De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640 (1929)

De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

(1929)–Joost van den Vondel– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende


Fackel van D^r. Ioan Blaev, en Geertrvit Vermevl.aant.Ga naar voetnoot* De wackre Blaeu sloegh 's avonts spaGa naar voetnootvs. 1 Het gulden heir des hemels ga, En monsterde alle stralen, Die vast staan, of verdwalen;Ga naar voetnoot3-4 5[regelnummer] Als Venus, dochter van Iupijn, Hem, in een ongemaackten schijn,Ga naar voetnoot6 Verscheen, en quam voor oogen, Daar hy stond opgetogen.Ga naar voetnoot8 Sy sprack: mijn allerwaartste soon, 10[regelnummer] Die lust hebt in der Goden troon En 't eeuwichdurend leven Met uwen geest te sweven;
[pagina 417]
Al lang genoech met ongemack Gedragen 't aartsch en hemelsch pack, 15[regelnummer] En Herkles nagetreden, En Atlas wijde schreden.Ga naar voetnoot14-16 Al lang genoech tot 's vaders troost Sijn swacken ouderdom verpoost.Ga naar voetnoot18 't Is tijdt om eens te hooren 20[regelnummer] Naar 't geen u is beschoren. Ick wijs u naar de goude stadt,Ga naar voetnoot21 Daar is voor u een eedle schat, Een schoone Maaght ten beste.Ga naar voetnoot23 Treck heen naar dese veste. 25[regelnummer] Ghy sulter vinden aan de GouwGa naar voetnoot25 De lieve lang beloofde trouw, En u in hare kaecken En vriendlijckheit vermaecken.Ga naar voetnoot27-28 Of deystse met bevreesden gang,Ga naar voetnoot29 30[regelnummer] Ick salse met een minneprangGa naar voetnoot30 Bedwingen tot mijn wetten, En 't harde hart versetten. Soo sprack de moeder van de min, En liet hem met verbaasden sinGa naar voetnoot34 35[regelnummer] (Terwijle sy ging strijcken)Ga naar voetnoot35 Verbaast ten hemel kijcken. Sijn boesem brande stracx van hoop,Ga naar voetnoot37 Die hem den lust van starrenloop En 't schrander hemelmeten 40[regelnummer] Benam, en deed vergeten. O Blaeu, wat of u wedervaart? Ghy handelt passer, boogh noch kaart,Ga naar voetnoot42 Noch Tichoos wijse boecken:Ga naar voetnoot43 Ghy gaet uw weerga soecken:Ga naar voetnoot44 45[regelnummer] En Venus voorgang maackt het spoor, En wijst u met haar starre voor,
[pagina 418]
En opent Geertruits armen, Genegen tot ontfarmen. Geluck, o blijde Bruydegom! 50[regelnummer] In Hymens vrolijck heylighdom. Vw Bruyt heeft u genesen. Laat sy uw spiegel wesen. Nu staroogh op geen ander lichtGa naar voetnoot53 Als datter straalt uit haar gesicht. 55[regelnummer] Nu staroogh op haar oogen, Die alle ding vermogen. Nu druckt, in 't kussen even kloeck, Met mondt op mondt een minneboeck. Nu druckt, met inckt van weelden, 60[regelnummer] Een huis vol minnebeelden.Ga naar voetnoot57-60	voetnoot* Van 1634. Afgedrukt volgens Vondels Verscheide Gedichten 1644, blz. 275. Dr. Joan Blaeu, zoon van de beroemde uitgever Willem Jansz. Blaeu, ondertrouwde 28 November 1634 met Geertruit Vermeulen, geboren en wonende te Gouda. Na de dood van zijn vader (1638) kreeg hij de leiding van de beroemde drukkerij; van 1651-1672 bekleedde hij ereambten te Amsterdam, o.a. vele jaren als Schepen. De Fackel: het gewone attribuut van Hymen. voetnootvs. 1 De bruidegom beoefende blijkbaar de sterrekunde (vgl. vs. 39 en 42-43). Ook Van Baerle zinspeelt daarop in zijn Latijns gedicht op hetzelfde bruidspaar (Poëmata II, blz. 520). voetnoot3-4 stralen: hier: sterren, de vaste sterren en de planeten. voetnoot6 in een ongemaackten schijn: niet als ster, maar in haar ware gedaante. voetnoot8 opgetogen heeft hier de oudere betekenis: in aanschouwing verdiept. voetnoot14-16 pack: last; 't aartsche pack bestaat in het natreden (navolgen) van Hercules, in zijn bovenmenselike inspanning. Het hemelsch pack (de studie van de hemel) doet denken aan het torsen van de hemel, door Atlas. Woordspeling met de beroemde Atlas, die de firma Blaeu bezorgde. voetnoot18 verpoost zal hier betekenen: rust gegund. De zoon had waarschijnlik reeds een deel van zijn vaders taak overgenomen. voetnoot21 de goude stadt: Gouda. voetnoot23 ten beste: te verkrijgen. voetnoot25 Gouda heet eigenlik Ter Gouw, naar het riviertje de Gouwe. Misschien woonde de bruid aan de straat die De Gouwe heet. voetnoot27-28 hare kaecken en vriendlijckheit: haar vriendelik gezicht. voetnoot29 deysen: teruggaan, aarzelen. voetnoot30 minneprang: een prang is eigenlik een gespalkte stok, waartussen men iets kan klemmen (vgl. het ww. prangen). voetnoot34 met verbaasden sin: ontsteld. voetnoot35 strijcken: heengaan. voetnoot37 stracx: onmiddellik. voetnoot42 handelt: hanteert. voetnoot43 Ticho: Tycho Brahe, de beroemde sterrekundige. voetnoot44 weerga: echtgenote. voetnoot53 starooghen: met aandacht kijken. voetnoot57-60 Schertsende zinspeling op zijn drukkersbedrijf. De minnebeelden, die het minneboeck versieren, zijn de in de 17de eeuw geliefde Emblemata amatoria, zinnebeelden die op de liefde betrekking hebben, zoals D. Heinsius, Hooft en Cats ze maakten. Waarschijnlik wordt tegelijk gezinspeeld op een toekomstig huis vol kinderen, de evenbeelden van het bruidspaar.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels

De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)

auteurs