De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 418]

Op het Metalen pronck-Beeld onlangs te Rotterdam Opgerecht tot Eere vanden grooten Erasmvs.aant.aant.^*

Wat wijsheyt Latium en Griecken hield besloten¹

Begreep gantsch Christenrijck so haest ERASMVS quam,

En gaf met zynen naem aen't Hollands Rotterdam

Een naem, vermidts hy was uyt haren schoot gesproten.
Zy, als de Nood het licht voor hem had afgeschoten,⁵

Noch 't rottende gebeent', noch 't stuyvende assche nam:⁶

Maer rechte een steenen beeld. ⁺De Nijd spoog vyer en vlam,⁷

En socht geweldigh hem van 't Outer af te stoten.⁸

Dan laes! Geleerdheyds pronck sich keert aen nijd noch spijt.⁹

Geen graf zijn Faem bestulpt. hy heldert met de tijd.¹⁰

Zijn krans groent onverwelckt, en bloeyt in afgunst veyligh.¹¹

Die onlangs was van steen nu glinstert van metael.

En so de Nijd sich steurt aen dese pracht en prael¹³

So gietmen licht van goud den Rotterdamschen HEYLIGH.¹⁴

I.v. Vondelen.

* Van 1622. Afgedrukt naar de laatste blz. van 't voorwerk der Colloqvia of T'Samenspraken.... Met een Sonderlinge aengenaemheyd in Latijn gestelt Door Desiderium Erasmum van Rotterdam. t'Amstelredam, Voor Dirck Pietersz.: Boeck-verkooper/ op't Water inde witte Persse recht over de Korenmerckt. Anno 1622.
De Rotterdamse vroedschap had in 1618 besloten 't misvormde stene beeld van Erasmus (zie vs. 7) te vervangen door 'n bronze beeld. De Amsterdamse beeldhouwer Hendrick de Keyser (zie blz. 411) kreeg hiervoor de opdracht. De streng hervormde (contra-remonstrantse) predikanten verzetten zich heftig (zie vs. 13), omdat Erasmus voor hun 'n Libertijn was. In 1622 werd 't nieuwe standbeeld opgericht.

1 Griecken: Griekenland.

5 Zy: Rotterdam; de Nood: 't noodlot; afgeschoten: verduisterd, weggenomen (afschieten, met 'n schot afscheiden).

6 Nam niet zijn lichaam.

+ * 1572.

7 rechte: richtte op; De Nijd: de nijdigen, nml. de Spanjaarden, die in 1572 't stene beeld met musketschoten hebben gehavend en in de Maas geworpen; later was 't weer op z'n plaats gesteld.

8 geweldigh: met geweld; van 't Outer: van z'n voetstuk (outer: altaar, zie blz. 126 op vs. 481).

9 laes: helaas, jammer (voor die nijdigen); Geleerdheyds pronck....: de glorie van de geleerdheid stoort zich aan geen spijtige nijdigaards.

10 bestulpt: verbergt (bestulpen: met 'n stolp bedekken); heldert...: wordt hoe langer hoe beroemder (met de tijd: met de tijd, na verloop van tijd).

11 in afgunst veyligh: zelfs ongedeerd onder de afgunst.

13 sich steurt: zich ergert (zie aant. hierboven).

14 den Heyligh: de heilige; de heilig ouwe vorm van 't zelfstandig gebruikte bijv. n.w.; vergelijk eigennamen als De Groot, enz.

[p. 419]

Erasmus als grijsaard, met een latere lezing van Vondel's Erasmus-klinkdicht (dezelfde als in I.V. Vondels Verscheide Gedichten van 1644) in koper gesneden door Schoonenbeek. - Zeldzame prent, ons welwillend in bruikleen gezonden door het Archief der Gemeente Rotterdam.