De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

[p. 612]

Brviloftlied, voor Gvglielmo Bartelotti van den Hevvel,
en Iakoba van Erp.aant.^*

Merkuur.

Is nu een maaghd het waardste goed,^{vs. 1}

Dat Bartelott' om heur laat varen

Mijn Banck vol gouds, mijn eb en vloed

Van Beurs, en vloten, rijck van waren?^3-4

Is 't wisselen van vryen staat,⁵

In blinde slaverny van vrouwen,

De wissel die best munte slaat?⁷

Durf hy 't nu al op een vertrouwen,⁸

En schepen lijf en goed in een,
Ia zelf zijn ziel? hy ga vry heen.^9-1010

Pallas.

O Roos van Erp, mijn heilighdom,

Geen vryer zou uw glori pluicken:¹²

Nu staan mijn kuische bloemen stom,¹³

En moeten op haar steeltje duicken,

Bedruckt en schaamrood; mits ghy haar

Zoo wuft en reuckloos gaat begeven.¹⁶

Wat prees uw boeck, en cimbelsnaar¹⁷

Getrouwt aan zang, het eenzaam leven?¹⁸

Z' onsticht een maaghdelick gemoed,¹⁹
Die anders leert, en anders doet.

* Van 1638. Afgedrukt volgens de tekst van Vondels Verscheide Gedichten 1644, blz. 277.
G. Bartelotti (36 jaar) trouwde de 5de Mei 1638 met Jacoba van Erp (28 jaar), dochter van Aernout van Erp. Hij was een zwager van Hoofts vrouw en komt in Hoofts brieven herhaaldelik voor als ‘mon frère Barthelot’.

vs. 1 waardste: kostbaarste.

3-4 mijn eb en vloed van Beurs: prijsdaling en stijging op mijn Beurs.

5 wisselen: verwisselen; woordspeling met het volgende wissel (vs. 7).

7 die best munte slaat: die het best in klinkende munt om te zetten is.

8 al op één vertrouwen: alles op één kaart zetten.

9-10 Dezelfde gedachte als in het vorige vers: al zijn heil verwachten van het huwelik.

10 hy ga vry heen: dan wil ik niets meer met hem te maken hebben.

12 zou: behoorde.

13 mijn kuische bloemen: de maagden die zich alleen aan de wetenschap gewijd hebben.

16 wuft: onstandvastig.

17 Wat: hoe.

18 Getrouwt aen: gepaard met.

19 Z': zij, nl. die anders leert (andere theorieën verkondigt) dan ze handelt.

[p. 613]

 

Venus.

 

Geluckigh paar, volgh schild noch roe,²¹

 

Afgrijsselijck van zwarte slangen.^21-22

 

Mijn koppel duifkens lacht u toe,²³

 

Zie bexken eens aan bexken hangen.

25

Zy treckebecken u te bed.

 

Laat Pallas pruilen, Hermes woelen.²⁶

 

Wat 's geld? wat 's wijsheid? zonder pret

 

Van twee, geënt in een gevoelen,²⁸

 

Die Venus in haar spraack verstaan,

30

En endeloos te bruiloft gaan?

21 schild: van Pallas Athene.

21-22 roe afgrijsselijck van zwarte slangen: de slangenstaf van Mercurius (vgl. hierna, blz. 631, r. 290).

23 Mijn koppel duif kens: die Venus' wagen trekken.

26 Hermes: de Griekse naam van Mercurius.

28 geënt in een gevoelen: die hetzelfde gevoel innig delen (letterl.: voedsel trekkend uit eenzelfde stam).