Schets van de Nederlandse letterkunde

126. Carry van Bruggen [1881-1932]aant.

Levensloop: Geboren te Smilde. Zuster van de joodse dichter Jacob Israël de Haan. Opgeleid tot onderwijzeres; enkele jaren in die functie werkzaam te Amsterdam. Eerste huwelijk met de journalist-literator Kees van Bruggen [1874-1960] auteur van Het verstoorde mierennest. Verblijf in Indië. Tweede huwelijk met de kunsthistoricus Dr. A. Pit te Laren.

Aanvankelijk schreef Carry van Bruggen een aantal romans, o.a. 'n Badreisje in de tropen [1909] en De Verlatene [1909], die behoren tot de realistische beschrijvingskunst van het begin der twintigste eeuw. Joodse elementen, Indische ervaringen en een sterk vrouwelijk gevoel vormen de hoofdbestanddelen van dit werk. Eerst toen zij de kunst van de waarneming wijzigde in een kunst van directe zelfopenbaring, schiep zij een zeer persoonlijk proza. Haar overgevoelige aard, haar scherp-ontledend intellect en haar levendige humor blijken uit de drie boeken, waarin zij de eigen jeugd beschreef: Het huisje aan de sloot [1921]; Avontuurtjes [1922] en Vier jaargetijden [1924]. De romans, die zij in die jaren uitgaf onder de schuilnaam justine abbing zijn van minder belang. Steeds sterker werd in haar de behoefte om het leven niet slechts uit te beelden, maar te doorgronden. Geen enkel dogma of systeem be-

[p. 166]

vredigde haar: met een kritisch gescherpt gezond verstand onderzocht en verwierp zij allerlei stelsels: Prometheus [1919]; Hedendaagsch fetischisme [1925].

Haar laatste werk, Eva [1927], is de ontroerende weergave van een vrouwenleven, gepijnigd door innerlijke moeilijkheden: een zelfportret van zeldzame gevoelsontleding en openhartigheid.