De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

Op zyne heiligheit Clemens den IX.
Te voren Julius Rospigliosi.aant.^*

Metam. Lib. XII. O facunde senex, aevi prudentia nostri.

Wie Clemens in zyn beelt bespiegelt, ziet een wonder,¹

Dat hooger dan 't vernuft der oude wyzen gaet.

Een kracht van wysheit en voorzichtigheit woont onder³

Dees teêre en gryze schors; beleit en rype raet,⁴

* Van 1667. - Volgens de tekst in Vondels Poëzy 1682, I, blz. 545. Het motto, ontleend aan Ovidius' Metam. XII, 178, vertaalt Vondel (deel 7, blz. 824, vs. 232) aldus: ‘O welspreekende oude vader, de wijsheit van onze eeu’.
Opschrift: Clemens IX, geboren in 1600 te Pistoja in Toskane, werd 20 Juni 1667 tot Paus gekozen en stierf 9 December 1669. Hij steunde de Venetianen tegen de Turken.

1 bespiegelt: aandachtig beschouwt.

3 voorzichtigheit: beleid.

4 raet: overleg.

[p. 310]

5

En nadruk van beleit; een Julius, geschapen,⁵

 

Niet om zijn vaderlant te trappen op het hooft,⁶

 

Maer 't hof van Ottoman te toonen, hoe Godts wapen,

 

De zon van 't heiligh Kruis, zijn halve maen verdooft.

 

Hy hanthaeft Kandie, en Godts zaek met Christus stander.^7-9

10

Zoo groot een nazaet voeght den voorzaet Alexander.¹⁰

5 nadruk van beleit: een krachtig bestuur.

6 d.w.z. niet als zijn naamgenoot Julius Caesar eertijds deed.

7-9 Ottoman: Turk; verdooft: dooft de glans.

10 nazaet: opvolger; voorzaet: voorganger.