De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

[p. 196]

Aan den edelen Heer Iacob Witz, eersten Krijghsraad en Opperste VVachtmeester van de Legers der vereenighde Nederlanden.aant.aant.^*

Wie zal ons vryheid meer verdadigen als Witz,^{vs. 1}

Die raad weet om een rijk van overlast te schuimen:²
Wiens hand de penne past, gelijck sijn helm de pluimen,
Wanneer Castilje vreest te rennen op sijn spits.⁴

Sijn hert dat is vol moeds: sijn schriften sijn vol pits:

'tSy dat hy krijgens hebb of schrijvens lust en luimen.⁶
Hy sweemt naar Cesar, die sijn haters 't veld deê ruimen,
En vedren werck bestelde, en wackren wapensmidts.⁸

Doch Cesar en gelijckt hy weder niet met alle,

Die als een vloeck bestormt de vaderlandsche walle:¹⁰
Daar dees' den vrydom vrijt met onvermoeiden arm.¹¹

Hoe kon Prins Henrik ons een betren hopman senden,

Als dien ervaren held, den wachter van sijn benden,¹³
Om Amstels burgery te nemen in sijn scharm.¹⁴

* Van 1628. Afgedrukt volgens Vondels Verscheide Gedichten 1644, blz. 73.

vs. 1 Door Iakob Witz was de orde hersteld, toen de Remonstranten werden aangevallen en geplunderd.

2 van overlast te schuimen: te bevrijden van vreemd krijgsvolk.

4 Wanneer de Spanjaard vreest, tegen zijn slagorde in te stormen.

6 krijgens (lust): lust om te strijden; luimen: synoniem van lust.

8 werk verschafte aan de pennen (om zijn geschriften te boek te stellen) en aan de wapensmids (om hem van wapenen te voorzien). Caesar beschreef zijn oorlogvoering in De bello gallico.

10 als een vloeck: misdadig (vloeck: misdadiger).

11 dees': Witz; den vrydom vrijt: de vrijheid verdedigt.

13 wachter: woordspeling met zijn titel Wachtmeester.

14 scharm: bescherming.