De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

[p. 406]

Op de Ontledinge des Menscheliicken Lichaems, Verdvytscht Door V.F. Plemp.aant.^*

Eertijdts voerde 't Griecks ghewelf^{vs. 1}
In zijn voorhoofd, Ken u self.²
Als een Goddelijcke lesse
Van die wijse School-Meestresse:
'tSelve leert nu d'Artzen-School
Van den Schranderen Cabrool,
Wiens vernuft met pit van reden
'tMenschlijck Lichaem gaet ontleden
Van den top af tot den teen;
Dies de Latynist voorheen¹⁰
Van dien arbeyd hem most dancken,
Tot dat Plemp, een eer der rancken¹²
Van Galeen en Hippocraet,¹³
Tot des Nederduytschen baet
Dese schatten uyt het duyster
Brenghend met een rijcker luyster,¹⁶
Toonde, dat hy was een stut
Tot zijn krancken Landtsmans nut,
Wiens gedachten sich nu wennen
Om te recht te leeren kennen²⁰
Wat de Menschen-huyd omvangt,

* Van 1633. Afgedrukt volgens de tekst in Ontleeding des Menschelycken Lichaems, Eertyts in Latijn beschreven door Bartholomaeus Cabrious. Nu verduytscht en met bijvoechselen als oock Figueren verrijckt door V.F.P. t' Amsterdam, 1633, folio.

vs. 1 't Griecks ghewelf: de tempel van Apollo te Delphi.

2 voorhoofd: frontispice, waar de spreuk stond.

10 Daarom was vroeger (alleen) degene die Latijn kende hem dankbaar.

12 rancken: telgen, volgelingen.

13 Galeen: Claudius Galenus, beroemd medicus uit de oudheid (gestorven te Rome ± 200 n. Chr.); Hippocraet: Hippocrates, beroemd Grieks medicus (4de eeuw v. Chr.).

16 met een rijcker luyster: zal slaan op de ‘bijvoechselen’.

20 te recht: naar waarheid, juist.

[p. 407]

 

Waer de Mensch van t'samen hangt:

 

Hoe de wijsheyd Gods gaet waeren

 

Door ons Zeenen door ons Aeren:²⁴

25

Hoe het kunstige geraemt

 

Alle kunstenaers beschaemt.

 

Soo nu yemand door dees wennis²⁷

 

Van den trap der sellef-kennis

 

Stijght tot kennis van Gods Throon,²⁹

30

Zoo eyscht Plemp gheen andren loon.³⁰

 

 

I.v. Vondel.

24 Zeenen: zenuwen.

27 wennis: het bekend worden met die nieuwe wetenschap (vgl. wennen in vs. 19).

29 Opklimt tot kennis van de goddelike wijsheid die het menselik lichaam schiep.

30 andren: bij Vondel wordt loon ook mannelik gebruikt (vgl. Ned. Wdb.).