De werken van Vondel. Deel 7. Vertalingen uit het Latijn van Vergilius, Horatius en Ovidius

[p. 888]

[Autotopie naar het Handschrift der ‘Herscheppinge’]

Autotypie naar het H.S. der Herscheppinge, eigendom der Kon. Akad. v. Wetenschappen.
(Zie de beschrijving hiernaast).

[p. 889]

EERSTE BLADZIJ VERZEN VAN HET HS. VERKLEIND. Buitenmaat van het origineel = 21 × 16 cM.; binnenmaat hoog (incl. opschrift) 18 cM., breedte van de marge 3.3 cM. De cijfers 1, 2 en 3 zijn van Vondel en verwijzen naar de nummers van het kantschrift; dit laatste staat dus in het origineel niet naast den verzentekst, maar is daarvóór in toto in het hs. te vinden. Het cijfer 10 (het geheele hs. is doorloopend per 10-tal verzen genummerd) is niet van Vondel.

[p. 890]

Varianten van Herscheppinge

Uitgave van de Poëzy 1682, vergeleken met de druk van 1671.

1. Grafschrift. (zie blz. 399).

4 geniet

2. Loofwerk.

1	haer
2	Te zamen vat
3	staegh
4	voor te zingen
5	Rij
6	heerschappij
11	En vier en
14	Vergingen:
16	eeuw
21	op een
26	achter een
38	Schoot
56	vrijmoediger
62	Koningklijk
64	in hoogh.... herbooren
76	stoffeeren,
83	Heldenwerken
100	geleiden
109	Noch
111	Pythagoras
163	luisters.
174	't Aertsbisdom
184	herbooren

3. Ov. aen de nijdigen.

1 bitze
13 weerelt
21 Verro
24 werelt
25 Tytir
26 werelt
28 minnetors
36 laeff
37 mir bedekken

4. Voorrede.

149 begaeftme

5. Leven.

58 Feestdagen
84 hooghdravenheit

Aantekeningen bij Herscheppinge

Blz. 386, r. 6 v.o. De tekst van Tollius luidt:

‘Est hoc Palaephatus, veteri Graeciâ dignus Scriptor, qui priscorum figmenta, non prout vulgo narrantur, sed ad historiae fidem accuratissimè resolvit. Quippe in quibusdam et argumentum ex ficto locatur, et per mendacia ipse relationis ordo pertexitur: at in aliis, quae ultra res gestas allegoriam habent augustiorem, argumentum quidem fundatur veri soliditate, sed haec ipsa veritas per quaedam composita et ficta profertur. Alia autem ad divina et naturalia cognoscenda nobis inserviunt; alia informant ad vitam rectè instituendam; etc.’

Blz. 387, r. 8 v.o. De tekst van Augustinus, door Tollius aangehaald, luidt:

‘Cum fictio nostra refertur ad aliquam significationem, non est mendacium, sed aliqua figura veritatis. Alioquin omnia quae à sapientibus et sanctis viris, vel etiam ab ipso Domino, figuratè dicta sunt, mendacia deputabuntur, quia secundum usitatum intellectum non subsistit veritas in talibus dictis’. De tekst is genomen uit Quaestion. Evang. Lib. II, q. LI (MIGNE P.L. 35, col. 1362, r. 10-vlg.).

L.C. MICHELS.