Hekeldichten
(ca. 1920)–Joost van den Vondel–
Auteursrecht onbekendMet de aantekeningen der ‘Amersfoortsche’ uitgave
Geneesdrank der Geestdrijveren aant..Godts woort gegoten wort in allerhande vormen
Van wispelturig brein; een Kristen door veel stormen
Beproeft en afgemat: nae 't een volght 't ander wee.
De waerheit, als een rots, in 's weerelts wilde zee,
| |
[pagina 13]
| |
5[regelnummer]
De woeste baren stuit der zinnen, die oneven
aant.
Dus worden van den wint der leeringen gedreven.
't Vernuft, dat nimmer rust, maer by verandring leeft,
Noch heden dezen dagh Geestdrijvren voetzel geeft;
Een schadelijke pest, al lang van d' oude Vaderen
aant.
10[regelnummer]
Gepleistert en geheelt in hun beschreve bladeren;
En weder op een nieuw
aant. naer deze kust gewaeit,
Gekoestert en gequeeckt, en yverigh gezaeit
Van menschen, zonder geest, van droomers, en profeten,
Van zienders, met den geest der dwalingen bezeten,
15[regelnummer]
Tot lant- en zielbederf, dewijl 's Geestdrijvers vier
Verteert het hoogh gezagh van 't Godtgewijt papier;
Als hy vermeten
aant. drijft, en listigh pooght
te planten,
Omhelzen magh, maer eer den Geest die heimlijk blaest,
20[regelnummer]
En 't Kristbetrouwend hart met zeldzaeme inspraek aest
aant..
Op dat dees logentael bet
aant. waerheit zoude schijnen,
Leent hy getuigenis van Epikurus
aant. zwijnen,
En smaelt op 't heiligh boek, en raet ons op den leest
Te schoeien van een drift
aant., en innerlijken geest,
25[regelnummer]
Waer door nootzaekelijk wie drinkt uit dezen beker
Zijn vastigheit verliest, en tuimelt gansch onzeker;
Gelijk een dronkebol, verzopen in den wijn,
Waent, dat de weerelt draeit, vermits zijn herssens zijn
30[regelnummer]
En buien overheert
aant., als 't roer is afgeslagen,
Op 's wints genade drijft; of als een wandelgast
aant.,
Die zijnen leitsman mist, den wegh zoekt by den tast:
Want maekt men 't eeuwigh woord een ieders innevallen,
| |
[pagina 14]
| |
Zoo is het allerley, zoo raekt het hooft aen 't
mallen;
35[regelnummer]
Zoo krijght de dwaling kracht, die anders is onnut:
Zoo breekt al d' afgront
aant. uit,
dan komen uit dien put
De Razerijen
aant. voort, die onlangs
uitgelaten,
Met tortsen
aant.
moedernaekt vervulden merkt en straten;
En Kristus wort een klucht, daer ieder van gelooft
40[regelnummer]
Al wat hem schiet en maelt in 't los en breinloos hooft;
Zoo staen de Kerken leegh, en niemant van de leken
Den Bybel geeft gehoor, maer acht het Zondaghspreken
Voor louter letterwerk, en prijst den Predikant
Den wonderbaren Geest, geboren in 't verstant;
45[regelnummer]
Is wetender dan zy, die in Godts naem voorheenen,
Als lichten onder Joôn en Heidenen verschenen,
Bevestighden hun leer en ampt door 't perkement,
Waer in des hemels wil met lettren staet geprent,
En porden ieder een aendachtelijk te letten,
50[regelnummer]
Niet op een spook des Geests, maer op beschreve wetten,
En uit der Priestren mont, op pene
aant. van den ban,
Te leeren Moses last, te smaeken hemelsch man
aant.;
Verboden streng en scherp der zielen dorst te laven
Uit putten, die 't vernuft gedicht had en gegraven.
55[regelnummer]
Zo die Godts aenschijn zagh ons tot Godts woort vermaent;
Dat bezicht als zijn zwaert; hoe ydel, hoe verwaent
Is hy, die dompen
aant. wil de goddelijke lampen,
En dwalen in een' nacht, vol nevelen en dampen,
Gestegen in het brein, dat altijt suft en waelt
aant.,
60[regelnummer]
En daer de blinde waen slechts doode beelden maelt,
En oordeelt Geest en Godt wat zijn gepijns verwildert
In 't bekkeneel
aant. begrijpt, en zich voor
oogen schildert,
Als een krankzinnigh mensch, die zijn gedachten pijnt
aant.,
En raest, en slaet geluit op al wat hem verschijnt.
| |
[pagina 15]
| |
65[regelnummer]
Noch
aant. kan dit zotte volk zijn' moetwil niet bedwingen,
Maar berst tot schelden uit, en oordeelt poppedingen
aant.
Den waren Godesdienst, Godts woorden zonder kracht,
En letters zonder ziel, een donkre helsche gracht
aant.,
Den stoel van Lucifer
aant., een deur van ketteryen,
70[regelnummer]
En baent aldus het padt tot duizent razernyen.
Die redelijker schijnt, treet wat bedekter voort,
Acht eigentlijk den zin der Schrift niet Godes woort,
Maer een getuigenis van 't eeuwigh woort daer boven,
Den rijk gezalfden zoon, dien alle tongen loven;
75[regelnummer]
Hy draeft hier op zoo hoogh, dat wie dit niet bestemt
aant..
Is Nikodemus' knaep, van 't ware licht vervremt,
Heeft Zwenkvelt
aant.Ga naar voetnoota noit gesmaekt, die hooger was gestegen.
En hoorde een stem des troosts, langs ongemeene wegen.
Dus vecht hy met zijn schim te
aant. dertel, en te trots:
80[regelnummer]
Want wie ontkent
aant. Godts woort te zijn den zoone Godts,
Die 's Vaders wil verklaert, uit zijnen schoot komt dalen,
En leert hoe Godt door hem laet zijn genade stralen
Op 't menschelijk geslacht? doch hierom niettemin
En laet het heiligh boek, of liever Godes zin,
85[regelnummer]
Door letters uitgedrukt niet na Godts woort te wezen.
Hetzy wy 's hemels wil dan in den Bybel lezen,
Of hooren Kristus zelf, of die hy herwaert zent;
Het is een zelve
aant. woort, en wort 'er voor gekent,
Dat op verscheide wijs hy ieder laet betuigen,
90[regelnummer]
By monde, of by geschrift, om 't harde hart te buigen
Tot zijn gehoorzaemheit. Dit woort dan in der daet
Een' hamer is gelijk, die rots
aant. in stukken slaet;
| |
[pagina 16]
| |
Een scherp tweesnedigh
aant.
zwaert, Godts kracht, en eene lering,
Waer door Godt krachtig werkt gemoet- en zielsbekering;
95[regelnummer]
Het zaet, dat ons herbaert; een levendige spijs;
Een licht op Davids padt; een Kristensch Paradijs:
Een bron, die overvloeit van geestelijke gaven.
't Vermagh wat meer dan slechts het ruighste te beschaven
Gelijk de timmerman bereit een vlak panneel,
100[regelnummer]
En schaeft het om de verf 't ontfangen van 't penseel.
De dichter
Ga naar voetnoota der
Hebreen draeft
aant. hooger in zijn
dichten,
Hy leert dat Godes wet onze oogen kan verlichten;
Den dwazen wijsheid leert en in benaeutheits graf
De droeve ziel vertroost. 't Is 's Konings schat en staf.
105[regelnummer]
Wij willen met dien staf ons op den wegh begeven.
Gaen wandelen getroost naer 't eeuwighdurend leven,
En schuwen Zwenkvelts geest, die op zijn dromen pocht,
En in 't onzeker tast, en schermt, als in de locht.
|
|