Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656 (1931)

De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

(1931)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Blijde Inkomste Van Koninginne Christina Maria Alexandra te Rome.aant.

Zy quam van het einde der aerde om Salomons wijsheit te hooren, en ziet hier is meer dan Salomon.

t'Amsterdam, Voor de Weduwe van Abraham de Wees, op den Middeldam, in 't Nieuwe Testament. In den Iaere 1656.



illustratie

Blijde Inkomste Van Koninginne Christina Maria Alexandra te Rome.*

 
Nu zing ick van geen Noorlantsche Amazoone,vs. 1
 
Die Thetis zoon, den dappren oorloghshelt,
 
In zijnen schilt durf vaeren, op het velt3
 
Voor Troje, om d'eer van een verwelckbre kroone:4
 
Die zich gewende in sneeuw op 't ys te draven,
 
De stroomen op te bijten met de bijl,6
 
De borst afzette, en speer en boogh en pijl7
 
Hanteeren kon, ten trots van alle braven:8
 
Het lustme nu CHRISTINE na te stappen,
 
Van daer de kou den steilen Noortbeer terght,10
 
Te treên door 't sneeuw van 't Italjaensch geberght,11
 
Tot Rome toe, en voor Sint Peters trappen.12
 
Eêlmoedigheit van 't goede noit veraerde:13
 
Wat in zijn' bloey en groeizaemheit bezwijck',
15
Deze is zich zelve alom doorgaens gelijck.15
 
Een eedle vrucht getuight wat telgh heur baerde.16
 
De leeuwskracht kan men uit zijn klaeuwen mercken,17
 
De treck getuight des zeilsteens geest en aert,18
 
De proef de deught van 't ridderlijcke zwaert.19
20
Elcke oirzaeck wort ons kenbaer door haer wercken.20
 
Maer als Natuur, waerze uitmunt, wort bejegent
 
Van Godts Gena, den oirsprongk van het goet,21-22
 
Dat zy bezit, dan springtze in overvloet,
 
Gelijck een bron, die heele landen zegent.
25
Indien men hier zit om bewijs verlegen,
 
CHRISTINE alleen zet dezen grondslagh vast,26
 
En wijst ons wat een Christverlichte past,27
 
Die verder ziet, en oogen heeft gekreegen.
 
De hemel had haer tot de kroon gekoren,
30
Geschapen tot het erf van 's vaders Rijck,30
 
Of liever tot dry scepters te gelijck,31
 
En zulck een' bergh van lauren haer beschoren.32
 
Vernuft en geest van jongs op in haer bloncken.33
 
De lust tot kunst en letterwetenschap
35
En wijsheit holp haer aen den smaeck van 't sap,35
 
Door Plato milt den leerling toegeschoncken.36
 
De Wijsheit, van Egypters en Chaldeeuwen37
 
Aen 't grijze Athene, en van Athene weêr
 
Gereickt aen Rome, ontstack haer meer en meer,
40
Om ga te slaen het spoor van 's weerelts eeuwen.40
 
De Wijsheid leert haer elck tot nut te leven,41
 
Hoe 't vreedzaemst Rijck geen bloedigh oorloogh past,
 
Waerop zy heir op heir ontharrenast,43
 
Belust Europe en elck den pais te geven.
45
Toen sloot de kroon van Sweden om haer vlechten,
 
En blonck, gelijck de Noortstar, op dit hooft,
 
Met eenen glans, die diamant verdooft.47
 
Men leerde uit haer den onderzaet berechten.48
 
Men leerde uit haer de Majesteit bewaeren49
50
In eere, ontzagh, en aenzien, te gelijck
 
Gevreest, bemint, en aengebeên in 't Rijck,
 
En buiten 't Rijck, zoo wijt haer zeilen vaeren.
 
Noch kan zoo veel gelucks haer niet vernoegen.
 
Zy voelt den slagh der onruste in 't gemoedt,
55
Die, nacht en dagh, heur jaeght naer 't hooghste goet,
 
Dat 's menschen hart beschut voor 't eeuwigh wroegen.56
 
Wat goet is dit? bestaet dit goet in schatten,
 
Of weetenschap, of Staet, en heerschappy,58
 
Of eere en faeme, of lichaems leckerny,59
60
En wellusten, en wat de zinnen vatten?
 
Neen zeker, neen: die goedren zijn vergangbaer,61
 
Verwelcken, als de bloem, door hitte en rijp,
 
Vergaen, als roock: een goet voor aertsch begrijp63
 
En zinlijckheên bekoorlijck, en ontfanghaer.
65
Het hooghste goet, dat weinigen ontfingen,
 
Bestaet in niet geschapens, maer alleen66
 
In 't kennen van 't oneindigh eenigh Een,
 
Begin en eint van ons bespiegelingen.
 
De weetenschap, gevat by d'eerste kloecken,69
70
Bereickte dit, als met een vergezicht,70
 
En zagh 't, gelijck een vonck, gespat van 't licht,71
 
Geholpen door Natuur, en d' outste boecken:72
 
Maer dieper dringt het oogh in deze waerheit,
 
Als Godt van Godt, bekleet met sterflijckheit,74
75
Godts Zoon den mensch naer's menschen oorsprong leit,
 
En voorlicht met zijn heiligheit, en klaerheit.
 
Dees Herder draeght het lam op hals en schouder
 
In zijnen stal, dat deerlijck liep verdwaelt:
 
En als hy vaert in 't licht, dat endtloos straelt,79-vlgg.
80
Beveelt zijn mont dees zorgh Godts Stedehouder;
 
De Sleutelmaght, die zestienhondert jaeren80-81
 
Den hemel sloot, en wederom ontsloot,
 
Uit haeren stoel, elx vryburgh, daer in noot83
 
Alle afgedwaelde in veiligheit vergaêren.84
85
CHRISTINE komt van boven dit te vatten:85
 
Zy zweert terstont het Rijck der weerelt af,
 
Verworpt heur zwaert, en purper, kroon, en staf,87
 
En kiest voor 't aertsch den grootsten schat der schatten.
 
De rustige aert en moedt, haer aengeboren,89
90
Van 's hemels Geest gedreven, en verlicht,
 
Acht haet, noch smaet, en kiest, aen God verplicht,91
 
Het beste deel, dat oit werd uitgekoren.
 
Gelijckze in 't eerst haer geesten wist te scherpen,93
 
Om in den top der heerschappy te staen,
95
Zoo lust het haer zich stil en onderdaen95
 
Den stoel van Godt en Christus t' onderwerpen.
 
Men kan Godts dienst gebruicken of misbruicken,
 
Misbruicken als men 't oogh op 't weereltsch slaet,
 
En dees ons dient een stormleêr om naer staet
100
Te steigren, daer de vroomsten dickwils duicken.99-100
 
De godtsdienst wort gebruickt naer Godts behaegen,
 
Wanneer men hem met kennisse eert, en dient:
 
Als Abraham, geheeten 's hemels vrient,
 
Die Ur verliet, zijn vaderlant, en maegen:103-04
105
Als Moses, die den rijckdom van Egypte
 
Versmaede, vroegh de kroon met voeten tradt,106
 
En, Christus smaet voor wellust eere en schat107
 
Verkiezende, het blinde hof ontglipte.108
 
Zy ruckt hier op van 't Noorden naer de sloten
110
Van Rome, door haer Gotten omgewroet,110
 
Op datze zelf die schennis decke, en boet',111
 
Daer zoo veel bloets en traenen zijn vergoten:
 
Op datze zelf 't onfaelbre Orakel spreecke,113
 
Daer Godt door spreeckt, en levendigh ontvouwt114
115
De raetsels, aen zijn' tolck en tong betrouwt,115
 
Op dat Godts volck geen raet noch troost ontbreecke.
 
Aldus vergeet de bruit, in Davids zangen,117
 
Haer eigen volck, en vaders huis, en stam.
 
Zy smilt haer hart in 's bruigoms zuivre vlam,119
120
Die haer verwacht, gereet Godts bruit t' ontfangen.
 
Zoo quam voorheen de Koningin der Mooren121
 
Te Sion, uit den Zuiden, en haer zon,122
 
Om Davids zoon, den wijzen Salomon,
 
Met raetselen te toetsen, en te hooren.124
125
De Koningin, die zich ontkroont, zoeckt d'ader,125
 
Daer Salomon zijn wijsheit zelf uit haelt.
 
Zy zoeckt de Duif, die uit de wolcken daelt
 
Op Godt, den Zoon, en mont van Godt den Vader.128
 
Zy zoeckt de Stadt, daer d' eerste Kruisgezanten,129
130
Gemartelt, en begraven, 't hoogh altaer
 
Door hun gebeent noch zeegnen, jaer op jaer,
 
En 't heiligh Kruis, ten trots des afgronts, plantten.132
 
Zy zoeckt haer heil by geenen Roomschen stander,
 
Noch arent, maer by Godt aen 't heilzaem hout,133-34
135
Daer Vatikaen, tot aen de lucht gebouwt,
 
Haer welkomt door den Grootsten Alexander.136
 
Hy zalft dit hooft, nu kroonloos, en bezegelt
 
Haer' nieuwen eedt, op 't juichen van de Faem,138
 
Verrijckt met noch twee naemen haeren naem,139
140
Die nu, vol geurs, zoo veele hoven regelt.140
 
Zy schept haer' naem uit Christus, den Behoeder,141
 
Als een Gezalfde; uit die met hem regeert,142
 
En zy haer kroon en scepter heeft vereert,143
 
Maria zelf, de zuivre maeght, en moeder.
145
Haer slotnaem eert een grooter van vermogen145
 
Dan hy, wiens zwaert het Oosten dwingen kon,
 
Dan Fabius, die Hannibal verwon;147
 
Het Hooft, waervoor zich 's weerelts assen boogen.148
 
Al wenschtze d' eer van staetsiën t' ontbeeren,149
150
En wellekomste, en ongemeene prael:
 
Haer ootmoedt eischt een Koningklijck onthael151
 
Op 't blijde feest, daer d' Englen triomfeeren.152
 
Naerdien de kroon in 't ende wordt gestreecken,153
 
Zoo zeegne Godt haer endt, gelijck 't begin:
155
Zoo blinck' het spoor van deze Koningin;
 
Een heerlijck licht, dat duizent kan ontsteecken.156
 
 
I.V. VONDEL.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs