De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

[p. 608]

[Gedichten]

Op het Jaergetyde van Agnes Blok.aant.^*

Nu een' toon van zang en snaeren
Op 't gezegende verjaeren,

Dat dry twalef jaeren telt

En noch dry, met lust gestelt,⁴

Om den hemel lof te geven,
Die genadig AGNES leven

Rekte in Wijnmaent, die ons bly⁷

Wijn schenkt op haer jaergety.

Rekent prijs, noch vracht, noch tollen:⁹
Want zy komt voorstroom afrollen,

Langs de kaei van Emmerik;^10-11

Daer de moeder in haer schik¹²

Zulk een blijschap was beschooren,
Toen de dochter wiert gebooren,
  Als een zegen van de trou,

Daerze lang in leven zou.¹⁶

AGNES, staek nu 't onderzoeken
En gesprek met stomme boeken.

Teken bloemperk noch prieel.

  Besig potloot, noch penseel,
Pen, noch int, noch waterverven:^19-21
't Is nu tijt de kunst te derven.

Zet bootseeren aen een zy,

* Van 1668. - Volgens de tekst in Vondels Poëzy 1682 II, blz. 99.
Opschrift: jaergetyde: verjaardag; voor Agnes Blok, zie blz. 224 en 307.

4 met lust gestelt: vrolik aangeheven (te verbinden, met toon).

7 Rekte in Wijnmaent: deed voortduren tot in de wijnmaand.

9 Rekent: houd geen rekening met; prijs noch vracht: geen vrachtprijs; tollen: belasting.

10-11 Met zy is, schertsend, Agnes zelf bedoeld. De opvatting van Van Lennep is onaannemelik. Agnes was evenals haar beide broeders (zie blz. 202) en haar zuster Nelletje (zie blz. 199) te Emmerik geboren. In de 17e eeuw verhuisden velen uit Emmerik en omliggende plaatsen wegens de ongunstige omstandigheden naar het bloeiende Amsterdam, waarmee men in druk verkeer stond. Zie Van Lennep, Oorkondenboek Van Lennep I, Amst. 1900, blz. 155.

12 De moeder: Ida Rutgers, dochter van David en Josyna Lambers, in 1612 getrouwd met Arent Block. Zie Van Lennep, Oorkondenboek Van Eeghen, Amst. 1918, blz. 144. Of en hoe Arend Block, koopman in de Warmoesstraat, verwant was met de familie Block op den Nieuwendijk ‘in 't Blok’ (zie Oorkondenboek Van Eeghen, blz. 3-4), waaruit Cornelia, echtgenote van Hans de Wolf, en haar broer Michiel (in deel 8, blz. 645 verkeerdelik broeder van Agnes genoemd), hebben wij niet kunnen nagaan.

16 Het sterfjaar van Agnes' ouders is niet bekend.

19-21 Op het door Adriaan van der Werff geschilderde portret (zie de reproductie bij Leendertz, Het leven van Vondel, blz. 383) is Agnes afgebeeld met een bloemtekening in de hand.

[p. 609]

 

Want uw vrolijk jaergety²⁴

25

Lijdt geen kunstige oeffeningen,²⁵

 

Daer wy dertigh zonneringen

 

En noch negen, hant aen hant,

 

Sluiten met een' tafeltrant,²⁸

 

En genoeghelijke wijzen,

30

Sedert gy de zon zaegt rijzen,

 

Met een' onbewolkten schijn

 

Aen den oever van den Rijn.³²

 

Laet de gasten vry krioelen,

 

En de zorg van 't harte spoelen.

35

  In den kelder is de ruimt.³⁵

 

Schenkt vry, dat de roemer schuimt.

 

Drinkt, en wenscht, van vreught gedreven:

 

Nu moet AGNES lange leven.³⁸

 

 

 

MDCLXVIII, den 29 in Wijnmaent.

24 jaergety: zie Opschrift.

25 kunstige oeffeningen: oefening in de kunst.

28 tafeltrant: tafelzang (trant = zangwijze), zie Mnl. Wdb. VIII, 646. Het woord ontbreekt in het Ned. Wdb.

32 Zie vs. 11.

35 is de ruimt: is overvloed, volop (Ned. Wdb. XIII, 1737).

38 moet: moge.