De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

De Pinsterbloem van Schotlant.aant.^*

De Schotsche Iudas, en verrader,
Hoe langer hoe veraert en quader,²
Verkocht en leverde den Vader.³

Hy kroonde met de Distelkroon

  En kruiste den onnooslen Zoon.⁵

Wat dunckt u van ons fyne loôn!⁶

De Geest van al dit Reformeeren,⁷

* Van of vóór 1660. - Afgedrukt volgens de tekst in Hollantsche Parnas, blz. 361. Voor het opschrift zie vs. 7-14. Pinsterbloem: Pinksterbloem, zie Mnl. Wdb. VI, blz. 374.

2 veraert: ontaard, misdadig.

3 den Vader: Karel I.

5 kruiste: kwelde; onnoozlen: onschuldige, nl. Karel II.

6 ons fyne Joôn: de Puriteinen worden hier Joden genoemd, omdat ze met Judas vergeleken worden, en fyn wegens hun rechtzinnigheid.

7 De Geest van deze gereformeerden daalde, in tegenstelling met de Heilige Geest (een duif), neer in de gedaante (schyn) van een Uil (zie vs. 12).

[p. 292]

 

Om niet te laten van zyn veeren,⁸

 

Door al dit schrobben en stoffeeren,⁹

10

  In dezen zuivren modderkuil,¹⁰

 

Gingk eerst in eenen nevel schuil,

 

En daelde in schyn van eenen Uil

 

Op 't hooft der uitgepuurde Schotten,¹³

 

Zoo zwart Bruinist als waterrotten.¹⁴

15

Toen profeteerden al die zotten,

 

Doch elck met zonderling geluit.¹⁶

 

Zoo wert de kerck en kroon verbruit,¹⁷

 

En daermeê was het geckspel Uit.

8 niet: niets.

9 stoffeeren: uitdossen.

10 zuivren: reine (opnieuw zinspeling op het Puriteinse geloof), in opzettelik spottend kontrast met de modder.

13 Dezelfde woordspeling in uitgepuurde (vgl. deel 4, blz. 577, vs. 94).

14 Bruinist: Brownist, aanhanger van Robert Brown, door Vondel hier vereenzelvigd met de Independenten. Ook in Bruinist schuilt een woordspeling, want bruin betekent: donker; zwart: wegens de donkere kleding van de predikanten.

16 zonderling: afzonderlik, eigen.

17 verbruit: vernietigd.