De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

[p. 608]

tekstkritische noten

TEKSTKRITIEK: achter vs. 12 ontbreekt de punt; vs. 14: de tekst van 1647 heeft: ongeroerden.

Het Christelijk Geduld.aant.^*

't Gekruist Gedult en heeft geen steê^{vs. 1}
Als midden in de wilde zee;
Daar zitse en klappertand alleen,
Half naakt, op eenen scharpen steen,⁴
Waar op 't verbolgen water barnt.⁵
Het grimmig onweer, al 't gestarnt⁶
Bedeckend, gunt haar droef gesicht
Niet eene vonk van troostlijk licht:
Of soo het haar wat klaarheits schenkt,
't Is licht van vyer, dat d'oogen krenkt:¹⁰
't Zijn wolcken, die van hit geparst,¹¹
Den blixem baren met een barst.¹²
Een hoop gedrochten wijdt van mond¹³
Van uit den omgeroerden grond¹⁴
Omringen de geschudde klip.
Zy ziet een aangevochten schip¹⁶
Van ver genaaken, en word bly,
Maar al vergeefs, het zeilt voorby.
Sy heeft 'er nochtans vrienden in,
Maar flaeuwe harten, koud van min.²⁰
Of roept 'er een met ernst: leg aan,²¹
Al d' andre vreesen te vergaan,
En schreeuwen om het stijfst: hou af,²³
Vermy den zerk van 't zoute graf:²⁴
Dies 't eenigst dat haar overschiet,
Tot troost in 't afgepijnt verdriet,²⁶
Is 't goed geweeten, 't eenig goed
Van 't afgemartelde gemoedt,
De schat der onderdrukte Deugd,
Die somtijts traanen schreit van vreugt,
En zonder hulp of troost te zien
Noch spreekt: Gods wille moet geschien.

Iuste.

* Van omtr. 1644? Afgedr. volgens de tekst in Vondel's Poesy 1647 II A, blz. 157. - Het komt mij voor, dat dit gedicht een bijschrift geweest is bij een prent, waarvan het onderwerp door deze regels beschreven en uitgelegd wordt.

vs. 1 't Gekruist Gedult: de gepijnigde, gemartelde Christelike Lijdzaamheid.

4 eenen scharpen steen: een spitse rots.

5 Omspoeld door de branding van de verbolgen Oceaan.

6 Het grimmig onweer: de dreigende onweerslucht.

10 vyer: het weerlicht van de bliksem.

11 van hit: door de hitte.

12 barst: uitbarsting.

13 wijdt van mond: met gapende muil.

14 omgeroerden: de lezing van de oudste tekst ongeroerden: onaangeroerd past slecht in dit verband. Vermoedelik een drukfout voor omgeroerden: omgewoelde; grond: afgrond, diepte.

16 aangevochten: door de storm bestookt.

20 flaeuwe harten: flauwhartigen.

21 met ernst: met aandrang.

23 om het stijfst: om het hardst; hou af: nader niet.

24 den zerck van 't zoute graf: de dood in het graf van het zilte nat.

26 afgepijnt: tot het uiterste gekweld.