam.

Hier is 't geschut gereedt om kruidt en loodt te braaken.
Waar toe dit oorlogstuig? 't is vreed' in Neederlandt.
Wie niet verrast wil zyn moet in de vreede waaken.
Het zwaardt is in de scheê, en 't harnas aan de wandt;
Niet om te pronken; neen: maar om gereedt te houwen.
Gedwonge vrindtschap moet men niet te veel betrouwen.

266. Elk moet zich zelf kennen.

Rut kleet zich naar de tydt, en 't is heel wel verzint.
't Bevaare bootsvolk maakt de zeilen naar de wint.
Ik min het warmendt kleedt, spyt koudt en heete vlaagen.
Het dier moet luy zyn dat zyn wol niet zoekt te draagen.

267. Kupide een blindt kint.

Kupid' wordt als een kindt dat blindt is afgemaalt.
Waarom? om dat een kindt dat blindt is lichtlyk dwaalt.
Dies is 't niet vreemt, dat die hem volgen 't spoor verliezen.
De minnaars zyn meest kindts, en blindt in hun verkiezen.

268. Het noodigste hoort voor te gaan.

Tjerk heeft van als, zeidt hy: maar 't best schynt hem t'ontbreeken:
Wat of dat is? een tong om waarheidt meê te spreeken.

[p. 401]

269. Alleding wil niet gezeidt zyn.

Ik zeg niet dat gy deugdt, noch dat gy niet veel stuit.
Uw man, dit zeg ik, broeit een anders eiren uit.

270. Aan G.N.

Al wat ik rym, zegt gy, moet ik van andre weeten.
Ik rym, en 't is ook waar, dat gy uw moeder smyt.
Ik rym dat gy weleer in 't tuchthuis hebt gezeeten.
Ik rym dat gy uw Vaâr zyn bankerot verwyt.
Zulk rymstof raap ik: want dit is al lang gescheeven.
Wie dat de waarheidt raapt heeft kleene zondt bedreeven.

271. Michiel en Jan.

Michiel, gy zyt, zeidt Jan, een dol en dronke gek;
Ja een Selenus die ik t'huis droegh op myn nek.
Wat dier dat gy dan zyt behoef ik niet te vraagen.
Waarom? Selenus laat zich van een ezel draagen.

272. Aan Niklaas &c.

Niklaas, gy vraagt my of ik noch al vaarzen maak.
De leedigheidt, dunkt my, is een vervloekte zaak.
De lust bestelt my stof, of 't brein zou heel verwoesten.
Als 't gladde yzer rust begint het heel te roesten.

273. De Huisvrouw van Mel voor Pallas geschildert.

Mel zeidt, zyn huisvrouw hoeft voor Pallas niet te wyken.
Stondt hy hier by, dunkt my, dan zou zy 't best gelyken.
Waarom dan best? ey zeg: dit bidt ik u Mary.
Om dat vrouw Pallas meest een Uil heeft aan haar zy.

274. Op G.F. van M.

De maaker en dit spel zyn eens in grillen, ja
Zyn rijm is als zyn gang, ook styf van Podagra.

[p. 402]

 

Van Podagra? gy mist: dat wordt niet wel getrokken.

 

Is 't rym gelyk zyn gang? zoo is het styf van pokken.

275. Aan den E. Heer M^r. Kornelis de Vries, Geheimschryver t'Amsterdam.

Wie dat naar eerdicht staat, is vol verwaande driften.
Een loffeyk bedryf wordt door zich zelf verbreit.
Ik hoor niet liever dan 't geraas der lasterschriften.
Al waar 't Geluk verschynt, verschynt de Nydigheidt.
Wel leeven leevert stof aan bits' en bittre pennen.
De lauwren houden stant schoon 't onweer blixems baart.
De Nydt is vinnigh: maar te zwak om d'eer te schennen.
Zoo wordt men door de Nydt de werreldt deur vermaart.
Dit spook verwekt my nooit, door lasteren, tot tooren.
't Bemindt Geluk en Nydt zyn in een uur gebooren.

276. Kryn goedthals.

't Schaapscheeren zal eerlang beginnen, zegt gy Kryn.
Is 't zeeker? zoo zult gy het eerst geschooren zyn.

277. 't Wapen van Maarseveen is een wildt zwyn.

Voert Maarseveen een zwyn, zeidt Lou, dat kan niet gaan:
Maar zoo 't een ezel voert, zoo zal 'er Lou in staan.

278. Schryfpen.

Eerst vloog ik deur de lucht: nu vlieg ik langs papieren.
Ik vlieg het veerst' en wydtst' nu andre my bestieren.

279. Aan G.O.

Nooit moet men quaadt, zegt gy, van Gys die doodt is spreeken.
Waarom durft gy dan staâgh van Judas 't quaadtste preeken
Heeft hy zyn Heer verkocht? deez' heeft zyn heer verraân.
De schelmen moeten staâgh ten doel der tongen staan.

[p. 403]

280. Arme hovaardigheidt.

Ik wordt omringt, zeidt Hans, van allerleie luiden.
Men volgt my oost en west, van 't noorden tot in 't zuiden.
Myn eersleep tergt het hof: maar wat zeidt Harmen Trek?
De raave volgt een kreng: de vlieg een menschedrek.

281. Bittere Flip.

Flip braakt gestaadigh gal: wat of hy dan in 't zin heeft?
Een vat, gelijk gy weet, geeft uit wat dat het in heeft.
Nochtans roemt hy zich zoet, en houdt het ook voor wis.
Wie alssem zoog, weet niet dat galdrank bitter is.

282. Toen Henriette, Koningin van Engelandt, Amsterdam met Vertooningen vereert wierdt.

Verander uw tooneel, de Koningin is 't zat:
Of oon haar meester Pijm gekeetent op een radt.
Door zulk een spel zult gy haar wraak, door d'oogen, laave',
Het vlees der schelmen past tot aas van krey en raave.

283. Toen den Eed. Heer Burgermeester Hendrik Spiegel, t'Amsterdam dier tydt voorzittendt Burgermeester, Mevrouw de Princes Doüariere van Oranje geleide.

Hier ziet men Spiegel by de moeder van Nassouwe:
Die hy als voorst' der vier deur Amsterdam geleit.
Op zulk een grondtstyl durft de Stadt haar voorrecht bouwen.
Niet staat 'er vaster dan een loffelijk beleit.
Wie voor zich zelver zorgt, hy zorgt voor d'onderzaaten.
Een die 't gemeen bewaakt versterkt de kracht der Staaten.

284. Aan Adriaan F. toen Cent zyn fakkel gestoolen hadt.

Cent stal uw fakkel: maar zyn stoutheidt schynt te duiken.
Waarom? hy durftze niet by daagh op straat gebruiken.

[p. 404]

285. Onbeleefde Niklaas.

Niklaas is hardt van kop en taay van vel, zeidt Luit.
Wat is hy dan? een bok: maar in een buffels huidt.

286. Aan T.H.

Wie dat Godt help u zeidt, zegt gy, heeft zondt bedreeven.
En 't is ook zondt: want die dit zeidt zoekt niet te geeven.

287. Aan S.J.

'k Zat op een ezel, laat gy door uw aarswis weeten.
Gy schryft, gelyk men zegt niet zoet: maar zot van aart.
Het zou een ezel zyn hadt ik op u gezeeten:
Want gy zyt, als gy rydt, een ezel op een paardt.
Ik zeg niet dat uw wyf in 't Spinhuis wierdt gedreeven.
Ik zeg niet dan dat gy van 't Y gebannen zyt:
Gy hadt, om geldt, voor 't hof en teegens 't hof geschreeven.
Geen zwaardt hadt macht op u, riept gy, in deeze stryt;
En 't is de waarheidt: vraagt gy my naar wisse blijken?
Een buffel heeft een huidt die voor geen zwaardt zal wyken.

288. Aan M. de plaatsnyer, toen hy Meester S.G. zou snyen.

Nu gy u needer zet om lossebol te raaken,
Zoo mydt zijn voorhooft wat, of 't beeldt wordt niet volsneên.
Gy zult 'er 't yzer, dat nu scharp is, stomp op maaken.
Waarom? in 't voorhooft leit een harde keizelsteen.

289. Alleding heeft zyn waarom.

Filips verzeekert al zyn scheepen; zelf zyn lyf;
Ja hy verzeekert ook zyn huizen: maar zijn wyf
Verzeekert hy noch niet voor 't rooven van de Doodt.
Waarom toch? zy is oudt, ja leelyk, doof en snoodt,

[p. 405]

290. Kettery is haatelyk.

Nu d'eene Kerk hier d'aâr beticht met kettery,
Zal 't beeter zyn, zeidt Leen, dat ik die zondt vermy.
Hy deedt ook zoo hy zey. waar liet hy dat aan merken?
Hy bleef, om niet verdoemt te zyn, uit alle kerken.

291. Aan H.G.

Uw vaarzen, zegt gy, dat op vaste voeten staan.
't Is waar: want dieze leest bevindtze stram in 't gaan.

292. N. spreekt:

Ik wierdt door kleene groot, nu weêr door groote kleen.
De rijke vechten niet. de moedt is by 't gemeen.

293. Aan J. van Vondel, toen hy my vraagde of ik de Bruidegom zou zyn &c.

Ik zoek myn eenigh kindt geen stiefmoêr op te dringen;
Ik weet van Junoos wrok: want Herkles groot van moedt,
Kon twaalef monsters, maar geen enkle stiefmoêr dwingen.
Een booze stiefmoêr mint niet dan haar eigen bloedt.
Myn zucht tot kindt en kunst gedoogt geen twist om 't streelen.
Het tweede huwlyk baart vervloekte huiskrakkeelen.

294. Op Mercelis van H.

Mercelis schat zyn hooft op duizentpondt aan geldt;
En 't is 't ook waardigh: want 't is lang op prys gestelt.
Waarom? om dat hy 't Landt door raaden wou verraaden.
Veel schat men om hun deugdt: deez' om zyn booze daaden.

295. Aan E.O.

Enkhuizen roem niet meer op 't munten van uw geldt;
Het Y slaat beeter munt, schoon 't nimmer stempel stelt:

[p. 406]

 

Dies zeg niet dat het staan aan u alleen vergunt is.

 

't Is zeeker dat aan 't Y, zeidt elk, de rechte munt is.

296. Aan zeekere P. die zich niet wou laaten schilderen.

Gy wilt niet afgebeeldt, 't is, zegt gy, hooverdy.
Een die zyn Heer bevecht, is daar iet needrigs by?
Gy zoekt door 't weigeren uw roem in top te trekken.
De kap kan 't lichaam, maar geen hooverdy bedekken.

297. Floor loskop.

Floor heet de Dichters zot, en 't blykt aan hun bedryven.
Waarom? om dat zy Floor zyn zotheidt niet beschryven.

298. Flip schilderde veel tydts struikroovers &c.

In rooveryen, op 't panneel, toont Flip zyn geest;
Maar 't is niet vreemt: zyn vaâr is Lombardier geweest.

299. Hein vocht met zyn zuster.

Hein beet zyn zuster in haar arm, tot schrik van 't huis:
Hy heeft haar vleeselyk bekent, en bleef noch kuis.

300. Toen Jellis brandtstichter in de boskruidtmeulen quam.

Staa, Jellis, staa, ey! staa, begeef u niet by 't kruidt.
Uw boezem is vol vuur. daar 't vuur is wil 't ook uit:
Dat toont gy door uw handt, die dorp en stadt deedt blaaken.
Brandtstichters moeten 't kruidt niet al te dicht genaaken.

301. Aan T.K.

Gy vloekt, om dat ik 't beeldt van Christus stel veur 't bedt.
Gy toont een Venus beeldt, een hoer die u besmet.
Het myn verwekt tot deugdt, het uw tot geile minne.
Wat d'oogen eerst ontmoet kan ons gemoedt verwinne'.

[p. 407]

302. Aan D.W.

De ziel die slaapt, zegt gy, als zy het lyf begeeft.
't Is loogen: maar de uw die slaapt nu zy noch leeft.

303. Ryk.

Als Ryk iet pryzen wil blyft hy 'er staagh in steeken.
Waarom? om dat hy niet dan quaalyk leerde spreeken.

304. Jakobus, Koning van Engelandt, Schotlandt, Ierlandt &c.

Elisbets sterven hulp Mariaas zoon aan 't stygen.
Hy heeft zyn troon bekleedt tot heil van d'onderzaat.
Zyn groote gaaven deên Augustus roem verzwygen.
Hy stutten 't algemeen door wakkerheidt en raadt.
Hy hitst' nooit krygsvolk aan in buur, noch eigen Ryken.
Een Vorst die wys is poogt het vuur des krygs t'ontwyken.

305. Aan zeekere oproerige P. die geen snaarspel, noch orgel in de kerk wou hebben.

Toen Sauwel toornigh wierdt, deedt hem het spel bedaaren:
Maar gy wordt toornigh door het spel van pyp en snaaren.
Verkeerde Sauwel geeft de reeden toch gehoor.
Wie alle hulp ontzeidt daar is het Dolhuis voor.

306. Op Vianen.

Vianen lacht wanneer de Beurs aan d'Amstel schreit.
De zeestorm is het veldt daar zy haar vrucht af meit.
De doodtslagh van het volk doet haar in weelde leeven.
Veel worden door de val van anderen verheeven.

307. Koning, of Tiran.

Een Koning heeten eerst Tiran by 't volk en Raadt.
Nu is 't een andre naam: maar 't blyft het zelfde quaadt.

[p. 408]

308. Goudtgewicht.

De Goudtgewicht ontdekt de dievery van 't goudt.
Zy eist geen bloedt; maar geldt: men paait haar als de Schout.

309. Niet om snel: maar om wel.

Marinus rymt heel draa, laat hy aan yder weeten;
En 't is de waarheidt: maar het is weêr draa vergeeten.
Piet rijmt heel traagh, zeidt hy; en 't valt hem vry wat bang:
Maar herfstoost rot niet licht. wat langzaam groeit duurt lang.

310. Eikeboom.

Een eikeboom houdt stant: haar telgen zwaar van hout,
Bestellen 's winters warmt', en in de zoomer koudt.
Het bladt belet de zon. de vlam kan 't bloedt ontsteeken.
Wie d'eik wil roemen, moet haar roem tot tweemaal spreeken.

311. Scheele Gees.

Gees scheeloog is een wyf dat niet veel neering maakt.
Zy weet nochtans, zeidt elk, wel met de bek te speelen.
Waarom wordt scheele Gees van alleman gewraakt?
Om dat zy 't scheel, met al wie geldt biedt, zoekt te deelen.

312. In de tuin van den Heer Jean de la Fontaine, in 't gezelschap van vyf Mariaas, aan Juffrou Maria Kuisten, zyn huisvrouw.

Hoe! vyf Mariaas in een huis?
Men vondt 'er niet dan drie by 't kruis:
Wat zyn de reên? ey laatze weeten!
Daar was te vasten, hier te eeten.

313. Vuile Neel.

Neel kreegh lest slaagen van een Christen, zeide Saar;
Nu woont zy by een Joodt: hier heeft zy geen gevaar.

[p. 409]

 

Waarom heeft zy geen quaadt van Jooden te verwachten.

 

Om dat het Joodsche volk geen verkensvlees moet slachten.

314. Gierige Louw de Printafzetter.

Louw zet veel Printen af, zeidt hy, en zonder smetten.
't Is waar: maar Louw is best in menschen af te zetten.

315. Mees aan Jan.

Al die de Beurs betreên, zyn dat niet van de vroomen?
Ik weet niet: maar ik weet dat zy voor koopluy koomen.

316. Venus, of Veen is.

Vrou Venus meen ik dat Vrouveen is, naar ons landt:
Want Venus weet men, als al wat dat veen is, brandt.

317. Martyn en Piet Visch, twee zottebollen.

Men hoort Martyn en Piet altydt naar visschen heeten.
Wat dunkt u van deez' twee? dat zou ik gaaring weeten.
Martyn is bot, om dat hy zulk een plattert is.
Maar Piet, zyn volle neef dat is een botter visch.

318. Toen K.G. Regent van 't Spinhuis wierdt.

Krijn Ritsaart is tot in zijn hart verblijdt, zeidt Jan:
Want hy komt op de trap van Spinhuis-vaâr te stijgen.
Heeft hy hier zin in? ja. wat reeden heeft hy dan?
Om dat hy nu zijn keur van hoeren hoopt te krijgen.

319. Jas de Schuitevoerder.

Jas zeilt, noch stuurt: maar roeit, waar dat hy met zyn schuit vaart.
Hy vaart door 't roeien wel, gelyk hy zelver melt.
Een ander man wordt arm, wanneer hy achter uit vaart:
Maar Jas vaart achter uit, en wordt heel rijk van geldt.

[p. 410]

320. Amintas aan Laura, toen hy haar onverhoedts in 't oog raakte, &c.

Strak heb ik vuur, zegt gy uit uw gezicht geklonken.
Dat is geen wonder want uw oogen zyn vol vonken;
Ja vonken daar gy 't hart uit deeze borst door trekt:
En zelver zyt gy koudt. vraagt Laura naar de reeden?
Uw hart is staâgh met twee sneeuwbergen overdekt:
Maar waaren 't bergen van wit marmer, als uw leeden,
Dan zoum' 'er vuur uit aan dat Venus vuuren tart.
Wie vuur in d'oogen heeft vereist ook vuur in 't hart.

321. Hermanus eerst Barbier nu een waardt.

Hermanus de Barbier is nu een Waardt geworde'.
Is dat niet schandelyk? in 't minste niet, zeidt Jorde;
Barbier en Waardt verscheelt: maar 't werk heeft niet veel keurs.
Eerst schoor hy 't volk het hooft, nu scheert hy hen de beurs.

322. Giel aan Flip.

De Nyl eert beesten, zoo Matys aan yder zweert.
Giel, komt Matijs hier eens, hy wordt dan ook geëert.

323. Op zeekre stiefmoêr.

De naam van stiefmoêr schijnt uit styfmoêr eerst t'ontstaan.
Waarom? wie stiefmoêr is betoont zich styf in 't slaan.

324. Aan den Eed. Gestr. Heer Joan Huidekooper van Maarseveen, &c. Ridder, nu Scheepen t'Amsterdam.

Gy noodt my in het veldt om 't veldthoen te verschalken,
En haas te jaagen, die gy endlyk achterhaalt:
Ik volg noch vlugge hondt, noch scherpgebekte valken.
Al waar men zweet voor geeft wordt veel te dier betaalt.
Ik leen mijn voeten niet om naar het wildt te loopen:

[p. 411]

 

Zoo zyn mijn vaarzen niet verleegen om een voet.

 

Een voeteloos gedicht heeft nooit op roem te hoopen.

 

Ik zoek het schuwe wildt, dat gy in 't veldt op doet,

 

Te vangen op uw disch, en makkelyk te eeren.

 

Wie in de schootel jaagt, zal vangen en niet zweeten.

325. Jool de geldtverquister, &c.

Jool leert boekhouden, om naar Indiën te vaaren:
Want hy verteert, aan landt, zyn geldt in Bacchus waaren.
Ik weet hem beeter raadt: boekhouden is om zunst.
Jool leert geldt houden: want dat is de rijkste kunst.

326. K. Veering en Lukas.

Waarom draagt Tryn altydt twee maanen, vraagden Veering?
All' uithangborden zyn, zeidt Lukas, naar de neering.
Zy hangt twee maanen uit. kunt gy dit niet verstaan?
Tryn wisselt meer van man dan 't lichaam van de maan.

327. Geurt en Goosen.

De doodt zal zich niet licht, zeidt Geurt, by guits begeeven.
Geurt, zoo dat zeeker is, zoo zult gy noch lang leeven.

328. Beeldt van de Liefde spreekt:

Elk mint my; ja 't is vreemt dat ik noch niet geschaakt ben;
Niet om myn deugdt: maar om dat ik van goudt gemaakt ben.

329. Op 't springen van de Kruidttooren tot Delft.

De Stadt spreekt:

Twee Donderdaagen heb ik in een week gekreegen.
Mijn Maandagh wierdt, o ramp! mijn tweede Donderdagh.
Is 't zeegen als men wint? dit 's een vervloekte zeegen:
Want deeze kreeg haar naam door eene donderslag.
Wie 't hoort verschrikt en schreit: wilt gy de reeden weeten?
De donder heeft my op dien dagh ter aardt gesmeeten.

[p. 412]

330. Koen de nachtlooper.

Koen komt by nacht op straat, zeidt hy, en weet te zien.
Dat hoort zoo: want een uil weet best by nacht te vliên.

331. Toen Mardijk d'eerstemaal overging. Aan Jan Heimensz. Koek Krijgsbouwmeester, &c.

Ik heet Mardijk, en dat ik mar in 't overgaan:
Hier by Marsdyk, om dat ik als een Mars durf kampen.
Die my geboeit heeft draagt bebloede lauwerblaân;
Wie roem door zeege krijgt, ik krijgh myn roem door rampen.

332. Grel de reederyker.

Grel speelde voor Suzan: maar hy heeft, zeidt Vermoer,
Meer naar een lichte vrouw dan naar Suzan geleeken.
Hoe quam het by dat hy de schijn hadt van een hoer?
Grel hadt zich in het kleedt van Neel zijn wyf gesteeken.

333. Aan zeekre Augustiner munnik, &c.

Leert Augustinus bend', deez' is voor Godt gebooren,
En die voor Lucifar? dat heb ik nooit doen hooren.
Zoo gy dat leert, zoo is uw leer om 't quaadt te voên.
Godt wil al wie hem wil: zijn rijk is voor de goên.

334. Toen de Zweeden Funen verovert hadden, &c.

De Funnen, zegt men, dat de grootste dronkers zijn:
Maar dronken zy, door 't zwaart, het Zweetsche bloet voor wijn,
Dan was 't een heldendronk, die loffelyk zou klinken.
Dat 's op gezondtheidt van zijn landt en Koning drinken.

335. Aan zeekere Stadt in &c.

Uw krygsvolk kost te veel om 't kussen te behoên.
Geeft 't preekers rot de helft, zoo hebt gy 't niet van doen.

[p. 413]

 

Zoo zal het graauw 't bedrijf'van 't Raadthuis nimmer haaten.

 

Wanneer de preekstoel wil behoeft men geen soldaaten.

336. G. Geest Kapitein.

't Zwaardt is my aan de zy gewossen, zeidt van Geest.
Hy liegt niet: want het is nooit van zijn zy geweest.

337. Nijdige zijn ongelukkigh.

Rut gy benijdt elkeen: maar gy zijt niet benijdt.
Hoe komt dat? om dat gy dat luk niet waardigh zijt.

338. Aan D.V.E.N.

Hy heeft heel stout geweest, die eerst in zee dorst gaan.
Noch stouter die op zee zijn vyandt niet durft slaan;
Want zulk een durft zijn eedt, in spijt der galg, verpletten:
Noch stouter die 't niet straft: want deez' breekt eedt en wetten.

339. Voor N. van G. op zeekere wonderdaaden.

Gy acht de wonderen, die ik hier zie, voor doof.
De Bijbelwonderen zijn niet dan door 't geloof.
Het weeten komt door 't zien. 't gelooven slechts door 't hooren.
De waarheidt vindt men eer door d'oogen dan door d'ooren.

340. Aan Katrijn van G.

Gy wilt dat ik heel kort, heel scherp en waar zal schrijven.
Katrijn begeert gy dat! zoo luister hier eens naar:
Gy zijt heel boos, heel licht en vals in uw bedrijven.
Dit is heel kort, heel scherp, en daar by ook heel waar.

341. Trouwelooze Trijnsnaps.

Hadt ik Trynsnaps van goudt, ik zou 'er geldt van slaan.
Wat voordeel zou 't u doen? het zou niet moogen gaan.
Het goudt van Trijn zou 't oog geen goede proef beschaffen.
Met recht zou 't Recht u voor een valschemunter straffen.

[p. 414]

342. Aan W.D.S.S.

Mel heeft all' d'aardt deurreist. wat brengt hy meê aan 't Y?
De Fransche korselheidt, en Spaansche snurkery:
Maar 't Italjaans bedrogh heeft hy niet willen eeren.
Waarom? hy was te bot om deeze kunst te leeren.

343. Aan N.G.

De hemel staat, zegt gy, en 't aardtrijk dreit 'er binnen.
Hier dreit iet, ik beken 't: maar 't zijn uw losse zinnen.
Noch dreit 'er meer dan 't brein: begeert gy recht bescheit?
Uw vaader is om schuldt uit Amsterdam gedreit.

344. Aan P. Luw.

Ik weet wel met de hondt te huilen, zegt gy Luw;
Maar 't is een loogen: want ik huilden nooit met u.

345. Aan E.Y.

't Begrip is ydel, zoo Agrippaas veeder zeidt.
Wie dit geleert bewijst toont zelf zijn ydelheidt.

346. Een Krib.

Een kindre bedsteê heet een krib, en 't heeft ook schyn.
Vraagt gy waarom? om dat de kindren kribbigh zijn.

347. Stamboom ten huize van den E. heer Advokaat P. vander Gracht.

Wat Huis dat luister zoekt, dit hoeftze niet te raapen:
Want deeze Stamboom blinkt dwars door een lange nacht
Van jaaren, als de star in 't midden van haar waapen.
Niet heerelijker dan een loffelyk geslacht.
Een goede wortel past een stam met braave telgen.
Hier vindt men mannen die 't gemeen van Amsterdam
Behoeden, door hun raadt, voor laagen en verdelgen.

[p. 415]

 

Zoo leeft men by het volk. zoo bloeit en pronkt de stam

 

Der Smitten, Hulften, ja van Hoorns, en vander Grachten.

 

Een vaste stamboom pronkt tot luister der geslachten.

348. 't Is waarachtigh.

Niklaas, de Paap, besliep een Non te Brug in 't klooster.
Zoo wierdt hy van een Paap een krijgsman in Brazil.
Hier worden hy, door hulp, van krijgsman Zieketrooster:
Toen kreegh hy in de kerk van een zwartin zyn wil.
Zoo raakt hy af, en wierdt een beul op 't onverzienste.
Wie Godt, noch mensch ontziet, past d'allersnoodtste dienste'.

349. Gys troude zijn Gouvernante.

Gys troud' zyn Gouvernant, hoort ik hem onlangs melle;
Want zy kon 't heele huis, zeidt hy, in order stelle'.
En 't is zoo: want zy stelt hem zelver naar haar handt.
Zoo maakt haar Gys zyn vrouw, en houdt zyn Gouvernant.

350. Tryn, dochter van H. G. die in Turkyen besneeden was.

Trijn roemt haar heel besneên van ommetrek en zeeden.
Is dat geen wonder? neen: haar vaâr is zelf besneeden.

351. Harmen en Goosen.

Giert mach geen schrobber zien, om datze haar mishaagt.
Ik zal 't gelooven alsz' haar man ten huis uitjaagt.

352. Op Artus Quellinus, beroemt beeldthouwer.

Quillyn teelt kinderen tot siersel van de Stadt.
Zijn huisvrouw heeft nochtans nooit kinderen gehadt:
Zijn 't dan onechte? neen. wilt gy haar oorsprong hooren.
De kindren die hy teelt zijn meest uit steen gebooren.

[p. 416]

353. Op 't wapen van Giel onverstandt.

Giel voert een buffel in zijn wapen, zeidt van Mel.
Wat dunkt u dan van Giel? hy lijkt zijn wapen wel.

354. Aan zeeker bankrotier die op zijn kunstigh zilverwerk roemde.

Gy roemt het hier fatsoen van uwe goude schaalen:
Maar die u geldt af eist, ontzegt gy te betaalen.
De kunst is heerlijk: maar die schijven heeft van doen,
Is die 't gebroke goudt niet nutter dan 't fatsoen?

355. Zeekere schildery, daar een kreupel rym by geschreeven is.

Dit rym en schilderstuk zijn eeveneens van aart:
De maalkunst deugdt niet veel, en 't rijm is ook niet waardt.
Waarom of Jas het stuk niet voor het rijm deedt wijken?
Om dat het rijm en stuk elkander zou gelijken.

356. Aan P. van M.

Gy schryft aan my in Frans: zoo wordt gy burger by
De vreemden, en een vreemdt by uwe burgery.
Ontbreekt het my aan taal? 't scijnt u aan brein t'ontbreeken.
Wie aan een Duitsman schrijft behoort ook Duits te spreeken.

357. Op Jufrouw Sara van Erkel &c.

Van Erkels oor bemint de wijsheidt ryp van reeden,
En slaat haar oogen staagh op kunsten, rijk van lof.
Wie kunst en wysheidt mint, is zelf vol schranderheeden.
Men vraag niet naar bewijs: van Erkel geeft ons stof,
Om deeze waarheidt door haar leeven te bewyzen.
Wie dat de geesten pryst verdient geen minder pryzen.

358. Hein met zyn nieuwe pruik.

Hein heeft een Pruik gekocht; hy hadtz' ook wel van doen.
Zy past hem: want zijn pruik dat is een zotskaproen.

[p. 417]

359. In 't Stamboek van den Heer Samuel le Rousseau, gelaurierde Poëet, &c. den 7 Iunii, 1661.

Een maatlijk schrijver houdt zyn schriften 't langste staan.
't Is wisser in het dal dan op 't gebergt te gaan:
Maar wie Poëet wil zijn moet naar het hoogste poogen.
Een half Poëet is doodt, voor 't luiken van zijn oogen.

360. Roel de bakker kocht schildery voor broodt.

Roel kocht veel kunst om broodt; men raakt'er niet voor zunst aan.
Wiens kunst om broot gaat, Roel die laat zijn broot om kunst gaan.

361. Aan Katryn.

Katryn, uw beeldt van verf zegt, gy gelijkt u niet.
Zoo 't u geleek, zoo zou 't niet deugen, zeidt Margriet:
Want nu 't u niet gelijkt zal 't volk 'er meer voor geeven.
Waarom? de doode verf is beeter dan het leeven.

362. Hovaardige Geert.

De ledekant van Geert die blinkt van zuiver goudt;
Zijn zolder, vloer en wandt zijn slechts van vierenhout.
Hy is hovaardiger in 't slaapen dan in 't waaken.
Wie Geert dan dienst wil doen moet hem niet wakker maaken.

363. Aan zeeker scheepskapetein, die zich eerst dapper en na moedeloos betoonde, &c.

Gy hebt weleer, voor moedt, een reeks van goudt gekreege':
Maar zoo men lafheidt straft, als loon geeft voor de zeege,
Zoo past u nu een reeks van yzer, zwaar van stof.
Een landt dat loont en straft verdient een dubbel lof.

364. Aan T.H.

'k Gaa met de duivel om, zegt gy, naar ik verstaa:
En 't is de waarheidt, nu dat ik met u omgaa.

[p. 418]

365. Aan Nel.

Nel zyt gy tweeling? ja. Ik kan 't wel hooren: want
In uw broeder Pieter heeft de helft van u verstandt.

366. Amintas aan Laura.

Gy vraagt my naar myn hart, en 't is u lang gegeeven.
Vraagt Laura hoe dat ik dan zonder hart kan leeven?
Ik heb uw beeldt weêr in de leege plaats gebracht.
Hier wordt het staâgh geëert met wierook van gedachten.
Zoo wordt de Doodt, die 't al verslindt, van my belacht.
Een beeldt dat minlyk is baart levendige krachten.

367. Aan de zelfde.

Verwerp uw scherpe zwaardt; want raak ik hier om 't leeven,
Zoo wordt 'er door een wondt een dubble moordt gedaan;
Ja Laura zal niet min dan haar Amintas sneeven.
Uw beeldt is, door de min, tot in myn borst gegaan.
Zoo gy myn borst doorsteekt, zoo wordt uw beeldt geschonden.
Wie dat zich zelf vermoordt is gruwelyk in 't wonden.

368. Driederhande spel

Wie met de teerling speelt, verteert zyn geldt heel arm.
Zoo hy verkeert, verkeert zyn lachen in gekarm.
Bemint hy kaartspel, zoo begint zyn goedt te springen.
De steen, de schyf en kaart zyn vol veranderingen.

369. Aan L.V.

Klaag niet eer 't quaadt u raakt, of 't klaagen gaat te vart.
Wie klaagt eer 't quaadt hem trek, gevoelt een dubble smart.

370. Flip de Kuiper.

Flip was een Kuiper die een steevigh dryf hout hadt;
Hy droeg geen schootsvel: want hy kuipten voor de Stadt.

[p. 419]

 

De hoepen die hy dreef quam nimmer kasduig tussen.

 

Waarom? hy kuipten niet dan jabroêrs op het kussen.

371. Aan gierige Meelis.

Gy geeft op hoop dat Godt u geeven zal voor 't geeven.
Zoo wordt uw gift, o wrek! vergist dat u doet sneeven.

372. Mary Gort-eetster.

Mary eet gort, op hoop van hagelwit te zijn.
Nu wordt zy gortigh en zy is nochtans geen zwijn.

373. Aan de barbierswinkel van Meester J. G.

Dit schijnt een beuls paleis; of 't lusthof van de wreedtheidt.
Hier ziet men dat het mes, de zaagh en tang staâgh reedt leit.
De zolder pronkt met slang, met draak en leeuwestaart.
Wie gruwzaam huisraadt mint betoont zich wreedt van aart.

374. Kaizer Tiberius van Agaat in een goude ring.

Hier wordt Tiberius van steen in goudt gevat.
't Behoort zoo: want hy heeft een hart van steen gehadt.
Wat reeden heeft zijn beeldt in louter goudt geslooten?
Dat hy, om 't goudt, het bloedt der burgers heeft vergooten.

37. Toen leelijke Pryn haar aangezicht wies.

Prijn is heel zwart, en wast haar vel met heet en kou.
Prijn blijft heel leelyk, en zy wordt een schoone vrou.

376. Aan A.V.

Hoe of Amint de roos op Lauraas kaaken roemt,
Die zoeter geuren heeft dan nektar en ambrooze?
De roos is Kaizerin van 't eedelste gebloemt:
Maar Lauraas kaakroos is de kaizerin der rooze'.
Het maanlicht wijkt de zon, de zon voor Lauraas licht.
De schoonheidt is een beeldt dat elk tot min verplicht.

[p. 420]

377. Op de vryheidt.

Elk poogt om vry te zijn; men vindt geen waarder goedt.
De vryheidt wordt gekocht voor wysheidt, zweet en bloedt.

378. Aan Maria Vos, mijn dochtertje.

Bemin, of vrees uw Godt: dit is de beste leer.
Wie dat Godt vreest, doet veel: maar wie Godt mint, doet meer.

379. Aaderlaaten van den Heer Rem van G. Griffier.

Toen Rem zich laaten deedt, zeidt dokter van der Steur:
Dit is geen bloedt van een, ik zie verscheide kleur.
Wis was 't geen bloedt van een: want Rem, belust op stroopen,
Hadt, door zijn pen, het bloedt van alleman gezoopen.

380. Neroos beeldt van yzer.

Waarom wordt Neroos beeldt van yzer uitgegeeven?
Om dat hy door het staal de goudteeuw heeft verdreeven:
Maar nu verkrijgt men goudt voor 't yzer van zyn print.
Die leevendt wierdt gehaat, wordt doodt van elk bemint.

381. Sint Steeven door Jop heel leelyk geschildert.

Jop toont zich een tieran: men ziet hem sinte Steeven,
Die eens gemartelt is, weêr martlen na het leeven:
Hy is de Joôn gelyk; neen: hier is noch verscheel;
Die martelde door steen, en Jop door zijn penseel.

382. Op zeeker boek, &c.

Hier twisten Jozef en de huisvrouw van zijn heer.
Hy roemt de kuisheidt: maar haar reeden weegen meer.
Zoo leert men door dit boek de breuk der huwlijksbanden.
Een boek dat andre brandt, behoort ook zelf te branden.

[p. 421]

383. Aan K.S.

Gy koopt geen schildery, zegt gy, dan oude stukken.
Wie geldt voor oudtheidt geeft, is vol van zotte nukken.
Natuur betoont de jong' niet min dan d'oude gunst.
Wie wijs is schat geen stuk om oudtheidt: maar om kunst.

384. Lys leelyk aanzicht.

Lys roemt vertellingen, en wraakt sieraadt in 't spel.
Waarom? zy spreekt heel gladt, en z'heeft een rompligh vel.

385. Op een beeldt door Hans Discipel gesneeden. Aan Frans.

Discipel sneedt dit beelt, Frans, past het in uw kerk?
Ik weet niet: maar ik zie 't is een discipels werk.

386. Aan den Ed. Heer Symon van Petkom, Heer van Nieuwegaarde, Agent van zyn Kon. Maj. van Denemarken &c. in Brabandt en Vlaandren, nu by zyn Kon. Maj. van Groot-Britanje &c.

Die 't bloet, gelyk een beek, door 't staal langs d'aart doet bruizen,
Vereert men met de naam van een doorluchtig heldt.
De gruwlen worden veel voor loffelijk gestelt.
Mijn minste werken zijn, dat tuigen zoo veel huizen,
Doorluchtiger dan 't werk van 't woedendt oorlogszwaardt.
Gy lacht, en vraagt: wat werk maakt u aan 't Y vermaart?
Het glazemaaken, dat geen donker wil gedoogen.
De glazen dienen 't huis, daar 't duister is, voor oogen.

387. Giert zonder verstandt.

Giert koopt staâg inboel: want zy maakt in 't minst geen huis staat.
Giert heeft veel huisraadt, en zy heeft nochtans geen huis raadt.

388. Voddige Koen en morsige Tryn.

Koen poeiert Trijn het hair. zoo hoort het, zeidt Klaas Kat.
Waarom? een asbeer past wel by een vuilnisvat.

[p. 422]

389. Peer de Glasblaazer.

Peer maakt doorluchtigh werk, op hoop van weinigh weeken:
Peer lacht, en heeft gelijk, als hy zijn werk ziet breeken.

390. Juffrou Adriana Hinloopen op Pynenburg &c.

Wat Jagtgodin komt hier in schaaduw van de boomen?
't Is Hindeloopen: maar gewapent als Diaan.
De Hinden zullen haar, door 't loopen, niet ontkoomen.
Een scherpeschicht is door geen snelle voet t'ontgaan.
Zy zal de Harten zelf, na 't rypen van haar jaaren,
Noch wonden met de straal van haar aanminnig oog;
Of vangen in haar pruik van kronkelende hairen.
De pruik is Venus net; de lonk een minneboog:
Twee wapens daar een hart niet teegens aan zal kennen.
De krachten van de Min zijn quaalyk te ontrennen.

391. V. aan Amsterdam.

Zwijgh van uw koopmans beurs; Freek heeft nooit beurs gestelt,
En pleegt ook koopmanschap. vraagt gy: met wat voor waaren?
Met Staat- en oorlogs ampt: maar eer men leevert, geldt.
Wie dat eerst geldt heeft hoeft niet bankerot te vaaren.

392. Knier met de bochel.

Knier wapent zich in vreê. waar toe zoo stoute stukken?
Haar vyandt valt haar staâgh, 't is schelms, van achter' aan.
Zy zoekt die haar beklimt, door 't harnas, te verdrukken.
Gedwongen oorlog mach in tydt van vreê bestaan.

393. 't Nieuwe werkhuis spreekt:

Voort, luië beed'laar, voort, ik heb u werk bereit.
Wie niet wil werken, zegt d'Apostel, zal niet eeten.
D'erbarming, die my sticht, gedoogt geen leedigheidt.
Het voedtsel wordt gekocht voor wakkerheidt en zweeten.

[p. 423]

394. Aan G. en K.

Godt help u, acht gy zondt: dit kunt gy licht ontleggen.
Waar door? geef die u bidt; zoo hoeft gy 't niet te zeggen.

395. Losse Loen.

Loen kent zich zelver best, zeidt hy, naar my gemeldt is.
Is 't waar? zoo weet hy best hoe dat een zot gestelt is.

396. Op 't koelvat van den Eed. Heer G.H.

Hier wordt de wijn bewaart door kronklende dolfynen.
Arion quam weleer door een dolfyn te landt:
Maar deeze bergen ons de loffelyke wynen.
De wijn, daar geest in is, bezwangert het verstandt:
Maar wieze gulzigh zwelgt, verscheptze heel in beesten.
De maatigheidt in drank bewaart het brein der geesten.

397. Aan W. toen hy vertooning voor zyn huis zocht te doen, op het vereenigen der S.

Wilt gy vertooningen op deeze tijden maaken?
Zoo zet uw huistooneel vol galgen, raaden, staaken,
Voor A.K. en hun maats. zoo zult gy 't volk voldoen.
Geen beeter spel dan daar de landtverraaders bloên.

398. Aan D.N. voor S. van H.

Gy brandt de tooveraars: maar 't toovren heeft geen schyn.
'k Wou liever zoo verbrandt dan zulk een Rechter zyn.
De waarheidt heeft de waan van dit bedrogh verovert.
Wie toovery gelooft betoont zich zelf betoovert.

399. Aan G.M.

Uw bestemoêr is wreedt, zegt gy, en vol venijn.
Is dat uw beste moêr? wat moet uw slimst' dan zijn.

[p. 424]

400. Aan Pryn Klaas.

Pryn Klaas, gy hebt mijn knie een hoerebank geheeten;
En 't is zoo: want gy hebt meest op mijn knie gezeeten.

401. Fransman en vloo.

Een Fransman en een vloo die hebben veel gemeens.
Men vindt hen licht van aart, in geilheidt zijnz' ook eens.
Zy houden ook geen standt. waar in of zy verscheelen?
Een vloo bemint de vreê: een Fransman moordtkrakkeelen.

402. Aan zeekere quaaker.

De Paus hoopt door zijn werk by Goodes zoon te gaan.
Kalvinus ziet zyn stoel heel in de hemel staan.
Deez' ziet zijn stoel vergeefs; die is zijn werk verlooren.
Waarom? de quaaker is, zeidt hy, alleen verkooren.

403. De Faam door een vrouw uitgebeeldt. Aan den E. Heer Joan Witsen, Geheimschrijver t'Amsterdam.

De Faam is moeder van de zeekerheidt en loogen.
Zy haat de Stilligheidt, en leeft door oor' en oogen.
Waarom is zy een vrouw? het vliegen past een man.
Om dat een vrouw, als zy iet weet, niet zwygen kan,

404. Frans een wildtschut.

Frans roemt zich wildtschut, en hy krygt by my geloof;
Want hy schiet staâgh naar 't wildt, en brengt geen wildt ten hoof.
Hy laadt zijn bus in 't wildt, en is ook wildt in 't loeren.
Wie wildt naar 't wildt schiet mach de naam van wildtschut voeren.

405. Aan B. H. uurwerkmaaker.

Myn klok is staâgh ontstelt, dat valt my al te duurwerk;
Stelt 't uurwerk toch voor lang: want ik begeer geen uurwerk.

[p. 425]

406. Verjaaren van Kornelis Dirksen Wittenoom; voor zyn nicht Alida &c.

De hemel kroont mijn Neef met eenënveertigh jaren.
O jaarkroon! groey vry aan gelijk zijn lauwerhoedt:
Zoo zal hy Davidts harp, door driemaal vijftigh snaaren,
Doen klinken aan het Y, tot steun van 't zwak gemoedt.
Dan wordt hy te vergeefs in 't kerkegraf gedreeven.
Wie Bijbelvaarzen rijmt zal in de kerk herleeven.

407. De Tydt van goudt, door Flip gemaakt.

Verdween de goude tijdt, toen d'yzre zich liet hooren?
Hier is de goude tijdt, door kunst van Flip, herbooren.

408. Een schuw voor spek.

Fem proeft nooit verkensvleis, laat zy aan yder weeten.
Is 't zeeker? zoo heeft Fem nooit op haar tong gebeeten.

409. Toen den Heer Julius, na dat hy zijn geldt verstuurde, uit Vrankryk vluchten.

Heer Julius, zegt gy, belet de Franse vreê.
Gy liegt het: want hy neemt de kracht van 't oorlog meê;
Hy heeft de zeenuw van de Franse krijgh verschoolen:
Want Julius vertrekt met kisten vol pistoolen.

410. Aan N.D.G.

Wie dat te veel gelooft, acht gy het brein te voos:
Maar wie dat niet gelooft betoont zich goddeloos.
Geloof ik u te veel? gy zijt te godtvergeeten.
't Is beeter voos van brein dan goddeloos te heeten.

411. Beestige geestigheidt van Jaak.

Jaak dronk uit Bacchus vat, by heelen en by halven.
't Vat was zijn hengstebron; ja Jaak die maakte kalven

[p. 426]

 

En vaarzen op een tijdt: dat tuigt de Velzer dijk.

 

Zoo worden Jaak, 't is vreemt, poëet en bul gelijk.

412. Toen Teuwes zijn goedt in de West-Indische maatschappy verlooren hadt.

Die buiten westen zyn, die acht men stomp van geest;
Ja menschen die niet van de loop des werreldts weeten.
Nochtans is deeze spreuk altydt niet waar geweest.
Was Teuwes buiten west men zou hem schrander heeten.

413. Op zeeker huis.

Gy zijt van naam verschept: maar niet van uw bedryf.
Zoo maakt men 't kleedt wel nieuw, en houdt het oude lyf.
Gy doet het oude werk: maar door een nieuwe neering.
Nu maakt gy arm door drank, en eerst door quaâ regeering.

414. Aan den E. Heer M^r. Willem Blaau, Licentiaat in de beide Rechten.

Ik heb van daagh gestreên met een van mijn gedichten.
Tot driemaal quam ik 't vuur genaaken met een vaars:
Tot driemaal tradt ik weêr, uit liefde, ruggewaars.
De zucht tot eigen werk wil voor geen reeden zwichten.
Nu is 't, ik dank Apol die 't riedt, door 't vuur verrukt.
Zoo wordt het door den druk van andre niet verdrukt.
Die 't nu ontslipt zal 't licht op morgen moeten weezen.
Een zotte zucht is op geen een dagh te geneezen.

415. 't Beeldt van Faro van yzer.

Waarom wordt Faroos beeldt van yzerstof vertoont?
Om dat 'er in zijn borst een hart van yzer woont.

416. Aan d'Oogentroost van den Eed. Gestr. Heer Konstantyn Huigens, Heer van Zuilechem, &c.

Uw naam is Oogentroost, de wysten kunnen hooren.
Gy zyt, o Oogentroost! dan ook een troost der ooren.

[p. 427]

417. M.G.K. toen hy zijn gebrooke glazen niet liet maaken &c.

Waarom laat Markus 't glas niet stoppen in zyn zaalen?
Om dat Jupyn, in goudt verschept, hier deur zal daalen.
Hy heeft zijn dochters schoot hier toe al op gestelt.
Een woekeraar verkoopt zelf lyf en ziel voor geldt.

418. Knol en Jas.

Knol steekt de draak, zeidt Jas; maar 't is my nooit gebleeken.
Zoo hy de draak staâgh steekt, behoort hy Pier te steeken.

419. Jaap de drukker, en Cent de rymer.

Jaap drukt geen rijm dat deugdt, zeidt Cent, schoon 't Jaap wel lukt.
't Is waar, Jaap drukt quaadt rijm als hy van Cent iet drukt.

420. Katrijn kocht te borg, en zwoer, als zy gemaant wierdt, dat zy betaalt hadt.

Katrijn koopt alles: maar men ziet haar niet besteeden.
Wie dat haar borgt en maant, betaalt zy voort met eeden.
Is dit voor niet? och neen: wie dat dit waant die dwaalt.
't Is dier al wat men met zyn zaaligheidt betaalt.

421. Aan zeeker rijmer.

Ik rijm niet anders, zegt gy, dan dat waarheidt heet;
En zelver noemt gy u een ongemeen Poëet.
Dit is van beide waar: want ik, om laagh te vliegen,
Heb lust in zeekerheidt, en gy in stout te liegen.

422. Klaas een bootsgezel.

Klaas bootsman zagh een vrouw in purperzydtsatijn,
Met paarlen om haar hals, en ringen vol roobyn;
Hy wensten vyandtschap: ik won, liet Klaas zich hooren,
Dat oorlogschip, om 't wandt, wel in de grondt gaan booren.

[p. 428]

423. Een vos van suiker aan Laura &c.

Staa, Laura, staa, ey staa! verschuil niet by de linden:
'k Ben zoo bedrieglyk niet, gelyk'er wordt gezeidt.
Ontsluit myn borst en ziet wat hier verburgen leit:
Gy zult my binnen zoo oprecht als buiten vinden.
Noch schuilt 'er een bedrogh: vraagt gy wat dat dit is?
Myn hart is dubbel: want uw schoone beeltenis
Wordt in de tempel van myn boezem aangebeeden.
'k Wens u, o Nimf! een hart met zulke dubbelheeden.

424. Lichte Knier.

Poëeten liegen veel, zeidt Knier, en 't is geen loogen.
Vraagt gy wanneer? als zy op Knierbuurs kuisheidt boogen.

425. Het zoontje van den E. Heer Verhooren, op een zilvere penning als een krijgsman geneeden.

Dus durft Verhoorens kindt een manne plaats bekleeden.
Door wapenkunst en moedt bewaart men 't recht der steeden.

426. Op 't geld, dat Amsterdam in 't jaar 1577 van een zilvere Sinte Niklaasbeeldt deedt slaan.

Dit geldt heeft d'Amstel van haar Sint Niklaas geslaagen.
Zoo moet men om de kerk te houden 't koorbeeldt waagen.
Op 't slaan van deeze munt, sloeg 't Y haar oorlogstrom.
De noodt, die veel vermach, verschoont geen heiligdom.

427. Cy allemans &c.

Cy is gelyk de poort van 't bloeiendt Amsterdam:
Deez' oopent zich voor 't volk van hoog en laage stam.
Cy laat een yder in, zy wraakt noch arm noch ryken.
Vermach men Cy dan by geen oopepoort gelyken?

[p. 429]

428. Aan de twalef Roomsche kaizers, in de zaal van zeekere herberg, daar veel Advokaaten koomen.

Wyk, Roomsch' tierannen, maak hier plaats voor d'Advokaat.
Waarom? wy zyn alleens, 't verschil is slechts in 't weezen.
Wy rooven door geweldt, en zy door quaade raadt.
Het looz' Bedrogh is meer dan 't stout Geweldt te vreezen.

429. Neel troude Gryn haar slaaper.

Neel hadt aan Gryn geborgt: maar hy kon niet betaalen.
Hier eist verstandt, zeidt Neel, of ik verlies 't geduldt.
Wat deedt zy om haar geldt van Gryn weêr in te haalen?
Zy trouwd' hem, om geen schaâ te lyden, over schuldt.

430. Flip, een stom geboore schilder &c.

Natuur vernam dat Flip zijn beelden zou doen leeven:
Want Pallas hadt zijn huis zoo groot een geest belooft;
Dies heeft zy hem, uit nijdt, de spraak niet willen geeven:
Maar Flip die, door 't penseel, Natuur bywijl verdooft,
Bedriegt haar nijdigheidt: want hy, om zich te wreeken,
Doet, nu hy zelf niet kan, zijn beelden voor hem spreeken.

431. Aan K.G.

Ik hou mijn handt te hoog, zegt gy, als ik u groet.
'k Ontkent niet: maar mijn hart is laager dan mijn hoedt.

432. Aan S.J.

't Geluk is rechts en links. niet staat 'er vast. de zeege
Wordt nu door 't vreêbesluit, dan weer door krygh verkreege'.

433. 't Beeldt van Maria, door Flip de rechte handt afgeslaagen.

Flip schendt Mariaas beeldt; maar 't is niet vreemt voor my:
Want Flip is afgerecht op maagdeschendery.

[p. 430]

434. Glazemaaker.

Glasmaaker noemt my d'een, en d'ander weêr glasbreeker:
Wie dat glaslooder zeidt, ken 't ambacht wel zoo zeeker.
Glasbreeken doen ik meê: maar eer ik 't loôn begin.
Wie glas met schaade breekt, ik breek het met gewin.

435. Voetjuffer, of bedtwarmer.

Deez' juffer komt wel in mijn bedt: maar niet in d'arm.
Zy volgt de Juffèr die in Davids bedt quam streeven:
Want zy maakt my, als die haar Konings voeten, warm.
Zy slaapt by elk, 't is vreemt, en is noch maagdt gebleeven.

436. Endeloos is eeuwigh. Aan S.V.J.

Gy schynt de tydt veel min dan d'eeuwigheidt te roemen.
Ik vindt geen onderscheidt, 't verschil is slechts in 't noemen.
Bezie de tydt vry voor en achter; hoe gy 't wendt,
De tydt is eeuwigh: want de tydt is zonder endt.

437. Kil, voor Mozes geschildert.

Kil wierdt onlangs gemaalt voor Mozes. waarom dat?
Hy lijkt hem: want men leest dat Mozes hoorens hadt.

438. Krijgsmans aart.

De krijgsman brandt en blaakt; maar zelden zal hy breeken.
Hy wierdt geen krijgsman zoo hy handt aan werk wou steeken.

439. Aan D.

De krijgsman brandt de duivel, zegt gy, van het Raadtgewelf.
Hein liegt het: want hy heeft de duivel van zich zelf.
Hy reekent zich Souvrein, daar durf ik niet meê spotten.
Waarom? Souvreinen^* zijn bywyl heel dol, of zotten.

* Als Nero en anderen.

[p. 431]

440. Aan den Eed. Gestr. Heer Joan Huidekooper van Maarseveen, Ridder &c. Scheepen t'Amsterdam, toen zyn Zoontje op zyn Gemaalins schoot sliep, in 't byzyn van zyn nichten.

Zit uwe zoon, in slaap, op 's moeders schoot ten toon,
Omheint van nichten? neen: dit zyn geen aardtsche leeden.
Hier zit vrouw Venus met haar schutterlyke zoon,
In 't midden van de glans der drie Bevalligheeden:
Maar haar bevalligheidt gaat varder dan haar leest.
Geen grooter gaaven dan in 't binnenst' van de geest.

441. De Soomer.

De Soomer ziet op winst. aan winst is arbeid vast:
Maar hoop van overwinst gevoelt in 't werk geen last.

442. De Winter.

De Winter teert by 't vuur. de weelde heeft geen zorg:
Verliest zy haar geloof, de Soomer blyft haar borg.

443. Rut de schoenmaaker.

Rut steek zyn werk heel laag, en 't is niet zonder reeden:
Want Rut vaart best als hy zyn werken ziet vertreeden.

444. Zeeker Advokaat van quaade zaaken, heeft twee deuren aan zijn huis.

Dit zijn twee deuren van een ongelijk vermoogen;
Hier woont de Waarheidt; daar, haar vyandin, de Loogen:
Maar die van Waarheidt wordt hier zelden opgedaan.
Wie geldt heeft en geen recht moet deur de Loogen gaan.

445. Gerechtigheidt vertoont zich t'Amsterdam, als men recht doet, ongeblindtdoekt, op 't schavot.

Zy spreekt:

In 't Raadthuis ben ik blindt, om niemandt gunst te biên.
Wie dat te Recht zit moet niet dan door d'ooren zien.

[p. 432]

 

Hier doe ik d'oogen op, om 't halsrecht kracht te geeven.

 

Waar dat men recht pleegt kan d'onnoozle veiligh leeven.

446. Blaasbalg.

O snuifster in de windt! en blaaskaak by het vuur;
Gy toont ons door uw werk uw woekrende natuur:
Want gy geeft enkelt dat gy dubbel weet te trekken.
De blaasbalg toont ons d'aart der onverzaadtbre wrekken.

447. Martijn, eerst quakzalver, en nu een beul &c.

Martyn de dokter is verandert in een beul.
Dat valt hem licht: nu dient hy 't Recht, en eerst de kranken.
't Verschil is slechts in naam: het werk is eeve veul.
Nu moordt hy door de strop, en eerst door vuile dranken.

448. Aan N.S.

De Schouwburg is, zeidt Fop, een hoerhuis voor veel liên.
Is 't waar? zoo zalmen Fop veel in de Schouwburg zien.

449. Roel een verloope Munnik &c.

Een kloosterpaap, zeidt Roel, leeft geiler dan een beest.
Roel weet het: want hy heeft zelf zulk een paap geweest.

450. Op Maria van der Hoeve, voor den E. Heer A.H.K.

Al gaf Filippus my zyn schepter in de handen:
Zelf 't goudt dat hy in 't west ten diepe myn uitgroef;
En dat ik over hem zou heerschen in zyn landen,
Noch bleef ik liever slaaf in schaaduw van een Hoef.
Vraagt iemandt: welk een Hoef houdt u zoo vast gebonden?
Die myn bevrooze hart met gloeiendt git deurwonden.

[p. 433]

451. Op 't goude beeldt van Maria van Borgonje, Graavin van Hollandt.

Hier staat Mariaas beeldt van louter goudt gewrocht.
Waarom? om dat zy 't Landt veel goude wetten brocht.

452. Korenbeurs t'Amsterdam spreekt:

Myn zuster zorgt voor schat, ik voor de tengre keel.
Een die de keel bezorgt, behoedt het grootste deel.

453. Smit.

Wie snuift en blaast en slaat en brandtsticht wordt gescheldt:
Zoo 't Recht hem krijgt wordt hy aan scherper recht gegeeven.
Ik snuif en blaas en slaa en brandtsticht met geweldt:
Wie hier om sterft, ik blijf, door dit bedrijf, in 't leeven.

454. Voor F.H.

Myn kar gelijkt niet dan een drekkar, zeidt Klaas Kit.
Is zijn karros, als hy hier in zijn fulp in zit,
Geen vuilder drekkar? ja. waarom toch, vraagde Harmen?
Klaas is een zak van zijdt, gevult met drek en darmen.

455. Kaatsbaan van Fortuin.

De Beurs is 't kaatsperk van het weiffelendt Geval.
De koopman strekt haar, in het kaatsen, tot een bal:
Nu zal de bal te kort, dan weeder over vallen.
De koopmanschappen zijn bedriegelijke ballen.

456. Leeuw en Vos.

De boschleeuw en de vos zijn ongelijk van leest:
Deez' heeft Achillis kracht, en die Ulysses geest.
Wie dat dit paar omhelst behoeft geen andre wallen.
Waar kracht en wijsheidt is, kan Staat noch Stadt vervallen.

[p. 434]

457. Pier zeeker kunstenaar: maar anders een lossebol.

Pier heeft de handt vol geest: maar 't hooft dunkt my dat leeg is.
Toen hem het brein ontzonk begaf 't zich in zijn handt.
Is 't dan ook wonder dat het hooft van Pier geen deeg is?
Zoo Pier zijn handt verliest, behoudt hy geen verstandt.

458. Kostelijke Saar.

Waarom doet Saar haar kleedt van enkel zilver blaaken?
Zy, die niet waardigh is, zoekt zich zoo waardt te maaken.

459. Deensche brieven, door 't ys in de Sont belet &c.

Dat Koppenhaaf niet schrijft, dunkt malle Koen niet wyslyk:
Maar Koen verstaat het niet, de weegen zijn al t'yslijk.

460. Amintas aan Laura, toen zy haar sluier veur haar oogen trok.

Nu dat uw aangezicht met zydt beneevelt wart,
Gevoel ik minder gloedt: maar meerder pyn in 't hart.
't Bedekte vuur heeft kracht. myn branden is nu braaden.
De kleene vlammen voên een overgroote smart;
Dies toon my 't gloeiendtgit bewolkt met zyde draaden:
Of blus, of stook myn vuur. 't is feller pyn te braân,
Dan in een groote gloedt tot assche te vergaan.

461. Klok in de Westertooren t'Amsterdam spreekt:

Men vraagt niet wie ik ben; elk kent my aan myn spraak.
Waarom? om dat ik door myn stem de Stadt bewaak.

462. Den Eed. Gestr. Heer M.H. Tromp, L. Amiraal &c. op een zilvere penning.

Waarom doet Muller Tromp, door kunst, in zilver leeven?
Om dat hy d'yzer' eeuw door krygsdeugdt heeft verdreeven.

[p. 435]

463. Reinier van een dolle hondt &c.

Reinier is, zeidt hy, van een dolle hondt gebeeten:
Maar hy is kort hier naa, zweert hy, in zee gesmeeten.
Wie dat hem hoort, gelooft de beet van 't dolle beest:
Maar niemandt looft dat hy in 't water heeft geweest.

464. Floor.

Floor zweert en houdt geen eedt. hy houdt: begeert gy reeden?
Hy zweerdt nooit quaadt te doen, of hy volvoert zyn eeden.

465. Aan Marijn van S.

Marijn, gy vreest dat ik met uw bedrijf zal schempen:
Ik dicht niet van een man die vuil is in 't verslempen,
En staâgh by hoeren loopt. vraagt gy dan wat my schort?
Uw boosheidt duurt te lang, en ik heb tydt te kort.

466. Aan zeeker Kamper &c.

De Spaansche zieledwang quam eerst uit d'afgrondt voort:
Maar 't is geen godtsdienst; neen: zy leeft door menschemoordt.
Wierdt gy hier niet belet, gy zoudt de dwang gebruiken.
't Gaat best daar Arons kroon voor Mozes staf moet duiken.

467. Toen Aacht geschildert was.

Aacht is heel slecht gemaalt; de lijst heeft ook geen praal:
Noch schat men de kopy meer waardt dan 't prinsepaal.

468. Aan B.O.

Gy vraagt of ik ook dicht om geldt; 't heeft blijk noch schijn.
Ik mis; ik dicht om geldt: maar 't moeten glazen zijn.

469. Aan J. de Dekker, op zijn gedichten.

't Gestarnt, o Dekker! komt zich op zijn tijdt ontdekken:
Maar gy ontdekt uw geest te laat door uwe handt.

[p. 436]

 

De zon moet rijzen zal de duisterheidt verstrekken.

 

Zoo toont gy door uw dicht de straal van uw verstandt.

 

In 't kort zien wy uw geest, in 't lang uw oordeel lichten.

 

Geen boek is goet of 't is vol uitgeleeze dichten.

470. Eigenschap van Katryn en Flip haar broeder &c.

De Dapperheidt en Kunst verschynen hier by een.
Katryn gebruikt de luit, om harten meê te blaaken.
Maar Flip, haar broêr, het zwaardt, om mee ten strydt te treên.
Wie haar tot een godin, en hem een godt wil maaken,
Bestel de luit aan Flip, en 't slagzwaardt aan Katryn.
Zoo zal haar broêr Apol, en zy Minerve zyn.

471. Boekkamer van den E. Heer K.B.

Dat hier nauw boeken zyn hoor ik de wuften wraaken.
Hy hoeft geen boeken die zelf boeken weet te maaken.

472. Lof van Nero, door den E. Heer Kardanus in Latyn geschreeven, en nu door Jan Hendriksen Glazemaaker in Duits gebrocht.

Twee hebben aan het Lof van Nero lof behaalt:
Die 't loflyk schreef en die 't zoo loflyk heeft vertaalt.

473. Barbier of Barbaar.

Barbier komt van de baart te scheeren, zeidt van Laar:
Maar my dunkt dat Barbier moet koomen van Barbaar.
't Scheelt slechts een letter: maar het hart is een van weezen;
Neen: een Barbier is meer dan een Barbaar te vreezen.

474. Mostert.

De Mostert gaat in 't hof zelf op den Vorst zyn disch;
Hier tergt zy 's Kaizers neus, schoon hy in vreugden is.
Zy wil niet zonder broodt te krygen rugwaarts wyken.
De stark' en stouten zyn ontzien in alle Ryken.

[p. 437]

475. Hart teegen Hart.

De Meeuw heeft Pieter vuur uit zyn gezicht geklonken.
Hoe! vuur uit zyn gezicht? was Pieter dan vol vonken,
En Meeuw een vuurslag? neen: hoe kon 't dan zyn, vraagt Mey?
Meeuw heeft een vuist van staal, en Pieter is een key.

476. 't Geloof is een gaaf van Godt.

't Is godtloos dat den mensch om zyn geloof moet sterven.
Zoo hy, gelyk gy zegt, het hemelsch' licht zal derven,
Zoo gun hem 't aardtsche licht: wee die dit teegen staan.
Wie wangelooft heeft niet dan aan zich zelf misdaan.

477. Jan hadt een bal gestoolen.

Jan stal myn bal, en heeft zich voort tot deugdt gewendt.
De dievery van Jan is nochtans zonder endt.

478. Beeldt van d'Armoedt.

Hier ziet men d'Armoedt staan: elk wil haar huisvest geeven.
Is 't al uit deernis? neen: maar z'is van goudt gedreeven.

479. Aan Laura.

Op, Laura, op, gebruik de schoonheidt,
Zoo zingt Amintas in het wout,
Die in uw aangezicht ten toon leit:
Het is een gaaf die licht veroudt.
't Is tydt om kuische min te boeten.
Het leeven is een reis op d'aardt.
En gaat: ja loopt met vlugge voeten.
De glans wordt te vergeefs bewaart:
Die bloem is veel te zwak voor vlaagen:
De schoonheidt is voor weinigh daagen.

[p. 438]

480. Op 't kreupele vaars voor 't Dolhuis.

Is 't Dolhuis voor al die krankzinnigh zijn gesticht?
Zoo is 't ook voor die 't vaars voor 't Dolhuis heeft gedicht.

481. Schipper en slak.

De schipper en de slak ontmoeten vreemde vlaagen.
Deez' draagt zijn eigen huis, die wordt van 't huis gedraagen.

482. Lompige Sem.

Sem doet de veugels, zeidt hy, uit zijn boomgaart vliên.
Waar door? zy vluchten mit dat zy een moolik zien.

483. Aan S.H.

Uw treurspel, roemde gy, zou al die 't zag doen weenen:
En 't roemen hadt ook schijn: het volk, zoo hardt als steenen,
Beweegden, of 't bedrijf hen zelver hadt geraakt.
Waarom? om dat het spel zoo deerlijk was gemaakt.

483. Aan M.H.

Flip zeidt dat Antechrist zich binnen Room' zal zetten.
En 't is ook waar: want zoo hy Christus kerk zal pletten,
Moet hy te Roomen zijn: hier houdt zijn steevoogt stal.
Is 't dan niet waar dat hy te Roomen heerschen zal?

485. K.N. Loogenachtige geldtverquister &c.

Gy spilt uw geldt en toont nochtans een gierig' aart.
Hoe kan dat zijn? om dat gy staâgh de waarheidt spaart.
Wildt gy by zuinigen en milden zijn geleeken?
Weez' zuinigh op uw geldt, en mildt in waarheidt spreeken.

[p. 439]

486. Op een zilver schildt.

De vryheidt wierdt aan 't Y door 't wettigh zwaardt herstelt.
D'eendrachtigheidt van 't volk is starker dan 't Geweldt.

487. Aan Dirk de kunsthaater.

Wegh kunst, zeidt Dirk, 't is kunst die geldt vergaaren kan.
Zoo woekren kunstigh is, is Dirk een kunstigh man.

488. Aan Mevrouw Margareeta van H. toen haar zoontje zyn oogen door de kinderpokken, verlooren hadt.

Margreet, gy weent vergeefs om uwe zoontjes ogen;
Hy wordt, door ramp, een godt, en gy tot een godin:
Want nu men 't git geen meer in 't voorhooft ziet vertoogen,
Zult gy vrou Venus zyn, uw zoon de vlugge Min:
Twee godtheên die all' d'aardt doen luistren naar haar wetten.
Wie iet om winst verliest, behoort geen rouw te zetten.

489. Deugdelyke berisping.

Toom toont zich niet bequaam, om zich in 't hof te geeven.
Ontbreekt hem wysheidt? neen: maar Toom is vroom van leeven.

490. 't Klaagen komt van oudts.

G klaagt my dat deez' eeuw van yzer is gemaakt.
Hoe komt dan dat uw disch van goudt en zilver blaakt?

491. Mathys de schilder, die niet wel deedt gelyken.

Aan 't schildren schynt Mathys een fyne Geus, zeidt Toon:
Want als hy schildren zal volgt hy de tien geboôn.
Vraagt gy hoe dat hy volgt, om 't wetboek wel te raaken?
Men ziet hem nooit door verf gelykenissen maaken.

[p. 440]

492. Onbepaalde en bepaalde vryheidt.

De Koning denkt en straft, de slaaf mach niemandt krenken:
Maar 't staat hem vry als Vorst het allerstoutst' te denken.

493. Guldeleeuw en Steenbok, Deensche en Zweedtsche Oversten, &c.

De Steenbok zocht onlangs de Guldeleeuw te stooten:
Maar deez' ontmoeten hem te vinnig met zyn pooten.
De Bok bezweek in 't endt: want hy bevondt zich flaauw.
De hardtste bokskop wykt de scherpe leeuweklaauw.

494. Aan Michiel van L.

Michiel, gy looft niet dat ooit ezel sprak, zegt gy.
De Bybel zeidt het zelf; dat is geen spottery:
Maar of gy 't looft of niet, 't is hier noch strak gebleeken.
Al wie u hoort, gelooft dat ezels kunnen spreeken.

495. Aan H.L.

Peer houdt van rymen die heel zacht gaan, zeidt hy my;
En 't blykt ook: want zyn rym gaat niemandts rym verby.

496. Luit is wys: maar niet wel bespraakt.

Luit toont zich scherp van hooft: maar stomp van tong, zeidt Ryk.
Luit is een wyshooft, en een botmuil te gelyk.

497. Aan G.N.

Tys rymt heel vuns, zeidt Klaas; en weet het te bewyzen:
Maar hy verdient, dunkt my, de loffelykste pryzen.
Vraagt gy: waarom? om dat zyn veeder niet bedriegt:
Wie zyn pasquillen leest kan hooren dat hy liegt.

[p. 441]

498. Aan Maria Vos, mijn Dochtertje.

Men moet het heillooz' quaadt niet mijden,
Uit vrees van in de hel te lijden;
Noch goedt doen om het hemels loon:
De rechte deughdt heeft andre reeden;
Zy ziet op straf, noch zaaligheeden.
Men moet, uit liefd' tot Godes Zoon,
Het quaadt vliên en 't goede pleege'.
Wie Christus lieft verkrijgt zijn zeege.

499. Overgezet Spel van Tijs.

Tys heeft zijn Spel uit Frans: maar 't rijm is eigen zaadt.
Ik loof 't wel: want het Spel is goedt, en 't rijm heel quaadt.

500. Venus Star.

De Star van Venus schijnt heel licht aan 't blaauw gebouw.
Zoo toont de Star aan d'aardt de lichtheidt van haar vrouw.

501. Toen Niklaas in zeekere reekening van tien door een 0 hondert maakte.

Hoe komt het dat Niklaas zoo graagh met oortjes reekent?
Dat is niet vreemt: want hy heeft eens in d'O geteekent:
In d'O die 't Raadthuis hier aan d'Amstel wou verraân.
Wie landtverraadt bestaat, durft ook diefry bestaan.

502. Toen den E. Heer Koenraadt van Beuningen, Pensionaris t'Amsterdam, nu Gezant &c. in zijn lusthof, &c.

Hier ziet men Beun'gen, die de mondt van Amstels wet is,
In 't midden van zijn hof, dat hy voor onkruidt redt.
Ik vindt hem op zijn bedt nu dat hy van zijn bedt is.
Zoo raakt hy eerlijk van het een op 't ander bedt:
Het eerst' is wit van pluim, het lest' vol zwarte zanden.

[p. 442]

 

Het koetsbedt is alleen voor afgematte leên.

 

Het tuinbedt dient tot rust der wakkere verstanden

 

Zoo zag men Kato, door de zorg voor 't algemeen,

 

Vermoeit en afgewaakt, zich in zijn hof verpoozen.

 

Wie veel deur doornen gaat verkrijgt bywijl noch roozen.

503. In 't tweede deel van Klioos Kraam, is, door onkunde van den Drukker, zeeker gedicht, door Izak Vos op 't Spel van de Bedekte Verraader, gerijmt, in de bladtwijzer op mijn naam gestelt.

Een ander heeft tot lof van Fuiters spel geschreeven;
Dit rijm is op mijn naam, 't schijnt gunst, in 't licht gegeeven:
Ik wil niet dat men my voor vreemde vaarzen stelt.
Een averechtse gunst is een bedekt geweldt.

504. Aart van veel Dichters.

Een Dichter is gelijk een teeder scorpioen;
Zoo hy geen laster hoort, zal hy geen hinder doen:
Maar die hem tergen durft, helpt hem op 't felst aan 't wreeken.
De dichtpen is gelijk een scorpioen in 't steeken.

505. Gees en Giel.

Gees wenst van Giel, haar man, een lichterman te maaken;
Maar zy weet aan haar wens, klaagt zy, niet wel te raaken:
Want eerst verdronk hy 't geldt, nu vangt hy 't dobblen an.
Giel kreegh geen lichter, en Gees kreegh een lichter man.

506. Mattheuwes en Trijn.

Mattheuwes ging hy Trijn, en zocht haar niet te trouwen.
Wat zocht de ritsaart dan? hy wou haar onderhouwen.

507. In 't Stamboek van D. Heiblok, den 27 Juni, 1650.

Bescherm' ons Landt in vreê, o Vaaders! voor krakkeelen.
De Twist is op de been. de wonden die de Staat

[p. 443]

 

Door burgerkryg verkrygt, zyn door geen tijdt te heelen:

 

En zoo zy heelzaam zijn, de teekens van het quaadt,

 

Behouden eeuwigh standt. op, toon uw schranderheeden.

 

Door Twist verdelgt men 't landt. door Eendragt bouwt men steeden.

508. Toen botte Louw ziek geweest hadt.

Louw is zoo doodts door ziekt' als geen geest weezen kan.
Louw is heel bot van aart, en 't is een geestigh man.

509. Slaapende Toon.

Toon leit altijdt op 't bedt: maar 't is in 't minst geen eeter.
Hy weet ook nergens van, nochtans is 't een bedtweeter.

510. Juffrouw Walburg van Boekhooven, huisvrouw van de Capitein Barleus.

Boekhooven is uw naam: zal ik naar d'oorsprong zoeken?
Neen: 't komt u van uw hooft, dat is een hof vol boeken.

511. De Geheimschryvers kamer.

Dit zijn twee deuren daar men veel tot lof van zeidt.
Hier gaat men by de Trouw: daar by Stilzwygentheidt.
Op deeze zusters mach het Raadthuis zich verlaaten.
Door trouw en zwijgen dient men Stadt en onderzaaten.

512. Aan J.M.

Gy wraakt het duits tooneel, en gaat naar 't fransche spel.
Al wat van ver af komt dat ruikt en smaakt u wel.
Verandering baart lust: maar vraagt gy mijn gevoelen?
Ik kies het inlandts kruidt voor vreemde paddestoelen.

513. Geschut van Hendrik d'Achtstes beeldt gegooten &c.

Wie voor geen donder saagt, versaagt voor deeze bussen:
Haar wreedtheidt is niet dan door menschebloedt te blussen.

[p. 444]

 

Zy brullen moordt en brandt, wanneer het leeger stormt.

 

Dit is niet vreemt: want 't is van Hendriks beeldt gevormt.

514 Aan L.P.

Wie maakt hier d'Advokaat, tot schaâ van andre, rijk?
De testamenten, en het tweede huwelijk.
Van zulk een akker weet hy staadigh vrucht te meien.
Zoo trekt men wijn uit bloedt, en lacht om 's anders schreien.

515. Mollin heel dol in 't stormen.

Wat duivel is Mollin, die wy voor duivels haaten?
Wat duivel zou hy zijn, een duivel der soldaaten.

516. Kees vaarent-gezel.

Kees quam uit zee, en vocht in kerk en in kapel.
Kees was eerst bootsgezel, nu is 't een boos gezel.

517. Jan aan Jan.

Ik ben een meester van quaadt spreeken, zegt gy, Jan.
't Is waar: ik toon dat ik uw tong bedwingen kan.

518. Maars bier.

Maars bier valt op de tong heel bitter, wreedt en bars;
Maar 't is geen wonder: want dit is het bier van Mars.

519. Voor de Schouwburg, toen 't Treurspel van Aran en Titus gespeelt wierdt.

De Schouwburg doet haar deuren oopen
Van dierbaar menschebloedt bedroopen,
En dekt den disch op zulk een wijs
Als Atreus voor zijn droeve broeder.
Nooit schaften Roome vuiler spijs
Dan 't vlees der kindren voor de moeder.

[p. 445]

 

De weerwraak houdt in 't woên geen maat;

 

Zy wordt wel vol: maar nooit verzaadt.

520. Schildery vol wanorder

Dit stuk is ongeschikt, ja 't is geheel verwildert.
Men ziet geen geilheidt, en 't is ongeschikt geschildert.

521. Brandende lamp.

De lamp verlicht de zaal, en wordt ook zelf verlicht.
Wie 't zijn aan andre geeft verliest van zijn gewicht.

522. Wat is een narrepaardt?

Een yspaardt hoordt men voor een narrepaardt uit schellen.
Louw heeft een narrepaardt, en 't komt niet uit de poort.
Vraagt gy: hoe kan dat zijn, het heeft noch pluim, noch bellen?
Het is een narrepaardt, om dat het Louw toe hoort.

523. Mispelding &c.

Het woordt van winter heeft zijn oorsprong van win teer;
De winst is teer, wanneer men 't water kan berijden:
Maar 't woordt van zoomer spruit, dunkt my, van kom zoo meer.
Wie dat wel zaait en oest, wenst die niet zoo meer tijden?

524. Aan den Eed. Heer F. R. S. en K.

Dat gy Sallustus in uw zak hebt wordt gelooft:
Maar zijn vernuft, het eelst, dat hebt gy in uw hooft.
Wie twijffelt, hoeft zijn oor slechts naar uw raadt te hellen.
De bron der wijsheidt wil altydt ten mondt uitwellen.

525. Kees schipper wierdt een leeraar van de quaakers, &c.

Kees schipper wierdt onlangs een preediker, zeidt Trijn;
Nu laadt hy zielen, ja veel meer dan alle jachten.
En 't is gelijk zy zeidt. vraagt gy: hoe kan dat zijn?
De helsche schipper heeft altydt de grootste vrachten.

[p. 446]

526. Jan en Jasper.

Jan heeft, zeidt Jasperbuur, een zonderlinge vondt.
De zieke paarden maakt hy door zijn reuk gezondt.
Is dat geen wonder? neen: het kan niet minder weezen.
De paarden zijn niet dan door bokken te geneezen.

527. Aan B.S.

Gy durft u met harnas en vossevel beklêen.
Zoo ziet men 't dol Geweldt en 't loos Bedrog by een.

528. Job meugeveul.

Job mint de taafels, en hy haat de Joodtsche wet.
Wat taafels mint hy? daar men gulzig zuipt en vret.

529. Op den Eed. Heer P.K. Hoofts schrijfpennen, toen ik by hem in zijn schrijfvertrek was, &c.

Van deeze pennen maakt de Faam haar vlugge vlerken,
Om Wilm te draagen in 't Nassousche heldenhof:
Door deeze blaast zy staâgh Leicesters schelmsche werken.
Een ongelijk bedrijf geeft haar gelyke lof.
Zy heffen 't goedt in 't top, en leeren 't quaade verachten.
Geen diamantpunt is zoo waardt als zulke schachten.

530. Elk zijn gevoelen.

De Bybel is een veldt bezeit met hemels zaadt:
Deez' meit 'er niet dan goedt, die oeft 'er niet dan quaadt.
Schrift is voor de meest' als 't mes in kindre handen.
Het Bybelbladt spreekt klaar door schrandere verstanden.

531. Ander.

De Schrift is als een maagt, daar Godt zijn gaaf in prent:
Van deez' wordt zy geëert, van die wordt zy geschent.

[p. 447]

532. Elk zijn schoonst'.

Bederf der mannen heeft zijn oorsprong meest uit wijven.
Ik zal 't gelooven zoo 't geen mannen zijn die 't schrijven.

533. Teegenstelling.

De deugden worden meest door vrouwen uitgebeeldt:
Maar waar Natuur geen vrouw, zy hadtze mans geteeldt.

534. Aan E.A.M.

Al wat een ander dicht begint hy voort te schryven.
Mijn Titus was gedicht en quam noch niet op 't bladt:
Hy moest drie maanden in mijn hooft verburgen blyven:
Toen raakt' hy, door de pen, eerst uit mijn herssenvat.
Nu wordt dien heldt gedrukt: maar hy verrijst door drukken.
Wie dapper is, verduurt de Tijdt door heldenstukken.

535. Aan J.W.P.

Gy wilt u goedt, eer dat gy sterft, aan d'armen maaken.
't Is overloffelijk: maar wilt gy hooger zien?
Zoo geef het nu gy leeft, dit zijn de grootste zaaken.
Een penning die gy geeft is meer dan d'andre tien.

536. Joost en Schout.

Joost gy hebt voogt geweest, en stal het weezen goedt.
Nu zoekt de Schout, want hy is hol, met u te eeten;
En 't is niet vreemt. waarom bijt hy tot in mijn bloedt?
De dieven worden meest van raavens opgevreeten.

537. Elk zijn natuur.

Ik eet graag zoet, en ook, 't is wonderlijk, graag zuur.
Mijn veeder, als ik rijm, vertoont u mijn natuur.
Zy voegt haar, zoo 't kan zijn, naar nijpen en naar streelen.
De pen is als een bie die quetsen kan en heelen.

[p. 448]

538. Voorzichtige Lijn

Lyn schaft veel boontjes, om haar man haar hart te toonen.
Zy heeft gelijk. waarom? een bok eet gaaren boonen.

539. Aan G.F. liefhebber van schelpen en hoorens.

Reist gy om hoorens naar de stranden van Neptuin?
Uw wijf heeft u bezorgt: waar toe zoo ver te dwaalen?
Indien gy hoorens zoekt, zoo tast eens naar uw kruin.
Al wat men by zich draagt heeft men niet te haalen.

540. Op Lambrecht van den Bosch, toen hy het Spel van de Witte en Roode Roos gerijmt hadt.

Wie heeft van zulk een Bosch als dit is ooit gehoort?
Het brengt by winter Witt' en Roode roozen voort:
Die voor geen avondt van de bitse laster duiken.
Wie Poëzy bemint moet zulken boschroos ruiken:
Maar deur het oor en oog, zoo wordt haar deugdt bekent.
De bloemen, rijk van geur, tot siersel van de Lent,
Verwelken door de rijp: dit loof verduurt de vlaagen.
Geen schoonder roozen dan die 't oor en oog behaagen.

541. Toon oneigentlijk geschildert.

Toon is geschildert: maar niet wel getreft, zeidt Jan.
Waarom toch? Toon gelijkt, zeidt hy, een eerlijk man.

542. Louwrens dommekracht.

Louwrens weet paalen, zeidt hy, uit de grondt te rokken.
Maar 't is niet vreemt, dat werk wordt meest gedaan door bokken.

543. Lichte Flip.

Flip weet de prijs, zeidt hy, van Neel de hoer te raân.
Waar door? die hoer komt hem op duizentpondt te staan.

[p. 449]

544. Aan N.O.D.

Marcellus lacht, zegt gy, 't drie-eenig-weezen uit.
Gy mist. vraagt gy wat drie dat hy in een besluit?
De Bloedtdorst, Roovery, en Schijndeugt fijn van noppen.
Heeft deeze helhondt dan geen drie vereende koppen?

545. Aan 't vrye Neederlandt, toen de Fransen haar scheepen &c.

Het gruwzaam Oorlog quam uit d'afgrondt eerst op d'aardt.
Nochtans verkrygt men vreê door 't bloedig oorlogszwaardt.
Wie dat dan vreê begeert moet eerst in oorlog weezen.
De zieken kan men best door bittre drank geneezen.

546. Toen Striklandt, Gezant van Kromwel, zich t'Amsteldam, aan de taafel zetten, omringt van lyfschutten, &c.

De Britsche Striklandt eet; maar 't eeten smaakt hem niet:
Hem dunkt dat hy een zwaardt, dat op zijn hart mikt, ziet.
Behoort zijn disch dan niet omheint van lijfschutschaaren?
Tierannen sneuvlen licht zooz' hen niet wel bewaaren

547. Papegey en Aap.

De Papegey en Aap zijn dieren van vermoogen.
Door deez' wordt onz' gehoor, door die 't gezicht bedroogen.
Twee dingen maaken hen een mensch, de spraak en leest.
Is dan een reedloos mensch ook niet een dubbel beest?

548. Aan zeekere snurker.

Uw vaâr was Geus, zegt gy, en 't wordt ook niet gewraakt.
Waarom? gy zijt van jongs door 't kerkgeldt groot gemaakt.

549. Op de schryfkunst van Daniel de Lange.

Wanneer de schelle stem niet tot in 't oor kan zinken,
Dan spreekt men met het oog. door een gesplitste schacht.

[p. 450]

 

De schrijfpen doet haar mondt, vol int, veel verder klinken

 

Dan 't zonlicht weer te zien. de letters hebben kracht.

 

De dootschicht weet de stem, maar d'intspraak niet te smooren.

 

Zoo zal men Langes pen lang na zijn lippen hooren.

550. Voor den Heer S.N.G. &c. in een glas.

Vee1 zoeken roem op landt, ik op het landt en baaren.
De fiere krijgsdeugt wordt gekroont met lauwerblaaren.

551. Aan L.B.

Maria is een hoer, zeidt Job de Joodt aan my;
En 't is waarachtigh: want zijn huisvrouw heet Mary.

552. Aan D.W.S.

Gy leest het Bybelbladt, zegt gy; en 't is heel wel.
Gy leest van Christus: maar gy leeft naar Machiavel.

553. Neel Doorop.

Neel Doorop is verkeert gedoopt, zeidt oude Koen;
Zy is, dit weet ik wis, een meidt van hoeren doen:
Want zy laat yder in zoo zy de veurdeur weeten.
Moet Neel dan niet in plaats van Doorop deur op heeten?

554. Eva met lamme armen, door Koen geschildert.

Koen schildert Eva: maar veel beter dan het leven:
Want zy is lam van arm; en daarom 't dierst' geschat.
Waar d'eerste lam geweest, den mensch zou nimmer sneeven
Waarom? dan hadt zy nu ook naar 't doodtlijk ooft gevat.

555. I.G. wou geen kooper kruisbeeldt gieten, en maakten een koopere lamp, die voor d'afgodt van de Kaizer van Japon zou branden &c.

Schijnheilig wou weleer geen kooper kruisbeeldt maaken;
Nu maakt hy iet dat voor een duivelsbeeldt zal blaaken:

[p. 451]

 

Maar dit belooft meer geldt dan 't kruisbeeldt, naar ik reeken.

 

Is dat de duivel niet, om winst, een kaars opsteeken?

556. Elk moet zich naar geleegentheidt voegen.

Molijn, u bruilofsdicht is overlam van leên.
Het gaat, wanneer men 't leest, met ongelijke schreên.
My dunkt het eene been heel kort en 't ander lank staat.
Het moet zoo zijn. waarom? om dat de bruidt ook mank gaat.

557. Toen Olivier Kromwels Gezant op de vreedehandeling der Zweeden, Poolen en Russen verscheen, &c.

Nu brandt het oorlogsvuur van Zweeden, Poolen, Russen.
Heer Kromwel giet, in schijn van 't vuur door nat te blussen,
Met oly, pik en teer. zoo mengt men wyn met roet.
Hoe les men 't krijgsvuur best? door Kromwels hartebloedt.

558. Op Juffrouw A. van Aldewerreldt. voor H.N.

Het Noorden heeft u hart met sneeuw en ys omgordt.
Het Oost bezet uw mondt met paarlen en koralen.
Het Zuiden heeft uw tong met bitter lap bestort;
En 't West versiert uw pruik met heldre goude straalen:
Verwerp het Oost en Zuidt, en neem my voor uw deel.
Door zulk een helft als ik bevindt gy u weêr heel.

559. Aan Jakob Lescaille, toen hy klaagde dat hy niet ver kon zien.

Gy zijt byzienden en verzienden. kan dat weezen?
Verziende mannen zijn byzienden door veel leezen.

560. Aan B.H.

Gy heet my loogenaar. ik lieg wel, ik bely 't:
En 't blijkt ook, als ik zeg dat gy geen hoer meer zijt.

[p. 452]

561. Aan L. de schilder, toen hy my zeekere schildery vertoonde.

Ik min dit beeldt; want 't is heel los gemaakt: maar gy,
Dat haat ik, zijt zoo los als uwe schildery.

562. Aan zeeker Engelsman, die zijn kindt met het goude beeldt van Cromwel versierde.

Gy scheldt, om dat mijn kindt dit hemels kruisbeeldt draagt.
Het uwe draagt het beeldt van die de Britten plaagt.
Dit goot zijn bloedt, tot heil der menschen, uit zijn' aadren.
Het uwe zuipt het bloedt der trouwste burgervaadren.
Het kruisbeeldt past, zegt gy, in 't binnenst' van de borst.
't Is waar: maar 't uwe hoort, zoo ik het zeggen dorst,
Voor Withal opgeknoopt, tot schrik van 't godtloos Londen.
Wie koningmoordt niet straft wordt zelf vol schuldt bevonden.

563. Wilm van het ys.

Wilm wandelt langs den dijk, schoon d'Amstelstroom vol ys is.
Zoo toont zich Wilm, zeidt Joost, dat hy in alles wijs is.
Waarom verdient het landt, vraagt Roel, de hoogste prys?
De wijzen gaan op 't landt, de narren op het ys.

564. Dolle windthond van Peer.

Deez' dolle hondt kost Peer wel vijftigh pondt, zeidt Lijn.
Zoo moet hy alzoo dol als deeze windthondt zijn.
Voort, wacht u vry voor Peer, of 't spog zal u verrassen.
't Vergift van hondtzucht is in zee niet af te wassen.

565. Aan zeekere broodbakker.

Elk gildt heeft zijn patroon; maar 't bakkers heeft 'er geen:
Dit past de bakker die by Jozef zat gevangen.
Zoo maakte zy het broodt, uit vrees, geen meer te kleen.
De dievery wordt best geweert door vrees voor hangen.

[p. 453]

566. Op Elizabet &c.

De groot' Elizabet was, looft men, rijk van gaaven.
Men looft ook datz' haar beul door Stuarts bloedt deedt laaven.
Noch looft men dat haar byl Essex uit vrees deurkurf:
Maar Spanje looft niet dat zy maagdt was toen zy sturf.

567. Aan den E. Heer Joan Hinloopen Jakobsen, scheepen t'Amsterdam

Gy dicht, o Vos! zegt gy, zoo veel niet als wy wenschen.
De huisplicht bindt myn handt. myn lust wordt wet gestelt.
De Dichtkunst, dit staat vast, en eist niet dan heele menschen:
Ik ben niet meer dan half, de zorg doet my geweldt.
Een ander laat zich 't hooft, door kunst, met lauwren sieren.
De buik verzaadt zich niet door kransen van lauwrieren.

568. Koert &c.

Koert lastert de Fortuin, om d'ongestaadigheidt;
Want Koert houdt staadigh standt: maar 't is in vals beleit.

569. Wel is veel.

Fop rymt veel spellen, en Flip stelt er een ter handt;
Neen: Fop werpt knynen, en Flip baart een olifant.

570. Joost.

Joost ziet heel scheel, zeidt hy, als hy een hoer ziet gaan.
Hoe scheel moet Joost dan zien als hy zyn wyf ziet staan!

571. Kracht: van de Schouburg.

De Schouburg is tot schrik van al die 't graau aanschennen.
De schrandre vreezen haar, om 't steeken van haar pennen.
Zoo krygt men door de stok een bitse hondt aan bandt.
De Schouburg een tucht- en Staatschool voor het landt.

[p. 454]

572. Aan W.S.N.

Flip dwong de vrye ziel. dat zyn afgryslykheeden.
Hy strafte beeldestorm. hier hadt hy dubble reeden.
Godt heeft dit werk bestiert. Godt gaf hem, zeidt hy, 't zwaardt.
De dwang is goddeloos, en straf een godtlyk' aart.

573. Tabak voor rym

Hans schreef een eerdicht voor Michiel, daar roem in stak.
Michiel gaf Hans, tot loon van 't dicht, een rol tabak.
Is dat beloonen? ja: hy hiel de rechte paalen.
Die windt verkoopen moet men weêr met rook betaalen.

574. Aan Juffrouw A.G. voor een spiegel.

Gy waant, nu gy u ziet, u schoon en stark te zijn.
Den mensch is brosser dan dit brijslendt kristalijn.
Gy ziet hier aan u zelf een ydle schilderye.
Geen schoonder spiegel dan het beeldt van Christus lye'.

575. Aan Martijn de schilder.

Martijn, gy snurkt altijdt op uwe schildery.
Het volk verstaat noch kunst, dunkt u, noch haar waardy.
't Is waar, 't gemeen is bot om d'eigenschap te vatten.
Was 't volk heel wijs, het zou uw verf zoo dier niet schatten.

576. Verwaande Flip.

Flip heeft een gaaf, zeidt hy, verkreegen van hier booven:
Maar 't volk heeft weêr een gaaf van Flip niet te gelooven.

577. Toen Mevrouw de Princes van Aanholt aan Mejuffrouw Geertruidt Huidekoopers van Maarseveen, een zilvere lamp, door een Moor, deedt vereeren.

De lamp van Aanholt komt u hel in d'oogen straalen.
Waarom wordt u de lamp hier door een Moor gebracht?

[p. 455]

 

De Moor en 't lamplicht zyn afbeelsels van de Nacht.

 

Een leevendt zinnebeeldt behoeft men niet te maalen.

 

De vruchten van 't vernuft verkrygt men by de lamp.

 

Wanneer de nacht all' d'aardt bedekt met zwarte damp,

 

Dan scherpt men 't brein, by daagh door 't woelen stomp gesneeden.

 

Wie 't lamplicht lieft, bemint de schrandre wakkerheeden.

578. Meulenaar en 't hof.

De Meulenaar en 't hof zyn dikwyls eens gezint.
Dit voegt zich naar de Staat, die draait zich naar de windt.

579. Toon botmuil.

Het Schouspel leert, zeidt Toon, om dat het vol van geest is.
Toon gaat 'er: maar het blijkt niet die 'er Toon geweest is.

580. Windige Nies.

Nies is vol achterklap, gelyk wy daaglyks hooren:
Maar haar geklap mishaagt de neus veel meer dan d'ooren.

581. Aan B.K.

Gy stiert my licht, zegt gy, een schempdicht naar myn gat.
Ik wou wel dat het quam: de stillen zyn verleegen.
Ey! stier het voort, ik bidt: eer kaakedoor zich kladt.
Een quaadt gedicht is goedt om poortegaal te veegen.

582.Toen N.S.G. Kromwels Gezant, hier met een appel speelde, &c.

De Britsman streelt ons ooft met een beleefde handt:
Maar eer men 't denkt zal hy het ooft door 't mes verdeelen;
Het mes zal Kromwel zyn, en d'appel Neederlandt.
Wie vinnigh nypen wil begeeft zich eerst tot streelen.

583. Een van de zeeve doodtzonden geschildert.

Deez' doodtzondt, schoon van verf, kost Teunis hondertpondt.
Wie zoo veel ponden geeft voor een gemaalde zondt,

[p. 456]

 

Doet meerder zonden dan diez' al op een durft hoopen.

 

De kunst is godtlyk: maar 't is godtloos zoo te koopen.

584. Geurt bemint het rym.

Geurt mint het rym, zeidt hy, en weet het waar te maaken;
Want hy vervalst de Schrift om 't rymwoordt recht te raaken:
Hy scheldt zyn wyf, om 't rym, voor hoer en hoerekindt.
Zyn ongerymt bedryf toont dat hy 't rym bemint

585. Aan T.F.G.

In Hollandt meenden u de luis en vloô te vreeten:
Maar nu gy, roodt van bloedt, in 't moordhol zyt gezeeten,
Bedriegt gy dit gediert. vraagt gy: waarom? de raave
Zal u, zoo zy niet walgt, noch in haar balg begraave'.

586. Aan G.F.

'k Zoek gauwdiefs loopjes, hebt gy strak aan Jas verklaart.
Ik zoekze: maar gy hebt die uit uw eigen aart.

587. Juffrouw Mary hadt gasten, en de wijn noch niet in gekreegen.

Mary wordt dol, zeidt zy, nu zy de wyn niet in heeft:
Maar Klaas wordt dol wanneer men hem de wynen ingeeft.

588. Aan Juffrouw Jozyna van Baarle.

Tiende tot de neegen Muze',
Is het wonder dat Meduze,
Die haar goude pruik beweent,
Door de kronkelende slangen,
Die om haare bakkes hangen,
Zoo veel menschen heeft versteent,
Die uit steenen zijn gereezen?
Welk een wonder moet het weezen!
Nu uw keel aan 't zingen raakt,

[p. 457]

 

Dat gy door de helder' orgel,

 

Van uw gaadelooze gorgel,

 

Marmersteen tot menschen maakt.

589. Op 't nieuw Stadthuis.

Hier twisten kunst en stof, elk roemt zich ver verrnaart.
De Raadt aan 't Y is ook geen minder Raadthuis waardt.

590. Op de Kamer van de Wel-Eed. Eed. Heeren Burgermeesteren,&c.

Wat yder kamer kan, kan dit vertrek alleen.
Het Raadthuis is een ring: maar deeze plaats de steen.

591. Oost-Indischhuis spreekt:

Ik breng het Noordt in 't Oost, en 't Oosten weêr in 't Noorden:
Zoo laat ik d'Amstel zien daar Roomen nooit van hoorden.

592. Aan Koert.

Ik kan waarzeggen, zweerdt gy Koert, en gy hebt recht.
Als ik zeg: Koert die liegt, dan heb ik waar gezegt.
Ik duiveljaag, bywyl, gaat gy de Rechter klaagen.
'k Zal duiveljaagen zoo ik u van hier kan jaagen.

593. Den Heer Otto t'onrecht met landtdievery beticht.

Heer Ott' betoont zich vol van ongemeen verstandt;
Maar hy is graagh naar geldt: doch niet tot last van 't Landt:
Want Ott' geniet geen schadt dan van uitheemsche Kroonen.
Wie vreemde dienst doet hoort zich ook te laaten loonen.

594. Op de Beedag in de Zweedsche zeekrijg.

Nu houdt men beedag in de Tempel van Martijn:
Maar hier wort meest gebeên voor 't hooft der Gott' en Zweden.
Zoo schenkt men Neederlandt vergift, bedekt met wyn.
Wie Godt zoo bidt is vol van Gotsche godtloosheeden.

[p. 458]

595. Aan D.F.

Ik heb Christoffels, zegt gy, die my bystandt biên:
Maar gy hebt niemant, hoort men u bywylen klaagen.
By zulk gebroedt als gy wordt nimmer hulp gezien.
Waarom? een ezel moet zijn last alleenigh draagen.

596. Aan de vier winden.

U zijt vier broederen: maar ongelijk van aart.
Door uw onzeekerheidt verzeekert gy de vaart:
Die u betrouwt, daar durft zich niemant op betrouwen.
Wie vast wil staan moet niet op losse gronden bouwen.

597. Voor de hofsteê van den E. Heer W.V.E.

De koopmanschap en 't landt zyn ongelijk van paalen:
De Beurszorg is voor 't huis, en 't landt om aâm te haalen.

598. Toen zyn Exelency van Sweeryn een Spinwiel van barnsteen aan Mejuffrouw Konstancy Huidekoopers van Maarseveen vereerde.

De Heer Sweeryn heeft u dit Barnsteen wiel geschonken.
De zorg van 't huis wordt best door 't spinwiel uitgebeeldt.
Een Vorstelyke gift is waardt om meê te pronken:
Maar wie een huiszorg heeft, die zich in ramp en weeldt
Gestaadigh wakker houdt, kan heerelijker praalen.
De huiszorg is een zuil, die door zich zelf bestaat.
Het radt van barnsteen, rijk van flikkerende straalen,
Vertoont ons d'eeuwigheidt, die door geen tijdt vergaat.
Zoo moet de huiszorg zijn, indien men standt zal houwen,
Geen starker huisstut dan de wakkerheidt der vrouwen.

599. Jan, weleer een kaalis, nu door aschkoopen rijk &c

Jan is de man geen meer die hy voor heene was.
Waarom? zijn neering en verstandt leit heel in d'asch.

[p. 459]

600. Waare roem.

Cy roemt haar tanden wit; ja witter dan haar kaaken;
Cy weet het: want zy heeft die van yvoor doen maaken.

601. Op de L.

Wie maakt de Lotering een eerdicht, vraagd' ik lest?
De duivel, zeide Floor, die kan zijn daaden best.

602. Aan Mejuffer Elizabet Huidekoopers van Maarseveen.

Uw oog, Elizabet, heeft zucht tot alle blaadren:
Nu tot de blaadren in een boek vol schranderheên.
Dan tot het eikebladt in 't vruchtbaar Maarseveen.
De geesten kan men best in schaaduwen vergaadren.
Het brein wordt nooit zoo wel gescherpt dan als men leest.
Noch ziet men blaaderen, tot siersel van uw geest,
Van rooz' en lelien op uwe kaak vergaaren.
't Is wonder als Natuur vernuft met glans komt paaren.

603. Aan de Graaf van O. toen hy Olivier Kromwel een bloedthondt vereerde, &c.

Gy stiert uw bloedthondt aan de Teems, daar hy te veul is.
Men hoeft geen beul, daar 't hooft der Rechters zelf een beul is.
Dies houdt uw bloedthondt t'huis, in Englandt heeft men keur.
Geen bitser bloedthondt dan de Britse Protekteur.

604. Aan zeeker schilder.

U maalt van Magdeleen een Venus schoon van bloos.
Haar zalfbus schildert gy tot een blanketseldoos.
't Gebeedtboek vormt gy tot de minkunst, geil in 't blaaken.
Vervloekt is zulk een kunst die hoeren weet te maaken.

[p. 460]

605. Aan Sander.

Pier draagt een innocent: wat dunkt u hier van Sander?
De kleeding en 't verstandt dat past wel by elkander.

606. Aan G. de bloode snurker.

Gy lijkt een hondt en uil; het is geen vals gerucht:
Een hondt om dat gy blaft, een uil om dat gy vlucht.

607. Amintas aan Laura, toen zy hem zijn naam van suikere letters op een zilver taafelbordt vertoonde.

Heer Huigens schreef mijn naam, tot roem, met bitter nat:
Maar gy, o Laura! weet mijn naam ten toon te stellen
Van suikerletters, op een zuiver zilver bladt.
Is uw begaafde handt zoo overzoet in 't spellen?
Wat of uw mondt dan is, die purpre paareldoos?
Een disch van Jupiter vol nektar en ambrooz'.

608. Zeekere pilaar, daar men eerdts dieven aan gegeesselt en gebrandtmerkt heeft, nu op Goudestein, een zonwijzer &c.

De Pilaar spreekt:

Ik toonden 't volk weleer de straf den dieveryen:
Nu toon ik hen de tijdt, al houdtze nimmer standt.
Twee gloeden leeren hen de quaade spooren myen;
D'eerst' was het brandtmerk vuur, nu is 't de zonnebrandt.
Op, eer mijn dubble dienst: hier is geen wijzer wijzer.
Een dubble deugdt verduurt het allerduurzaamst' yzer.

609. Op een goude penning daar het beeldt van de Bisschop van &c.

Gy schijnt voor 's Bisschops beeldt van loutergoudt te vliên.
Ik wil hem liever van fijn goudt dan leevendt zien.
Hadt hy van goudt geweest, hy hadt my niet beschooten.
Een goude dwinglandt heeft nooit menschebloedt vergooten.

[p. 461]

610. Dokter Pier, Louw d'Apteker en zijn wijf.

Pier was een Dokter van een overgroot bedrijf:
Hy maakte hem gemeen met Louw d'Aptekers wijf.
Haar man, wou 't die wel zien? die heeft 'er toe gewent.
Zijn wijf was ziek: maar hy verstrekte de pacient.

611. Aan S. P.

Uw boek heet maantwerk: maar het heeft in 't minst geen schijn;
Best noemt gy 't weekwerk, dat zal wel zoo zeeker zijn:
Men vindt het overal heel weekelyk in 't leezen.
Hoe! weekwerk? het en het zal niet dan een daghwerk weezen.

612. Sent grootspreeker.

Sent heeft het grootste woordt op straat en in gelag.
Sent is geen Amiraal, en voert de grootste vlag.

613. Op Luit de turfdief.

Luit stal uw turf, klaagt gy; het is geen noodt Kees Krijnen:
Het geen hy u ontstal zal noch tot asch verdwijnen.

614. Tiet lichtaars.

De pruik en 't hooft van Tiet die passen by elkaâr.
Waarom? de pruik van Tiet is niet dan hoerehair

617. Aan F. V. H.

De lamp van Epikteet kost u vierhondent kroonen.
Waant gy, o dolheidt! door deez' lamp zijn geest te toonen?
Wie dat zulks waant die blijft, gelijk hy is, een beest.
't Vernuft wordt niet gekocht. elk heeft zijn eigen geest.

616. Omkooper der stemmen.

De Burgermeesterkeur gaat noch te Luik niet voort:
Want Peer de Rooy is om zijn stem te wreedt vermoordt.

[p. 462]

 

Door welk een wreedt geweer is hy in 't graf verschoolen.

 

Door 't staadigh schieten van Hendrikus zakpistoolen.

617. Frans en zijn meidt.

Frans maakt' zijn meidt met kindt. zoo quam hy aan een bastert.
Hy worden om dit stuk van alleman gelastert.
't Is kindrewerk, riep Frans. dat liegt gy, zeide Tjerk.
Hoe! kindrewerk? o neen: 't is man en vrouwewerk.

Op de Neege Muzen, of drukparssen, die naar de Zangodinnen genoemt zijn, in de drukkery van den E. Heer D^r. Joan Blaau, Scheepen en Raadt t'Amsterdam. Aan Mejuffrouw Geertruidt Vermeul, Gemaalin van den zelfde Heer, &c.

618. Klio.

De Pen van Klio maalt het beeldt der oude tyen:
Zelf 't geen vergeetelheidt beslooten heeft in 't graf.
De doode boeken zijn de leevenste schildryen.
Hier erft men 't Koningrijk. daar vecht men om de staf.
Al wat verleeden is toont zy om op te passen.
Wie aan 't verleeden denkt is quaalijk te verrassen.

619. Euterpe.

Euterpe laat haar fluit tot lof der wijsheidt klinken.
De wijsheidt, vol van deugdt, verdient de grootste lof.
Wie dat vernuft verdooft, zy helpt het weêr aan 't blinken.
De maalkunst vol van geest, en dichten, rijk van stof,
Twee zusters groot van roem, voert zy naar 's hemels boogen.
Door kunst en schranderheidt behaagt men oor en oogen.

620. Thalia.

Thalia leert all' d'aardt het vroolijk blyspel zingen.
Zy treedt, heel licht geschoeit, al lachendt op 't tooneel.
Het spel vertoont het volk hun dartle wisselingen.

[p. 463]

 

Haar Schouburg strekt hen tot een leevendigh panneel.

 

De looge krijgt 'er schijn door vleyery en klachten.

 

Het blyspel leert den mensch voor looze laagen wachten.

621. Melpomene.

Melpoom vertoont zich staâgh met treurgewaadt behangen.
De traanen bigglen langs haar doodtsche kaaken af.
De droefheidt heeft vermaak in naare lijkgezangen.
Zy volgt de dooden naar, en schreit tot op het graf:
Maar wat doorluchtigh is behoutz'er eeuwigh buiten.
D'onsterfelijke deugdt is in geen graf te sluiten.

622. Polyhymnia.

't Is Polyhymnia die elk door reên doet wijken.
Al wat haar brein begrijpt bewaart zy als in staal.
De reeden kan men door 't geheugen best verrijken.
Zy bindt all' ooren uit de ketting van haar taal.
Zoo dwingt zy dwingelandt. zoo stuit zy 't graauw in 't woeden.
Welspreekentheidt betoont de wreevelste gemoeden.

623. Erato.

Erato vult haar hoorn met bloemen schoon van blaaden.
Zy volgt de Minnegodt en zingt zijn oorlogskracht.
De Liefde wijkt geen Mars in roem van oorlogsdaaden.
Al wie 't gewedt verwint moet buigen voor zijn macht.
Nu siert zy 't bruilofsbedt met rooz' en mirteranken.
De minnedichten zijn de liefelijkste klanken.

624. Terpsichore.

Terpsichore bemint de schelle cyterklanken.
De galm van 't snaarspel trekt de ziel ten ooren uit.
Een ander volgt de disch om Bacchus starke dranken:
Zy springt in 't luchtigh kleedt op 't liefelijk geluit.

[p. 464]

 

Dit is noch hoverdy, noch 't zijn geen dartelheeden.

 

De wakkre maatdans strekt tot oeffening der leeden.

625. Urania.

Urania bewoont de helle hemelringen.
Zij vreest geen zonnespoor, dat vol gedrochten leit.
De Kunst is machtigh om tot in 't gestarnt te dringen.
Zoo gaat men in 't vertrek van Godts verburgentheidt.
Hier wordt den mensch zijn lot als in meetaal gesneeden.
De starrekunst ontdekt veel diepe duisterheeden.

626. Kalliopa.

De dappre Kallioop heeft zucht tot lauwerblaaden.
De krijgslauwrier verduurt de Koninglijke kroon.
Haar rollen, roodt van bloedt, zijn vol van heldendaaden.
Zy zingt in 't harrenas, omheint van verse doôn,
Tot lof der moedigen, op 't dreunen der trompetten.
De heldenzang verdooft het dondren der musketten.

627. Aanhang.

De Druk-Parnas van Blaau heeft neege Zanggodessen:
Maar hier is geen Apoll' die haar de herssens wet.
Geen nutter wetsteen voor het brein dan wijze lessen.
Wanneer dat Blaau zich by deez' neegen needer zet,
Behoeft 'er geen Apol, om herssens te verrijken.
De Duitsche wijsheidt hoeft de Grieksche niet te wijken.

628. Toen den Eed. heer P. K. Hooft, Ridder, Drost van Muiden &c. my zeide dat hy den Heer Jakob vander Burg, Rezident &c. niet wist te vinden.

'k Zie van der Burg niet staan. die woorden maakt gy licht waar.
Is 't dan geen wonder? neen: de geesten zijn onzichtbaar.
Op't Huis te Muiden.

[p. 465]

629. Den Advokat M.

Michiel spreekt nooit voor niet, schoon hy noch raadt noch pleit:
Het spijt hem dat hy eens om niet Godthelp u zeidt.

630. Een der zeeven werken van Barmhartigheidt, heel mottigh geschildert.

'k Zie een Barmhartigheidt van zeeven in uw kerk.
Gy mist: gy ziet hier niet dan een barmhartigh werk.

631. Niklaes van Zweeden.

Niklaas zweert Rem de doodt, zweert dat Niklaas van Zweeden?
Zoo zal Rem vry zijn: want Niklaas die houdt geen eeden.

632. Roel van Westfaalen.

Roel vloekt de Paapsche mis; hy lacht met Mennoos werk,
En haat de Luiteraan, hy houdt het met de kerk:
Dit is niet meer dan plicht, of Roel zou groflijk dwaalen.
Waarom? hy pleegh weleer broodt uit de kerk te haalen.

633. Dokter, Advokaat, Graavemaaker.

De Dokter, d'Advokaat en Graavemaaker zijn
Nooit iet te doen gewenst: d'een lacht om ziekt' vol pijn;
Deez' groeit door twist; die leeft door 't sterven van de menschen.
Wie dat hen heil toewenst, is goddeloos in 't wenschen.

634. Aan Mevrouw Anna van Hoorn, Gemaalin van den Eed. Heer Kornelis van Vlooswijk,

Heer van Vooswjk, &c. Burgermeester en Raadt t'Amsterdam.
Ik dank van Vlooswijk voor haar vastenavondts tafel.
Prins Willem zat onlangs niet beeter aan uw disch.
Mijn tong heeft meer vermaak in een gespouwe wafel
Dan Cezar in 't banket. durft iemandt voor een visch

[p. 466]

 

Driehondert ponden biên? ik houdt met uw gebraaden.

 

De kosten van de kost kan 't lichaam niet verzaaden.

635. Op het Toorentje, in de Boomgaardt van 't Huis te Muiden, daar wylen den Eed.

Gestr. Heer P. K. Hooft &c. het leeven van de Groote Hendrik in geschreeven heeft. Aan den Heer Gerrit Bikker van Engelenburg, Drost van Muiden, Baljuw van Gooilandt &c.
De Groote Hendrik quam uit deeze kleene Tooren
Veel leevender van geest, dan uit zyn moeders schoot:
Daar wiert hy voor een poos, hier voor altydt gebooren.
Een schrandre veeder weet de kerker van de Doodt
T'ontsluiten voor de Deugdt, tot loon van waare zeege.
Zoo wordt vergeetelheidt door wijs papier belacht;
En Hoofts beroemde pen, zoo scherp als Hendriks deege',
Een mondtstuk voor de Faam, tot roem van 't eêl geslacht.
De fenixveeder wykt voor zulk een ganzeschacht.

636. Toen ik zeekre graavemaaker tabak in een graf, terwyl hy groef, zag drinken.

De graavemaaker graaft, en drinkt tabak in 't graf.
Zoo beeldt hy 't leeven, en d'onzeeker' uitvaart af.
Het leeven door de rook, en door de kuil het sterven.
Wat is den mensch? niet dan een bloem van schoone verven.

637. Landlucht voor W. J. van A.

De wyze Kato liet, om 't landt, zyn Heerschappy.
Het hof is Heerelyk: maar vol van slaaverny.
Uit zucht tot zaadt en plant verliet ik Amstels wallen.
Zoo 't aardts gewasch vervalt zal al wat leeft vervallen.

638. Aan zeeker rijk woekeraar.

Ik ben zoo rijk als gy; geeft my noch schip, noch ploeg:
Ik heb van all's genoeg, om dat ik my genoeg.

[p. 467]

639. Groot geslacht van Trijn.

Trijn neeft elk een. hoe of zy aan 't geslacht geraakt is?
Om dat zy, loof ik, in een hoerekuf gemaakt is.

640. Toen A. J. in de zaal van Mejuffrouw Maria &c. de vier hooftstoffen, of elementen zou schilderen &c.

Gy schildert Water, Aardt en Lucht, dit is uw plicht;
Het Vuur, de vierde stof behoeft hier niet te pronken:
Maria heeft het vuur in 't pit van haar gezicht.
Een oog dat helder is, vertoont de schoonste vonken.

641. Aan zeeker veldtheer, die 't leeger verliet, om in d'ommegang te zijn.

Wilt gy u naar de rey van 't groote wonder spoên?
Hou standt; en wapen u, om Vlaandren te bevrijden.
Zoo zult gy door uw zwaardt een noodig wonder doen.
De kerk moet bidden: maar het krijgshooft dapper strijden.

642. Toen het treurspel van Aran en Titus uit Duits in Latijn overgezet was &c.

Myn Titus sprak aan 't Y Neêrduits, zijn eerste taal:
Nu leert hem Tiel Latijn, voor 't oor der vreemde volken.
Zoo wordt hy burger by de Spanjaart, Brit en Waal.
Wie veer vermaart wil zijn vereist Latijnsche tolken.

643. Mary en Frans.

Mary doet Frans, haar knecht, veel goedt, in vreugdt en rouw.
Past Frans dan op zijn baas? neen: Frans past op zijn vrouw.

644. Aan den E. Heer Paulus Barbette, Geneesmeester t'Amsterdam.

De Doodt verwon in 't eerst' al wat 'er wierdt geschapen.
Dit speet Natuur, en heeft de Kunst tot hulp gebaart.

[p. 468]

 

Geneeskunst strekte voort het Leeven tot een wapen:

 

Want toen de Doodt bevondt wat dat de kunst op d'aardt

 

Kon werken, deisde zy, en liet ons ruimer spooren.

 

Eens wordt men door Natuur, maar veel door kunst gebooren.

645. Een Hondt, tot verachting, aan B. W. gestiert, &c.

Een vreemt heeft my onlangs een bitse hondt gezonden.
Wat of dit weezen wil? ik zal 't u zeggen, Kryn.
Een leeuw brengt leeuwen voort, een hondt werpt niet dan honden.
Die u deez' hondt stiert moet een hondt, of hondtsvodt zyn.

646. Gaarnaat is &c.

Gaarnaat, geloof ik, dat van gaaren nat moet komen.
Al wat gezouten is heeft gaaren natte stroomen.
Gaarnaat is gaaren by de vocht van Bacchus vat.
Men zeg geen meer gaarnaat: men noemze gaaren nat.

647. Op 't Weeshuis.

't Is 't Weeshuis dat gy hier tot troost der kindren ziet.
Men derft hier d'ouders naam: maar d'ouders zorgen niet.

648. Aan J. v. Poel.

Wie dat voor Spanje vecht en sneuvelt in de strydt,
Zeidt Room', zal zaaligh zyn. Geneef, om dit te wraaken,
Zeidt dat 'er niemant sterft voor zyn gezette tydt.
Zyn dit geen vonden om de blooden stout te maaken?

649. Pilgift van den E. Heer Daniel de Voogelaar, aan Matys Bartsen &c.

Deez' Pilgift wordt Matys van Vooglaar toegeleit.
Zyn Vaaders trouw verdient geen minder dankbaarheidt.
Wasch op, o spruit! wasch op, en volg uw Vaaders schreeden.
De loffelyke Trouw geeft lof tot dankbaarheeden.

[p. 469]

650. Op het Tuchthuis.

Wie staat, houdt standt; of vrees. de straf is voor de quaân.
De Tucht gebruikt de roê, om deugdelyk te slaan.

651. Marcelis Alchimist.

Marcelis zocht naar goudt, door hulp van oude boeken:
Maar hy verloor zyn goudt met lang naar goudt te zoeken.
Nu dat hy arm is vindt hy goudt en zonder werk:
Want hy leeft nu op 't goudt van 't zakjen in de kerk.

652. Aan Melleen.

Melleen, uw rym is styf, zeidt Dokter van der Vlaa.
Wat schort 'er aan? het is als gy vol podegra.
Vol podegra als ik! waar door kunt gy dat raân?
Om dat uw vaarzen meest op kreuple voeten staan.

653. De Ritmeester Krook, om zijn wreedtheidt door de wreede Sonooy onthooft.

Sonooy deedt Krook door 't zwaardt, dat hy de beul gaf, sneeven.
Om welk een reeden heeft Sonooy die straf gedaan?
Om dat hy 't quaadt van Krook niet zelver hadt bedreeven.
De Bloedtdorst heeft geen knecht, zy wil zich zelf verzaân.

654. Aan den Eed. Gestr. Heer Jan Huidekooper van Maarseveen, Ridder, Heer vanNeerdyk, en Scheepen t'Amsterdam.

De krygsheldt weet de pen des dichters stof te geeven:
Maar 's dichters veeder doet de doode krygsheldt leeven.
De Tydt verwint het zwaardt: de pen het zwaardt en Tydt.
De schoonste lauwer wordt aan 's dichters pen gewydt.

655. Los en vast.

Karolus is in huis en kerk een losse gast;
Behalven in de kroeg hier is hy yzervast.

[p. 470]

656. M^r. Floor

Floor meestert oogen, zoo hy zeidt, en 't is geen mienen.
Waarom? Floor heeft al lang all' oogen kunnen dienen.

657. Aan S. V. H. toen de Zweeden in de Zondt &c.

Ik doe een zondt, zegt gy, wil ik iet schelms bedrijven:
Maar gy doet zondt, zoo gy de Zondt niet zoekt te stijven.

658. Aan zeekere quaaker.

Socijn gelooft, zegt gy, aan geen Drieëenigheidt.
Tot zulk een gruwel heeft uw kerk de grondt geleit:
Want deeze wil de Mis, als buiten Schrift, verdooven.
Behoeft Socijn dan ook iet buiten Schrift te looven?

659. Aan Alida van N.

Uw kindt dat speelt altijdt, roemt gy, eer iemandt rept.
Ey! roem niet: want elk weet dat gy een speelkindt hebt.

660. Aan J. M.

Gy drinkt uit porselein, om niet om hals te raaken:
Zoo hier vergift in quam, zoo zou het, zegt gy, kraaken.
't Is een verzierde vondt: want zoo 't door gift verplet,
Hoe blijft het dan noch heel daar gy uw mondt aan zet?

661. Aan M^r. H.K.

Godt heeft de Zweedt, zegt gy, voor strafroê aangenoomen.
'k Ontkent niet: maar men maakt de roê van 't snootst der boomen.
Al wat hy doet, dunkt u, raadt hem den hemel an.
Als Godt de zonden straft gebruikt hy een tieran.

662. De waag spreekt:

Wie dat door draagen zwicht, ik hou door draagen standt.
't Bezwaaren van mijn schaal verlicht de last van 't Landt.

[p. 471]

663. De Kamers van d'Asseurancy en Dezolate boedel staan naast elkander. Aan T.K.S.

't Verdeelen van 't Stadthuis kan u niet wel vernoegen.
Hier zijn twee kamers die niet beeter zijn te voegen.
Vraagt gy hoe deeze twee zoo by elkander staan?
Om dat men veel uit d'een' in d'ander komt te gaan.

664. Op 't Schermschool.

Het zwaardt is schrikkelijk. de hemel haat het woeden.
Hier trekt men 't doodtlijk zwaardt, om 't leeven te behoeden.

665. Aan Juffrouw Maria Kuisten, gemaalin van den E. Heer Jan de la Fontaine.

Uw mondt, o Kuisten! heeft my eerelijk bedroogen:
Want gy hebt, nu gy rijmt, ook voor mijn oor geschaft.
Wie dubble deugden pleegt is waardt om op te boogen.
Een eerelijk bedrog wordt niet door 't Recht gestraft.
Genaak ik u met rijm, tot kitteling der ooren,
Strak naadert gy my weêr met een gelijke maat.
Gy zyt als Pallas uit uw vaaders brein gebooren.
De vruchten aarten meest naar d'eigenschap van 't zaadt.
Volhardt in uw bedrog, ik zal u nooit bestraffen.
Wie spijs met rijm deurmengt is loffelijk in 't schaffen.

666. In de Koets van Mevrouw van B.

Mevrouw, deez' koets is 't hemelryk,
Dat tuigt dit blaau, in all's gelyk.
Uw kroost zien wy voor starren aan:
U voor de zuivre zilvre maan.
Ziet gy geen zon? uw nicht Katryn,
Verstrekt hier voor de zonneschyn.

[p. 472]

667. Op 't afgaan en weeder aankoomen der Hoofden van de Schouburg &c.

Lest zijn 'er zes onthooft, en zonder hooft te korten:
Maar dat het wonderst' is, 't was zonder bloedt te storten.
Nu zyn d'onthoofden door d'onthoofders weêr verheeven.
Kon Hollandt deeze kunst, 'k zag Barneveldt weêr leeven.

668. Schildery van Ikarus.

Zag dit een dief, hy riep; 't is nergens veiligh: want
Die naar de hemel vliegt, wordt door de zon verbrandt.
Wie dat de zee genaakt verdrenkt in zoute droppen.
In 't midden 't best, zoo 't schynt, verstikt men veel in stroppen.

669. Op Jan van K. Kanunnik van den Dom &c.

Jan roemt zich Domheer, zoo my onlangs wierdt bericht;
En 't is de waarheidt: want hy kent noch zwaar, noch licht.
Wie reeden geeft, hy staat altydt gelyk een stom heer.
Is Jan, gelyk hy roemt, dan niet een machtigh dom Heer?

670. Onbeleefde Piet.

Piet licht geen hoedt, zeidt hy, als gy hem komt ontmoeten.
Waarom? een schelm heeft schaamt' een eerlyk man te groeten.

671. Aan K. van A.

Klaas preekt te lang, zeidt Koen, dit teemen valt my bang.
Ik hou van kort en scherp: want kort en scherp is lang.

672. Aal G. hadt een kinds buiten d'echt.

Aal is een Vroemoêr, schoon zy nooit uit roeien gaat.
Zy was al Vroemoêr eer zy quam in d'echtestaat:
Want zy verkreeg een kindt dat zy een bootsman toezwoer.
Wierdt Aal, toen zy dit kindt verkreeg, dan niet een Vroemoêr?

[p. 473]

673. G. M. V. E.

Gy roemt op d'oudtheidt van uw stam, als een die zot is:
't Is waar, uw stam is oudt, zoo oudt datz' al verrot is.
Wat gy zyt weet ik niet; maar dit wordt veel gehoort:
Een stam die oudt is brengt nooit goede vruchten voort.

674. Toen 't lijk van N.N. een van de Rechters, die over de doods van &c. gezeeten hadt, in 't graf gezet wierdt, drukte de kist de graavemaakers handt aan pletteren.

Hier ziet men wat Niklaas geweest is: want na 't leeven
Betoont hy noch, wat hy voor 't sterven heeft bedreeven.
Tierannen zijn altijdt voor 't sterven afgewoedt.
Niklaas is in zijn kist noch heet naar menschebloedt.

675. Toen Mejuffrouw Leonora Huidekoopers van Maarseveen te paardt reedt.

Dus zag men Dido op haar fiere klepper praalen;
Maar Dido wapent zich in 't jaagen met een boog:
Doch Leenora spant de peezen van haar oog;
En quetst de harten met twee flonkerende straalen.
Behoeft dit pronkbeeldt dan te ryden met een schicht?
Geen wisser jaagtuig dan de pyl van hel gezicht.

676. Jaap zeeker N.

Jaap ging onlangs, zeidt hy, om een quaâ boel te redde'.
Hy reddenz' ook: want Jaap ging met zyn boel te bedde.

677. Elk moet reeden geeven.

Duël is Frans, zegt gy; maar 't is een Neêrlandts woordt.
't Is duw-wel; neen: het komt niet dan van duivel voort.
Gy lacht en vraagt: waarom? dat kan men licht bemerken.
Wie in duël verschynt doet die geen duivels werken?

[p. 474]

678. Teun aan T.

Gy gooit met verkenszwoordt, zeidt Teun, en 't heeft geen reeden.
Ik dank u, want gy komt my met uw huidt bekleeden.

679. Beeldt van de Koning van Poolen, dat zyn Majesteit met een goudeketting vereerde aan Jonker Gerrit Tak, Kapitein, &c.

De Poolsche Koning komt de borst van Tak versieren.
Een hart van yzer past met vorstlyk goudt bedekt.
Waarom niet met een krans van keurige lauwrieren?
Om dat hy zelf een Tak van lauwerier verstrekt.
Met reeden wordt zyn borst met 't Koningsbeeldt belaaden.
Niet pronkt 'er beeter dan vergulde lauwerblaaden.

680. Geldt-Munter.

Een Munter heeft het drok met stempelen van schijven.
Hy heeft veel toeloop: want hy maakt heel goedt fatsoen.
Zijn werken ziet men niet lang in zijn winkel blijven.
Wie all' mans gaading maakt heeft 't allermeest te doen.

681. Toen Maria Vos, mijn dochtertje, neevens andere kinderen, met de hoepel liep speelen.

Myn dochter slaat de hoep, die door de stokslag dreit:
Zy vindt geen endt, schoon zy haar aâm ten endt komt loopen.
Zoo toont een kindt ons, door haar hoepel, d'eeuwigheidt.
Het eeuwigh is door zweet en wakkerheidt te koopen.

682. Raadt hier naar.

Wie schrander plagh te zijn, wierdt meester, na veel druk:
Nu is een zot bedrijf het grootste Meesterstuk.

683. Loodtgieter.

Myn handeling bestaat in dingen van gewicht.
Wie zwaarigheidt veracht, ik wordt 'er door verlicht.

[p. 475]

684. Amintas aan Apelles &c.

Apelles, poogt uw handt mijn Laura na te maalen?
Zoo maal haar op een knie met uw ondekte hooft:
Maar vul uw hart, om niet te zengen door haar straalen,
Met grondt-ys, hagel, sneeuw en al wat gloedt verdooft.
De koele kuisheidt zou hier zelf aan 't branden raaken.
Aanminnigheidt is vuur om hartren meê te blaaken.

685. Aan Mejuffrouw Geertruidt Huidekoopers van Maarseveen, toen haar lauwerboom verdorde &c.

Dit loof, o Geertruidt! is hier voor de herfst geschonnen:
Maar 't is geen wonder: want het blaaderrijke hout,
Wierdt dag aan dag bestraalt van twee kristalle zonnen,
En 't wierdt by nacht slechts eens van 's hemels vocht bedouwt.
Vraagt gy: wat zonen zijn 't die 't loof ter aardt doen zinken?
Die in de hemel van uw helder voorhooft blinken.

686. Aan P.G.

Uw boek begint heel kuis: maar 't is vol vuile reeden;
En 't voorhooft is versiert met een beroemde Sant.
Is dit geen Venus beeldt als een Maria kleeden?
Een sluiphoer heeft veeltijdt een Psalmboek in haar handt.

687. Koning en Schoolmeester.

Een machtig Koning en schoolmeester zijn gelijk:
D'een toont zich hooft in 't school, en d'ander in zijn Rijk.
Deez' voert de goudestaf, die beezigt felle roede'.
Wie vorst, of meester tergt, raakt lichtelijk aan 't bloede.

688. Aan G.F.

Waarom is Tiet zoo roodt, daar zy de roos geen meer heeft?
Om datz' haar schaamt voor 't volk dat zy zoo weinig eer heeft.

[p. 476]

689. Op de Rampzaaligheeden der verheffinge van den Huize van Medicis, door P.K.

Hooft, Ridder &c. Drost van Muiden &c.
Hier toont de pen van Hooft, vol waarachtigheeden,
Het Huis van Medicis, in voor- en teegenspoedt.
Een hooft dat wijs is weet de waarheidt best t'ontleeden.
Dit stamhuis klimt in top: maar roodt van eigen bloedt.
Zijn Faam wordt staâgh gevolgt van heillooz' ongelukken.
Niet schrikkelijker dan te steigeren door drukken.

690. Yzere deuren aan de wisselbank.

Veracht geen yzer' eeuw; hier zijn twee yzre draaken,
Die 't gulde vlies aan 't Y voor roovery bewaaken:
Het vreest geen Jazon, die, door wapens, onheil baart.
De goudteeuw wordt hier zelf van d'yzer' eeuw bewaart.

691. Aan S.G.

Gy hebt onz' Zottebol in kooperstof gesneên:
Maar wilt gy al wie snijt voor uwe sneê doen wijken?
Zoo sny hem voor in 't hooft een overgroote steen.
Het binnenst' hoort niet min dan 't buitenst' te gelijken.

692. Pier dronken.

Pier wierdt, door 't drinken van de mom, zoo roodt als 't maanlicht.
Zoo kreeg Pier, schoon dat gy geen grijns hadt, een momaanzicht.

693. Kaales en Kaalis.

Kaales en Kaalis heeft niet veel verschil, zeidt Douwen:
Want Frans wierdt Kaalis door een rookaales te houwen.

694. Aan zeekere pilaarb. &c.

De spreeuwen nestlen aan de kerk, zeidt Pieter Tin.
Maar d'uilen, zegt Servaas, die nestlen hier meest in.

[p. 477]

695. Toen de Juffrouwen Leonora, Geertruidt en Konstancy Huidekoopers van Maarseveen my banket vereerden, &c.

Laat Jupiter omhoog vry roemen op banketten,
En nektardrank vol zoetigheên:
Ik roem niet min, nu Maarseveen
My aan zijn milde disch, vol lekkerny, doet zetten.
Dient Ganimeedt Jupijn naar wens?
Zoo dient hem slechts een enkel mensch;
Dies zal mijn aardtsche roem zijn hemelsch' overwinnen:
Want ik wordt aan deez' disch gedient van drie godinnen.

696. Op Kromwel.

Heer Kromwel bouwt zijn troon door roof en menschemoordt.
Wie doen kan wat hy wil, wil meer dan hy behoort.
Nu doet hy landt en zee door heir en vlooten beeven.
Wie wreedt wil heerschen moet zich nooit tot rust begeeven.

697. Aan G.F.

Ik dicht te bits, zegt gy; maar gy bestelt my stof.
Waar stof is wil 't ook uit, het zy tot schemp, of lof.
Men kan een zwangre vrouw het baaren niet beletten.
Noch quaader is 't een pen die stof heeft te verzetten.

698. Toen G.B. zeide dat hy zich zelf niet kon, liet ik hem een ruit van glas zien.

Kent gy u zelf noch niet? zoo ziet uw zelf: 't is tijdt.
De kennis komt door 't zien. hier ziet gy wat gy zijt.

699. Karolus, de goude omkijker.

Waarom heeft Karel 't hooft ter rechte zy gewent?
Om niet in 't hof te zien van 't slinkse Parlement.

[p. 478]

700. Op Juffrou Anna van Loon, gemaalin van den Heer M^r. Willem Blaau.

Een eerlijk koopman zoekt zijn huis van loon te bouwen.
Van loon komt dapperheidt: zoo raakt een Vorst ten troon.
Elk schijnt op Saturdag van loon het meest te houwen:
Maar Blaau die houdt, dit 's meer, het heele jaar van Loon.

701. Aan M. V. F.

Het spijt u dat de Paus, door hulp der Kardenaalen,
Drie kroonen heeft op 't hooft; gy volgt het zelfde recht:
Want d'Amstel ziet uw hooft als 't hooft der Pauzen praalen.
Waarmeê? met kroonen die van hoorens zijn gevlecht.

702. Aan den E. Heer Bartolomeus Schout &c.

Wie dat zich reklijk toont maakt zich voor wijs vermaart;
Want zulk een schranderheidt is Stadt- en Staatampt waart:
Maar laffe reklijkheidt zal 't hof vol slaaven maaken.
Een hof moet reklijk zijn, om aan zijn wit te raaken.

703. Aan W. van L.

Het spelen, blaft Matijs, is vol van ydle reeden.
De Schrift, zeg ik hier op, noemt alles ydelheeden.
Is 't daarom ydel? ja. hebt gy dit vast gestelt?
Zoo is 't ook ydel dat gy 't speelen ydel scheldt.

704. Aan M.

Als Koen geen Schriftstof heeft, dan schelt hy op 't tooneel.
Vergun my ook dat ik slechts een reis van hem speel.
Ontzegt gy 't? 't is geen noodt: zijn byten maakt geen wonden.
Het paardt versteurt zich niet door 't blaffen van de honden.

705. Doofpot en Tijdt.

De doofpot en de Tijdt zijn beide koudt en guur:
De doofpot blust de turf, de Tijdt het minnevuur.

[p. 479]

706. Aan zeeker Kerkmeester.

Gy zijt Kerkmeester, en gy houdt niet van Kalvijn:
Maar was de Kerk aan 't Y uw meester, 't zou niet zijn.

707. Aan zeekere S.

Uw Landt is vry, zegt gy door dapper te verweeren.
Men vindt uw vryheidt slechts by 't graauw en preedikheeren:
Uw Raadthuis leit noch aan een bandt van alle wee.
Waarom? om dat dit staâgh moet luistren naar deez' twee.

708. Aan T. toen hy voor Juffrou K.K. op de fluit speelde.

Uw fluit, o Titer! temt de baaren:
Zy doet het woeste weer bedaaren.
Kolomba staat hier zelver stil.
Gy zijt als Orfeus op de snaaren;
Men ziet slechts in de plaats verschil:
Want Orfeus speelde by 't gewemel
Der zwarte spooken, voor de hel;
En gy verschijnt hier met uw spel
Voor d'overschoon' bestarnde hemel.

709. Steekdichter.

Wie steekgedichten schrijft, begint tot schrik te leeven.
Van wie? van die hem stof tot steekgedichten geeven.
't Quaadt wordt van hem als van de preekstoel aangetast.
Een steekdichtschrijver is een preeker zonder last.

710. Op de geevel van zeeker Raadthuis in Walslandt, staat de Kracht met een pilaar, Gerechtigheidt met een zwaardt zonder schaal, en Voorzichtigheidt met een slang, zonder spiegel, &c.

Komt d'Armoedt hier om Recht? zoo heeft zy haar vergist.
Dit Raadthuis wordt bewaardt door Kracht, Geweldt, en List.

[p. 480]

 

Maar zoekt zy recht voor geldt? zoo gaat de vierschaar oopen.

 

Aan d'Amstel ziet men waar', maar hier het Recht verkoopen.

711. Aal en haar Pol.

Aal heeft een byzit. dat mach zijn: maar andre zeggen.
De naam van byzit komt van by elkaâr te leggen.

712. Katrijn betaalt niet.

Katrijn onthoudt heel veel, zegt gy, gelijk men meldt;
En 't is ook zeeker: want Katrijn onthoudt mijn geldt.

713. Op Jan.

De haastigheidt is quaadt, zoo hoort men dikwijls zeggen:
Maar Jan, dit staat ook vast, heeft dubble haastigheidt;
En daarom veer de best, hoe wordt dit uitgeleit?
Zoo haastigh alsze rijst, zoo haastig gaatze leggen.

714. Aan K. O.

Frank is getrouwt aan Neel, zijn Governant, zeidt Kling.
Nu hoort men deeze twee een heele dag aan 't kijven;
Maar Frank heeft schuldt: want Neel wil geen verandering.
Wat dan? zy zoekt niet dan zijn Governant te blyven.

715. Stijn en haar dronke man.

Stijn baarden, toen haar man lest dronken was, als dol:
Hy kon het baaren, door zijn smeeken, niet verhindren.
Het is geen noodt, zeidt hy, en dronk zijn buik weêr vol;
Laat Stijn vry baaren: want dit baaren baart geen kindren.

716. Aan G. N. H. toen hy Cerberus schilderde.

Gy maalt de helhondt: maar wilt gy zijn hoofden maalen?
Dan moet gy Sararmijn, Staaguf en Kromwel haalen.
Dit zijn de hoofden van de hondt voor Plutoos poort.
Zoo ziet men door een stuk de Staatzucht, Roof en Moordt.

[p. 481]

717. Aan V. F. D.

'k Zoek andre werrelden, riep Flippus zoon, door 't zwaardt.
Waarom? deez' een, docht hem, was ydel en niet waardt.

718. Tijs en zijn wijf.

Tys drijft zijn wijf in huis, en vloekt op haar uit yver.
Tijs komt niet op de markt, en 't is een varkendrijver.

719. Amintas aan Laura.

Ik dank mijn Laura, nu mijn mondt haar borst mag drukken.
Die applen rondt van vorm; daar ik, in spijt van noodt,
Geen applen zwaar van goudt, op Atlas voor zou plukken.
Heeft Herkles om die vrucht de wreede draak gedoodt?
Om deeze zou ik zelf met Herkles willen kampen.
De min, op hoop van winst, ontziet geen oorlogsrampen.

720. Aan de zelfde.

Elk heeft zijn star, zegt gy, aan 's hemels helle zaalen.
'k Ontken 't; de star die my bestiert, verschijnt op d'aardt:
Want Laura is mijn star, zoo hel van gloet als straalen.
Ik mis. ik heb 'er twee, die, liefelijk gepaart,
Recht in de hemel van haar beider voorhooft pronken.
Geen schoonder starren dan aanminnelijke lonken.

721. Aan S.N.

Roel is door Bybeltwist de neus aan bloedt geslaagen.
Wie om de Bybel lydt, behoort, zeidt hy, geloont.
Zyn hooft vereist, dunkt hem, een martelkroon te draagen.
Waar zouze staan? zyn wyf heeft hem al lang gekroont.

722. De jonge Fillis met een pyl in haar handt.

Zoo gy uw oogen luikt, zoo zijt gy d'eedle Min,
Die my het hart deurgriefde:

[p. 482]

 

Zoo gy de pijl verwerpt, zoo zijt gy koningin

 

Der blaakerende liefde.

 

Uw macht is niet t'ontvliên: want hoe men u bevindt,

 

Gy zijt vrou Venus zelf, of haar gewapent kindt.

723. Op Andreas vloeiende rijmen.

Andreâs roemt dat hy heel vloeiendt rijmen kan.
En't is zoo: want het vloeit zoo vaardig af als an.
Hy lijkt zich by Homeer. die waan wil ik niet stutten;
Hy lijkt Homeer: maar waar? daar deez' begint te dutten.

724. Een koopere vergulde Louys.

Dit geldt is quaadt van hart: maar 't heeft een goede stempel.
Hier schuilt een kooperbeeldt in een vergulde tempel.
Geloof de munter niet, zijn vleien heeft slechts schijn.
Van buiten is Louys, van binnen Mazarijn.

725. In 't uithangbordt van G.J.

Hier hangt een ezel uit: hoe zal ik dit ontknoopen?
Waar dat een krans uithangt, daar wil men wijn verkoopen.
Vraagt iemandt waarom zich dit dier in 't bordt vertoont?
Om dat 'er in dit huis een lompig' ezel woont.

726. Aan F.H.

Ik ben een hondt, zegt gy, mijn blaffen doet u schroomen.
De hongen blaffen meest als zy een dief zien koomen.

727. Aan geblankette Neel.

Neel roemt zich schoon te zijn; maar 't is te dier een glans:
Trijn kostze minder en behoudtze ruim zoo zeeker.
Waarom heeft zy ze wis, en minder prijs, vraagt Frans?
Trijn kreegze van Natuur, Neel kooptze van d'Apteeker.

[p. 483]

728. Aal vuilbeks.

Aal heeft geen afgang; maar zy acht het niet een mijt.
Waarom? Aal maakt zich 't vuil meest door haar lippen quijt.

729. Aan Katrijn.

Manas de Joodt heeft u, klaagt gy, in d'arm gebeeten:
Maar hy liet voort weêr los, en 't was, zegt gy, geen peis.
Katrijn, dit is niet vreemt: wilt gy de reeden weeten?
Een Joodt, die 't wetboek volgt, eet van geen verkensvleis.

730. Toneelspeelder. Aan den E. Heer Pieter Schout &c.

Een reizendt speelder heeft gemeenschap met de winden.
Men ziet hem over al: mar hy is nergens t'huis.
Hy weet all' ooren aan zijn lippen vast te binden.
Als hy geen kruissen heeft, heeft hy het grootste kruis.
Nu is 't een koning; flus een slaaf van ander' heeren.
D'onzeekerheidt is door een speelder best te leeren.

731. Aan zeekere vieze Mennonist &c.

Dat Roomen bandt, zegt gy is een verduivelt werk.
Neen: 't bannen van de Paus bewaart de waare kerk.
Gy bant het wijf als 't met haar echte man wil eeten.
Zoo 't bannen duivels is zoo moet gy duivels heeten.

732. Hein op d'orgeldeur geschildert.

Hein staat op d'orgeldeur; is 't om zijn ooren t'aazen?
't Is om dat hy zoo stijf als d'orgel weet te blaazen.

733. Kees van de vaart.

Kees quam uit Engelandt, toen hem zijn vaar eerst zagh:
Hy quam voor lichtmis t'huis, en 't was na vrouwendagh.

[p. 484]

734. Jan de nachtslemper.

Jan gast en drinkt by nacht; ja in een maant wel acht maal:
't Is vreemt, Jan is niet Geus, en houdt nochtans van 't nacht maal.

735. Aan L. van G. die Latijn leerde om een Poëet te worden.

Men trekt het goudt, door zweet, uit diepgegraave daalen:
Maar daar 't van zelf niet groeit is 't door geen zweet te haalen.
Zoo is de dichtkunst meê: men krijgt haar door de gunst
Van d'eedele Natuur, gy doet vergeefse dingen.
De Grieks, noch Roomsche taal doet niemandt vaarzen zingen.
Geleertheidt strekt niet dan een vijl voor deeze kunst.
Gy raakt door 't school niet op Parnassus steile spooren.
Men maakt geen dichter; neen: men wordt 'er een gebooren.

736. Op 't zakuurwerk van &c.v

Dit werk heet veêrwerk en het klinkt ook veer door 't slaan.
Wat kunstig is komt ons bywijlen veer van daan.
Dit veerwerk komt van veer aan 't veer van d'Amstel vaaren.
Wie dat een veêr heeft help dit veerwerk veer vermaaren.

737. Aan S. H. van R.

Gy hebt het kruisbeeldt uit uw koor en kerk gedreeven:
Maar uw Erasmus beeldt is op de brug gebleeven.
Wat reeden parsten u tot zoo verkeerdt een ding?
Dat deez' een burger is, Godtszoon een vreemdeling.

738. Wapenhuis en Scheepstimmerwerf van de Zeeraat t'Amsterdam.

Hier bout de Zeeraadt, om de vrye zee te bouwen.
Op zulk een voorzorg kan den koopman zich betrouwen.
Wijk roovers: want de zee is als de zon gemeen.
Wie reeden wraakt, verwint men best door dapperheên.

[p. 485]

739. Aan D. F.

Vos, onderhouw mijn paardt zoo geef ik 't u, zeidt Douwen.
Neen, zeidt ik; want uw paardt zou my zelf onderhouwen.

740. Aan ritsche E.

Uw voogt is vroom, zegt gy, en 't is gelyk gy boogt.
Uw voogt, dit weet ik meê, dat is een hoerevoogt.

741. Lesera en Floor de waardt.

Lesera maakt Romans; maar Floor de waardt, zeidt Krijn,
Is gauwer: want die maakt romans door witte wijn.

742. Aan N.G.

Uw kunst weet alle kunst, schrijft elk, verby te vliegen.
Zy liegen 't en ik meê: zelf die 't een schatkist noemt.
Vraagt gy waarom dat ik en ook all' andre liegen?
Om dat men, zegt Minerf, uw kunst niet hooger roemt.

743. Op de geschilderde voet van Vulkanus, te Haarlem in 't Prinsenhof.

Dit is de voet daar Luit tot honderdtpondt voor biedt:
Maar Uitrecht heeft een voet die gaf het graagh voor niet.
Hier hondertpondt, daar niet! wat heeft het Sticht voor reeden?
Haar voet wil uit de kerk tot in het Raadthuis treeden.

744. Voor Jan Leistar, t'Amsterdam, in de suikerbakkery van 't hemelrijk, in de Lootery van de Rijp na datze meest verbrandt was.

O Leistar! die omhoogh het hemelrijk bezit,
De Leistar, hier omlaagh in 't hemelrijk, die bidt
Dat gy de Rijp een rijp verstandt geeft op haar karmen.
Waar rijpe herssens zijn zal brandt niet licht verarmen.

[p. 486]

745. Bybel en D. der H.S. van H. Aan den E. Heer Joan Uitenboogart, Ontfanger &c.

Dit Staatboek en de Schrift zijn beide van gewicht.
Aan dit is onze ziel, aan dat het lijf verplicht.
Het eene leert de deugdt, en 't ander vryheidt zoeken.
Wie heil en landt bemint behoeft geen andre boeken.

746. Aan R. F. K.

Gy zult myn reekening eens overzien, zegt gy.
Het over zien is veel te haatelyk by my.
Dies ziet 'er toch eens in, ik kom om geldt te haalen.
Wiez' over zien wil zoekt my nimmer te betaalen.

747. Aan O.N.

Flip was een machtig heer, een man van groote prijs.
Veel hielden hem voor slecht maar hy was overwijs.
Vraagt gy aan Machiavel wanneer hy zulks deedt blijken?
Toen hy de mont van 't Recht, door 't zwaart, voor zich deed strijken.

748. Aan F. V. G.

Hofmeester, zeidt ik lest, gy heerst hier veel te grof,
Gy zyt Hofmeester: maar geen meester van het hof.

749. Hans de Duitscher.

Hans roemt zich kunstigh, en hy mach 't met reeden roemen.
Zijn kunst komt van zijn moêr, dit kan hy niet verbloemen.
Wat dient 'er tot bewijs van 't oude wijfs verstandt?
Zijn moêr is om haar kunst, in 't Duitsche Rijk, verbrandt.

750. Aan D. B.

Uw veeder heeft tot noch veel schoon papier bekladt.
't Vernuft wordt best gekent aan d'inhoudt van het bladt.

[p. 487]

 

Ik berg uw naam, gelijk uw boek de rechte klaarheidt:

 

Noch scheelt 'er meer aan. wat? goedt oordeel, stijl en waarheidt.

751. Quaadt-aartige Saar.

Saar wil haar wraak voldoen aan die haar fout komt zeggen:
Zy durft haar zak vol doen waar dat zy geldt ziet leggen.
Zy zal haar darm voldoen by die haar dischwaarts leit.
Saar is heel gierigh, en 't is een voldoende meidt.

752. Eigenschap van Machiavel.

Men zegt dat Machiavel te Roomen schrander scheen:
Hier houdt het volk hem bot, en 't is niet zonder reên.
Is 't om zijn Prinse les, van godtloosheidt bezeeten?
Neen: om dat hy hen leert dat zy van zelver weeten.

753. Daagelijksche wissel.

Freek was een wisselaar die goudt, noch zilver hadt;
En in het wisselen bestondt zijn grootste schat.
Hy gaf zijn ziel bywijl door 't wisselen ten roof.
Waarom? hy wisselde gestaadigh van geloof.

754. Aan den Eed. Heer P. K. Hooft, Ridder, Drost van Muiden &c.

Gy noodt my eens voor al, o Hooft! op 't Slot te Muiden.
Ik houd 't met all' voor eens, zoo koom ik meenigmaal;
En eet ook meenigmaal met overwyze luiden.
Eens is begin en endt, gy bindt my aan uw taal
Vol woorden groot van kracht, en loffelijke lessen.
Wie dichtkunst mint is graag by 't Hooft der Zanggodessen.

[p. 488]

755. Aan G. V. F. &c.

Gy weet gelegentheidt voor my, zegt gy, tot trouwen.
Ik dank u voor uw zorg; mijn liefd' is veel te vart:
Want ik bemin, o vrindt! de schoonst' en wijst' der vrouwen.
Door glans en schranderheidt ontsteekt men 't koutste hart.
Haar oogen schitteren als duizent zonneschijnen.
Zy pronkt op haar perruik met nimmerdorrendt groen.
Haar gaaven zijn bekent hy Grieken en Latijnen.
Elk leit haar laagen om zijn wil met haar te doen.
Het Raadthuis luistert zelf na haar geleerde lessen.
De wijsheidt is een zon die alle kunst verdooft.
Zy gaat tot in 't vertrek der Prinsen en Prinsessen.
De Godtsdienst eert haar staâgh met haar ondekte hooft.
Wanneer zy haar laat zien bekoort haar glans all' oogen.
Het graauw, dat staadigh mort, als d'overheidt iet zegt,
Leent d'ooren aan haar stem, schoonz' haar niet komt vertogen.
Zoo werdt de woestheidt, door mijn lief, aan bandt gelegt.
Wie elk de borst deurwondt is vol aanminnigheeden.
Ik smeek haar dag en nacht, zy lacht en lonkt my aan:
Maar spreek ik eens met haar van voort in d'echt te treeden,
Dan treedt zy van my af en laat my hooploos staan.
Een hooploos minnaar lijdt de doodelijkste pijnen.
Ik zal nochtans, ik zweer 't, volharden in mijn min.
Vraagt gy wie dat het is die my van smart doet quynen?
Het is de Dichtkunst, o de Dichtkunst! rijk van zin:
Dies stel geen ander voor; ik wissel niet in 't minnen.
De Dichtkunst is de waardtst' der neege Zanggodinnen.