Schets van de Nederlandse letterkunde
(1966)–Garmt Stuiveling, C.G.N. de Vooys–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 144]
| |
105. Cyriel Buysse [1859-1932]aant.Levensloop: Geboren te Nevele [Oost-Vlaanderen] als zoon van een fabrikant. Tussen 1886 en 1893 viermaal voor zaken naar Amerika. Sindsdien literator te Deurle, 's winters vaak verblijvend in Den Haag. Het Franse naturalisme vond in Vlaanderen het vroegst weerklank bij Cyriel Buysse. Als schrijver werd hij aanvankelijk tegengewerkt door zijn vader, maar aangemoedigd door het voorbeeld en de goedkeuring van zijn tante, Virginie Loveling. In 1890 publiceerde hij in de Nieuwe Gids de naturalistische schets De biezenstekker. Zijn eerste roman, Het recht van den sterkste [1893], staat onder duidelijke invloed van Zola. Buysse geeft in strakke realistische stijl een uitbeelding van het harde leven op het arme Vlaamse platteland, waar de dorpsadel en de dorpsgeestelijkheid een onbestreden heerschappij voeren. Zijn anticlericale gezindheid is onmiskenbaar. Om zijn levensbeschouwing, zijn stijl en ook als auteur van romans en toneelstukken [Het gezin van Paemel; 1903] kan men Buysse vergelijken met Emants. In de eerste jaargang van Van Nu en Straks was Buysse redacteur; kritische leiding is echter niet van hem uitgegaan en na de reorganisatie was hij alleen maar medewerker; later [1903] richtte hij met Louis Couperus en w.g. van nouhuys [1854-1914]Ga naar voetnoot* het maandblad Groot Nederland op. Buysse was in cultureel opzicht sterker verbonden met Frankrijk en met Nederland, dan speciaal met Vlaanderen; maar zowel de keuze van zijn stof als de behandeling van zijn taal is bij hem toch karakteristiek Vlaams. In zijn latere werk krijgt het realisme een lichtere toets, soms zelfs een zekere humor, zonder iets te verliezen van de waarheidsgetrouwe uitbeelding der werkelijkheid: Het leven van Rozeke van Dalen [1906]; Het ezelken [1910]. Talrijk zijn de bundels novellen, schetsen en reisindrukken, die hij uitgaf. Aristocraat naar levensstijl en door de Belgische regering geadeld, heeft hij juist volkstypen het zuiverst doorgrond en uitgebeeld. |
|