Hekeldichten

Met de aantekeningen der ‘Amersfoortsche’ uitgave

Een Otter aant. in 't Bolwerk aant. ^a.

1

Wel, hoe is Otjes hart zoo groen aant.?

Wel, hoe is Otjes hart zoo groen?

Dat hy dus yvert in 't sermoen,

O jemy, o jemy,

Om Boogers dochter is 't te doen ^b,
Hy preekt van d'Akademy aant..

a Dit schimpdicht is gemaekt op Otto Badius aant., die meer dan andere op den predikstoel uitvoer tegens het spelen op Dr. Samuel Kosters Akademie, nu het schouburg aant. genaemt.

b Deze Otto Badius vrijdde aant. toen de dochter van Jan Willemze Bogaert aant., gewezen oudschepen van Amsterdam, waer uit hij wegens oproer gebannen zijnde, nevens aant. sijn dochter te Haerlem is gaen wonen.

[p. 70]

 

2

 

Ongs Otje is gien stomme hongt,

 

Ongs Otje etc.

 

Hy woekert met zen Miesters pongt aant.;

 

O jemy, o jemy.

 

Het quijl dat loopt hum uit zen mongt,

 

Zoo schelt hy d'Akademy.

 

 

 

3

 

Dat preken klinkt tot Haerlem toe,

 

Dat preken etc.

 

Elk vreest hum aant. as de Roode roê aant. ^a,

 

O jemy, o jemy.

 

Hy maekt het alle Speulers moê,

 

En hekelt d'Akademy.

 

 

 

4

 

Wel Boogers dochter, loopt hum aant. na,

 

Wel Boogers etc.

 

En zegt nou tegens Otje ja.

 

O jemy, o jemy.

 

Want kreegje'm niet, 't was zongt en schâ,

 

Soo schrobt aant. hy d'Akademy.

 

 

 

5

 

En asje gaet nae 't bruiloftshuis,

 

En asje etc.

 

Zoo laet vry Dokter Koster thuis:

 

O jemy, o jemy.

 

Al is hy Bruitjes neef incluis ^b,

 

Hy metste aant. d'Akademy.

 

 

 

6

 

Hy speult'er nou zijn Ifigeen ^c*,

a De Roô Roede, Jan Spelle, een uitgelaten booswicht, wijl hy veel bewind had, hielp veele onnozele menschen om hals, zoo dat hij van ider een zeer gevreest wierd; zie Hoofts Historie.

b Docter Samuel Koster was vermaegschapt aan Jan Willemsz. Boogaert.

c* Docter Kosters treurspel van Ifigenie, op nieuw vermeerdert en verbetert, werd in November des jaers 1630, in Kosters Academie op de Keizersgracht (gedurende 't geschil, dat er was tusschen de Magistraet en de Kerkelijken, over 't uitsetten van den predikant Smout, en 't besluit van sessie aant. in den Kerkenraet te nemen) opentlijk gespeelt. In dat treurspel, dat ook in den jare 1617 den volke was vertoont, wordt het recht der Overheden in 't Kerkelijk, en 't misdrijf van sommige Kerkelijken even klaer voorgestelt, en Trigland onder den persoon van den Griekschen Paep aant. Euripylus, naer 't leven afgebeelt. De Magistraet, die toen alle krachten inspande, om haer aant. recht tegens de Kerkelijken te bewaren, zag het spel met goede oogen aen en liet het Tooneel de leemten van den predikstoel aen 't volk ontdekken; en hoe de predikanten daer meer tegens predikten en zich het spelen meer aentrokken, hoe het volk nieuwsgieriger, en de toeloop grooter werdt om 't spel te zien. Ziet d'aenteekening op Haen Kalkoen (bl. 73).

[p. 71]

 

Hy speult'er etc.

 

Wel mannen broeders, sijn dat reên aant.?

 

O jemy, o jemy.

 

't Zijn fieltenstukken al mit een,

 

God schen aant. deus Akademy!

 

 

 

7

 

Al baet dat speulen 't Weeshuis iet ^a,

 

Al baet etc.

 

Dat geeft an Otjes vleeshuis aant. niet,

 

O jemy, o jemy.

 

Wat beurt ongs spijt, en groot verdriet,

 

Van deuze Akademy.

 

 

 

8

 

Neen Otje, straft dit met Gods woort,

 

Neen Otje, etc.

 

Al zou je mit de toghtschuit aant. voort ^b,

 

O jemy, o jemy.

 

Vry, Otje, schrey aant. iens, dat men 't hoort

 

In Kosters Akademy.

 

 

 

9

 

Wel, is dit niet ien wongder aant. werk,

 

Wel, is etc.

a Het Weeshuis heeft twee derdedeelen, het Oudemannenhuis een derde deel in 't Schouburg, en door den toeloop des volks, trekken zy beiden groot voordeel daer van: waarom Vondel elders zegt:

De bijen storten hier het eêlste, dat zij lezen,
Om d'ouden stok aant. te voên, en ouderloze weezen.

b Dat is: al zou je met Smout de stadt ruimen moeten.

[p. 72]

 

Sy hieten ongs de plongderkerk aant. ^a,

 

O jemy, o jemy.

 

Och, broeders, schuwt het dongderperk aant.,

 

Van Kosters Akademy!

 

 

 

10

 

Moght Smout aant. nou op de preekstoel staen ^b,

 

Moght Smout etc.

 

Hoe zou haer aant. dan de hagel slaen,

 

O jemy, o jemy!

 

Janrap ^c, in steê van Monkelbaen aant.,

 

Sou plongdren d'Akademy.

 

 

 

11

 

Ik wouze saten in den Briel ^d aant.,

 

Ik wouze etc.

 

Dit speulen raekt myn ongdersiel aant..

 

O jemy, o jemy.

 

Ik hou mier van ien plongderfiel ^e aant.,

 

As van deus Akademy.

a Namentlijk de Poëten, die wel zagen en wisten, hoe het plonderen der Remonstrantsche huizen door aenstooking van Trigland, Smout, Kloppenburg, en andere geschiede.

b Den predikant Adriaan Jorisz. Smout was te voren, den 7 van Januarius in 't zelve jaar, de stadt ontzegt, en mogt derhalven daar niet prediken. Am. ed. 1707.-1736: Mogt Smout, die nu gebannen is zich laten hooren, hoe zou hij op 't schouburg donderen, en de poëten in hun schild varen.

c Dat is, het Canailje, gelijk het huis op Monkelbaeus burgwal door hen geplundert is, zou 't Schouwburg niet vrij laten.

d Daer Kloppenburg, vyand van de Academie weinig te voren Predikant was geworden.

e Badius wil zeggen, dat het huis plonderen beter was, als het spelen. op Kosters Academie.