|
| |
Nutticheyt des Lichaems.
LAet ons wt den Doolhof des menschen lof eens raken,
Den laetsten seghel der weerdicheyt op prenten
Daer en is gheen lidt, men cander medecijn af maken,
D'oorsmeyr inde Nase, behindert het waken:
Nuchter speecksel gheneest het bijten der Serpenten,
Des Menschen Ruet en is niet om verexcellenten,
Het gheneest Flerecijn, het bloet Quenantye,
De pisse, de watersuchtighe Jmpotenten,
Het vleesch ghebalsemt, is costelicke Momye,
De Griecxsche medecijns ghebruycken seer blije
Het Merch der beenderen, de Herssens, end d'jnghewant:
Tghebeente ghestamt, gheeftmen voor signorye,
Ale Siecken int Arabische lant:
Het schrapsel der Naghelen, gheneest de Corts vailiant,
Daer en is niet aen den Mensch, ten is Medicinael,
De Voorvaders en verwierpen gheen Lidt jgnorant,
Maer ghebruyckten tot diuersche siecten altemael,
Laet ons dit Dier, niet by ander Dieren generael
Ghelijcken, want alle Dieren op Aerden // zijn:
By t'Menschlick Dier van cleynder waerden ,, zijn.
| |
| |
AL zijnse versien om het leuen tonderhouwen?
Al is hun huyt, hayr, end pluymen toeghebrocht?
Al connen sy wederstaen de strafheyt der couwen?
Al borghen sy hun in d'Aerde voor tbenouwen?
Al ontcomen sy het perijckel hooch inder locht:
Dit al men noyt extimeren en mocht,
By het Menschlick Dier, gheschapen naect en bloot,
Maer int verstant veel cloecker besocht,
Dan ander Dieren, in medecijnen ter noot:
Lichter van materien, heeter van bloede root
Js den Mensch, want den Gheest volcht de affectie,
End de temperinghe des Lichaems minjoot,
Waer hy dicker van huyt, van grouer complexie?
So waer hy plomp ghebleuen wt des Gheests subjectie,
De welck hem subtijl alle dinck doet verstaen,
Den Schepper diet al heeft onder zijn protexie,
Wil dat de Mensch door wijsheyt al sal ontfaen,
Meer dan de natuer den Beesten mach worpen aen,
So hun bescherming' door Horens, Clauwen, ontpluyct // wort
De mensch door de reden, als sy ghebruyct ,, wort.
SO dat gheen grootheyt noch sterckheyt der Beesten,
Noch basticheyt der Hoornen, oft sterckheyt der Tanden
Oft dicte huns vleeschs, minst niet den meesten,
En connen ontvluchten inde wilde foreesten,
Sy en worden ghegrepen door smenschen handen:
Ghetemt, ghedreuen, gheleyt in banden,
Onder smenschen autoriteyt end ghebiet,
Daer en is gheen Dier so wreet in swerelts Waranden,
T'verschrickt end beeft, so haest alst de Mensch aensiet:
Dees cracht en mercteecken den Schepper liet
Door dit Merck, dwelckmen int Hebreusch Pahat hiet:
Waer door alle Dieren subject, by Adam quamen,
Hem kennende voor Heer, hy gafse haer namen,
Maer door tmisbruyck, ist Teecken wat wtghevaecht:
Maer niet heel vande menschen al tsamen
Worden de Beesten ghedwonghen, gheuanghen, verjaecht.
Sampson, Dauid, Daniel, waren noyt vertzaecht,
Vande wreede Leeuwen, hun zijnde ontrint:
De quaetste wreetheyt, men by de menschen vint.
| |
| |
SOu de Mensch wel so onbeschaemt connen wesen?
Te segghen: Dat God den Dieren meer gratie
Had ghedaen, dan d'menschelick Dier ghepresen?
O neen, al is hy van Aerde gemaeckt door desen,
Dat is, om dat hy sou nemen zijn contemplatie,
Jnt vernederen, kennende zijn vocatie,
Dat hy Aertsch is, end Aerde was int beginnen:
Gheschepen met thooft opwaerts t'elcker spatie,
Op dat hy den Hemel hooch sou sien end kinnen,
Niet na d'aerde, als ander Beesten leggen zijn sinnen,
(Die gheen leuen na hun leuen meer en verpachten)
Hakende om wesen ten Hemel binnen,
Daer den Schepper zijn wooning' heeft, sterck in crachten,
Tselfste can dmenschlick Dier hopen, end verwachten
Een eewighe salicheyt: Want alle ellenden,
Zijn de Mensch aencomen, naer het verachten
Tghebodt zijns Scheppers, slachtende den blenden,
De natuere en sou hem gheen miseri senden,
Had hijt dwoort gehouwen, zijns Scheppers expeyrt:
De mensch die sondicht, is wel straffens weyrt.
WAnt hy was geschepen reyn, vry van quale,
Onsterflijck, dwelckmen aen geen Dier en mocht speuren,
Hy was na heysch gecleet, als d'ander altemale,
Hy en hoefde niet meer in des Paradijs sale,
Daer hy mocht leuen, end blijuen sonder treuren,
De Natuere sout hem al beschickt hebben te veuren,
Hadt hem thooueerdich Serpent niet ontnomen,
Waer door hem nv veel miserien ghebeuren,
Als Tantalus inde begeyrighe stromen:
Ten is hem door gheen haet des Scheppers comen,
Want hy zijn eenich Sone niet en heeft ghespaert,
Om den Mensch weder te brenghen in vromen,
De Dieren zijn, so sy eerst waren, elck na zijn aert,
Maer dmenschlick Dier wort nv in sonden ghebaert:
Contrarie den eersten, die reyn was gheschepen,
Die hem willens heeft met de sonde ghepaert,
End' door de Vrou het verboden Fruit aenghegrepen:
Daerom wy alle worden ghequetst, ghenepen,
Hoe wijs, hoe machtich, hoe cloeck ghe-engient:
Tis goet straffe lijden, die ter salicheyt dient.
| |
| |
DJts d'oorsake waerom de Mensch onderworpen is,
So veel miserien bederflick:
Dats door de sonde, hebdy ghehoort expres,
Vint hy hem verwert in een catijuich proces,
Wenscht noch het Aertrijck te bewoonen erflick,
Moetwillich, hooueerdich, waer hy dan onsterflick?
Wat sout met den Mensch zijn in alle zijn affeyren?
Daerom heeft God in hem ghetoont conserflick,
Groote wijsheyt, het verganckelick leeren ontbeyren
Het Hemelsch annemen, want 't Godlick begeyren
Js, zijn woonplaets inde Mensch te maken,
So dat de doot gheensins en mach deyren
Den steruenden Mensch, dit zijn de principael saken,
Dat hy verrijsende, sal ten Hemel raken:
Als ander Dieren dootlijck blijuen versmacht,
Daerom al wat de Philosophen oyt spraken,
Dat was van Natueren, t' Verrijsen wert niet bedacht,
Daerom hebben sy de Dieren bouen de mensch gheacht,
Om dat sy sorgheloos leefden telcken keere:
Die niet en sorcht, en heeft nochtans gheen eere.
WAnt sy de Mensch niet voorder en hebben in ghesien,
Dan nu ghemeyn bederfnis, onsuyuer, besmet,
Dwelck alle nacomelinghen Adams moest gheschien:
So dat sy siecte noch cranckheyt en connen ontvlien.
Daer hebben de Philosophen alleenlick op ghelet,
End de Dieren gheluckich, bouen de Menschen gheset:
Want alsmen de Mensch wil achten in sulcken graet,
So vindy hem machteloos, afgrijslick met,
Jn duysent ghebreken vol van alle quaet,
Vercout, monsterachtich, wanckelbaer, obstinaet,
Van salicheyt verbannen, int eewich verwijt,
Diet so wil afmeten/ met der Philosophen draet?
So winnen alle Dieren bouen de Mensch den strijt:
Sy en sondigen oock niet te gheender tijt,
Nochtans moet hun de natuerlicke doot aencleuen,
Al sondicht de Mensch, hy wort door den Gheest subijt
(Biddende) vanden Schepper weer opgheheuen,
Zijn tranen ghedroocht, voor tsteruen het leuen,
Dwelck met danckbaerheyt grootlick te louen // staet:
Dat d'menschlick Dier, alle Dieren te bouen ,, gaet.
|
|
Auteursrechtvrij