De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

[p. 495]

Op den kopren Aertkloot door de Bewintheeren der
Oost Indische Maetschappye Pantagoule, Prince van Makazar toegezonden.aant.^*

Tot eer van Hollants Waterleeuw^{vs. 1}
Herschept de Kunst de kopere eeuw',²
Een ronde daer een kloecke vrouw,
Een Pallas, wel in spinnen zou.^3-4
Dien Aertkloot zent 't Oostindisch Huis⁵
Den grooten Pantagoule t'huis,
Wiens aldoorsnuffelende brein,⁷
Een gansche weerelt valt te klein.
Men wensche dat zijn scepter wass',⁹
Bereicke d'eene en d'andere As,¹⁰
En eer het slijten van den tijt¹¹
Dit koper dan ons vrientschap slijt'.¹²

* Van 1650. Afgedrukt volgens de tekst in Poëzy 1650, blz. 174.

vs. 1 Hollants Waterleeuw: symbool van het zeevarende Hollandse volk.

2 Maakt de Kunst opnieuw een wereld, geheel van koper (woordspeling met de ‘gouden’ en de ‘zilveren’ eeuw).

3-4 Een ronde: een bol, ruim genoeg om een flinke vrouw met haar spinnewiel te bergen. Pallas Athene was de patrones van het spinnen. Haar beeld draagt in de linkerhand, in plaats van het schild, vaak spinnewiel en spinrokken.

5 Aertkloot: wereldbol, globe.

7 Voor wiens onderzoekende geest.

9 dat zijn scepter wass': dat zijn heerschappij zich verbreide.

10 As: pool.

11 het slijten van den tijt: de verslijtende tijd.

12 ons: Vondel spreekt hier uit naam van de Oost-Indiese Compagnie.