De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

De LV. Harpzang.^*

Miserere mei, Deus, quoniam.

Ontferm u over my,

Mijn vyant houdt niet op van treden,²

O Godt, ick legh al heel in ly.³

Ick word den ganschen dagh bestreden.

Hy onderdrucktme fel, en perst,

Dat my het bloet ter keele uitberst.^5-6

Mijn vyant op de been,

In 't harrenas met heele benden,⁸

My al den dagh op 't hart komt treên,

In 't groejen van zoo veele elenden,

Hoewel ick voor uw oordeel gruw,¹¹

Noch zet mijn ziel haer hoop op u.

Ick zal in Godt, mijn hooft,

Ten hooghste zijn getrouwheit prijzen,¹⁴

Die 't geen hy met zijn' mont belooft

Oock sterckt. mijn geest zal nimmer yzen

Voor vleesch, en bloet, of iemants arm,¹⁷

Zoo lang de hemel my bescherm'.

* Ps. 55.

2 treden: vertreden, vertrappen.

3 in ly: onder.

5-6 Herhaling en toevoeging.

8 echt Vondel, vgl. Peter en Pauwels, vs. 563-64.

11 de Vulg.: ab altitudine diei timebo, vs. 4 verklaart Bellarminus met: a divinis judiciis timebo; gruw: vrees.

14 zijn getrouwheit: V: sermones meos, vs. 5, maar dit verklaart Bellarminus als promissiones mihi factas a Deo.

17 V: caro, vs. 5.

[p. 358]

 

Zy wisten al den dagh

20

Mijn woort en rede te misduiden.

 

Zy leiden alle uit onverdragh²¹

 

Op mijn bederf toe by henluiden.

 

Al hun gedachten liepen uit

 

Op mijn bederf, hun raetsbesluit.

 

 

25

Zy zullen mijn gezin

 

Vermeeren, en mijn huisgenooten,²⁶

 

En houden hunne schalckheit in,²⁷

 

Bespieden wat'er wort besloten,

 

Slaen, 's morgens vroegh en 's avonts spa,

30

Het spoor van mijnen wandel ga.^25-30

 

 

 

Gelijck hy mijne ziel

 

Ten val wil brengen, en mijn leven,

 

Zoo zult gy die my lastigh viel^31-33

 

Oock in zijn' moedtwil laeten sneven.

35

Gy zult de schenders van mijn huis

 

Tot stof verbrijslen, en tot gruis.^35-36

 

 

 

'K heb u mijn rol in 't lang³⁷

 

Verhaelt, en d'oogen uitgekreeten.

 

Gy zaeght mijn traenen langs de wang

40

Afrollen, hebtze oock niet vergeeten,

 

Maer reeghtze, als parlen, aen een snoer,⁴¹

 

En telde al wat my wedervoer.⁴²

 

 

 

Zoo houdtge uw trouw en woort,

 

En hierop ziet men die my haeten

45

Ten velde uitjaegen, als gy hoort,

 

Daer ick van ieder zit verlaeten,

 

Mijn jammerklaghten t'aller tijt:

 

Want gy mijn Godt en schutsheer zijt.

 

 

 

Ick zal in hem, mijn hooft,

50

Ten hooghste zijn getrouwheit prijzen,

21 leiden: legden; onverdragh: onverdraagzaamheid.

26 Vermeeren: vermeerderen, vergrooten.

27 schalckheit: sluwheid.

25-30 V: Inhabitabunt et abscondent, ipsi calcaneum meum observabunt, vs. 7, waarbij Bellarminus uitlegt: Simul habitare solebant mecum tamquem amici et contubernales et interim abscondebant se et tecte atque occulte machinabantur dolos.

31-33 die my lastigh viel hoort bij hy. V: sustinuerunt, vs. 7.

35-36 V: in ira populos confringes, vs. 8.

37 rol: levensfeiten, V: vitam meam, vs. 9.

41 Weer echt Vondel, vgl. Maeghdeburghs Lyckoffer, vs. 90-91 en Jos. in Doth., vs. 538.

42 telde: telde op, verzamelde, onthield.

[p. 359]

 

Die 't geen hy met zijn' mont belooft

 

Oock sterckt. mijn geest zal nimmer yzen⁵²

 

Voor eenigh mensch of ongeval,⁵³

 

Zoo lang my Godt beschutten zal.⁵⁴

 

 

55

'K heb mijn belofte in 't hart⁵⁵

 

Getekent, zalze u oock betaelen⁵⁶

 

Met danckbaerheit naer mijne smert,⁵⁷

 

En wijt en breet uw' lof ophaelen.

 

Genoote deught eischt danckbaerheit,

60

Een wieroock voor uw Majesteit:^59-60

 

 

 

Want gy mijn ziel de doot

 

Ontruckte, en mijnen voet voor 't glyen

 

En struickelen bewaerde in noot.

 

'K zal, als herboren, met verblyen

65

Voor Gode wandelen in 't licht,

 

Dat neêrstraelt van zijn aengezicht.^61-66

52 sterckt: volbrengt.

53 V: homo, vs. 11.

54 toevoegsel.

55 mijn belofte: in de Vulg. staat vota tua, vs. 12, maar Bellarminus verklaart 't met: promissiones tibi factae a me.

56 betaelen: inlossen.

57 naer: na?

59-60 V: laudationes tibi, vs. 12.

61-66 Vondels dankbare bekeeringsstem; vooral herboren van 64, dat niet in de Vulg. staat, verraadt zijn hart.