Schets van de Nederlandse letterkunde

[p. 244]

212. Adriaan van der Veen [geb. 1916]aant.

Levensloop: Geboren te Venray. Kantoorbediende; later journalist. Aanmoediging van Greshoff. Letterkundig redacteur N.R.C. Woonachtig te 's-Gravenhage.

In de novelle Geld speelt de grote rol [1937] toonde Adriaan van der Veen zijn realistisch verhaaltalent. Evenals deze novelle is de roman Wij hebben vleugels [1946] ontstaan uit eigen sombere levenservaringen. Het autobiografische element heeft ook in het overige werk van Adriaan van der Veen een duidelijk aandeel: zijn jeugd bij en in Rotterdam, en zijn langdurig verblijf in Amerika, onder oorlogsverhoudingen. Zowel Zuster ter zee [1949] als de veel belangrijker roman Het wilde feest [1952] zijn grotendeels gebouwd op de spanning van Europees en Amerikaans levensbesef. In dit laatste werk is het latente antisemitisme in New-York op aangrijpende wijze uitgebeeld. Na dit hoogtepunt werd Spelen in het donker [1955], ondanks de treffende weergave van sombere en decadente Amerikaanse verhoudingen, een teleurstelling. Ook de roman Doen alsof [1960] schiet tekort. De negen novellen, bijeengebracht onder de titel De man met de zilveren hoed [1957], geven een duidelijke indruk van dit talent, dat zich ontwikkelt van een zuiver realistische naar een meer synthetische verhaaltrant en in het titelverhaal van deze bundel daarin ten volle is geslaagd. In 1965 verscheen Een idealist.