De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

Op d'afbeeldinge van den E. heere, Rycklof Goensz.
Raet in de OostIndien.aant.^*

Geschildert door G. Flinck, toen hy op zyn vertreck stont.

Zoo leeft hy, die de kroon des Indiaenschen raets,

Waeraen een perle ontbreeckt, te Iakatra zal sluiten.²

Het oirbaer van 't gemeen bewaert deze ope plaets³

Voor Goenszen, daer de zon de winters weet te stuiten,⁴

Ons nieuw Batavie voor 't oude zaeit, en maeit.⁵

De geur des morgenstonts, zoo menigh jaer geroken,⁶

Bekoort hem dat hy weêr het hooft ten oosten draeit,

En naer den dagh verlangt, die, kruidigh opgeloocken,⁸

Hem krachtigh derwaert treckt, ten dienst van 't vaderlant.

Het roer des wackren raets magh slaepen op zyn hant.¹⁰

* Van 1656. Volgens de tekst in Hollantsche Parnas, 1660, blz. 146. Rycklof van Goens (1619-1682) woonde van zijn negende jaar in Indië en bewees de Compagnie belangrijke diensten, o.a. als commandant over de land- en zeemacht te Ceylon in 1653, waar hij met sukses de Portugezen bestreed. De 28ste Oktober 1654 vertrok hij als admiraal der retourvloot naar Nederland. De 22ste November 1656 aanvaardde hij weer de reis naar Indië, als admiraal der Compagnie-vloot. Dit gedicht moet dus vóór deze datum ontstaan zijn.

2 Iakatra: de oude zetel van de Compagnie op Java. Door het vroegere vertrek van Van Goens was een parel aan de kroon ontvallen.

3 Het oirbaer van 't gemeen: het nut (belang) van de Indiese gemeenschap.

4 daer: waar.

5 't oude (Batavie): het moederland.

6 des morgenstonts: van het Oosten.

8 kruidigh opgeloocken: geurig opengegaan.

10 op zyn hant: vertrouwende op zijn bescherming.