De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 382]

Nehemias.

ECCLES. 49.^*

Nehemias is altyd te loven, die ons de verdorven muren weder opgericht, en de poorten gezet^{Regel 1} heeft met sloten, en onze huyzen weder gebouwt.

* Eccles. 49: Ecclesiasticus hfst. 49 (vs. 18).

Regel 1 verdorven: neergeworpen; gezet: opgericht.

[p. 383]

De heylige bouwmeester.^*

Zo haest sprack Persen niet: Nehemia treckt henen,^{Vs. 1}
En bouwt de stad, daer't graf bewaert uws Vaders beenen:^{vs. 2}
Of ick versmade 't hof, en vond der priest'ren erf:^{vs. 3}
Daer over Salems val, en jammerlijck verderf,^{vs. 4}
Langh 't gras gewassen was. denckt hoe my was te moede!^{vs. 5}
Als ick myn vaderland zagh treuren inden bloede,^{vs. 6}
En van Ierusalem de poorten en de muyr
Geblaeckt, gescheurt, gheschend, met yzer en met vuyr.^{vs. 8}
Mijn oogen uytgeschreyd, en weder tot my zelven
Bedaert, ick 't volck opweck in d'heylige gewelven.^{vs. 10}
Elck tot der muyren bouw wilveerdigh in 't gemeen^{vs. 11}
Beament mijnen eysch. ick legh den eersten steen,^{vs. 12}
Wien flucx een tweede perst. het was om verjolyzen^{vs. 13}
Te zien, hoe d'ernst der Ioon het steenwerck dede ryzen.
De faem van 'tstout bestaen flucx streckte een nieusgier tolck^{vs. 15}
Aen Moab, Ammon, en het nagebuyrigh volck:
Die al van ouwds jelours om Sion zijn verdragen
Ons 't mets'len te verbien met heymelijcke lagen,^{vs. 17-18}
En snackten na mijn ziel daer 't al, naest God, aenhingh:^{vs. 19}
Dies met een stoet hartsiers ick 't lijf verzek'ren gingh,^{vs. 20}
En gaf den bouwlien, zo ick 's vyands list doorsnuffel,
Den degen in d'een vuyst, in d'ander hand den truffel,^{vs. 22}
Den beuck'laer by de werck, om schutten slagh op slagh^{vs. 23}
Van 't heyr dat zwert van nyd steeds op zijn luymen lagh.^{vs. 24}
Mijn tafel ick vergat: de vaeck weeck uyt mijn oogen,^{vs. 25}
Tot dat den heuvel Gods omgord was met een hoogen^{vs. 26}
Onwinb'ren wal, en 't oogh des schildwachts voort en voort^{vs. 27}
Bewaeckte nacht en dagh de valbrugge en de poort:^{vs. 28}
Doen klom ons juychen nae 't gesternte klaer van schimmer,^{vs. 29}
Om dat van derwaerts was gezegent ons getimmer.^{vs. 30}
De stad bevolckert weer van 't Priesterlijck geslacht,^{vs. 31}
Zyn thiende Levi wierd geheylight en gebracht,^{vs. 32}
De Godsdienst raeckte in zwang: waerom mijn naem zal duren^{vs. 33}
Zo langh Ierusalem derf roemen op zijn muyren.^{vs. 34}

* Bouwmeester omdat onder zijn leiding Jeruzalem is herbouwd.

Vs. 1 Persen: Perzië, de koning van P., Artaxerxes, bij wie Nehemías zeer in de gunst stond.

vs. 2 Vaders: van Helchías (die 't boek der Wet had gevonden; zie ‘Josías’ vs. 7 blz. 369; 2 Esdras 2:3-5).

vs. 3 erf: erfgebied, Jeruzalem.

vs. 4 Daer: waar; verderf: verwoesting.

vs. 5 hoe my was te moede: hoe bedroefd ik was.

vs. 6 inden bloede: in m'n maagschap, m'n stamgenoten (2 Esdras 1:3).

vs. 8 gheschend: geschonden.

vs. 10 in d'heylige gewelven: in de tempel (volgens Flavius Josephus' Joodse Geschiedenissen 11:5).

vs. 11 Elck... in 't gemeen: allen zonder uitzondering.

vs. 12 Beament: beaamt (van beamenen).

vs. 13 Waarop weldra 'n twede steen drukt; om verjolyzen: om blij te worden.

vs. 15 flucx streckte...: was gauw 'n nieuwsoverbrenger.

vs. 17-18 zijn verdragen: hebben zich verbonden (zijn door 'n verdrag overeengekomen) (2 Esdras 4:7-23).

vs. 19 ziel: leven, (2 Esdras 6:2); aenhingh: van afhing (zonder hem zouden de Joden 't werk niet voortzetten).

vs. 20 hartsiers: boogschutters, gewapenden.

vs. 22 (zie 2 Esdras 4:17).

vs. 23 Den beuck'laer by de werck: 't schild als 'n bescherming bij 't werk; om schutten.... van: om zich te beschutten tegen.

vs. 24 op zijn luymen: op de loer.

vs. 25 Volgens Fl. Josephus' Joodse Gesch. 11:5.

vs. 26 heuvel Gods nml. Moria (zie Hier. Verw. blz. 167 op vs. 1355).

vs. 27 voort en voort: altijd door.

vs. 28 de valbrugge: de brug over de vestinggracht.

vs. 29 Na de voltooiïng vierden ze 8 dagen feest (2 Esdras 8); nae 't gesternte...: naar 't helder lichtend gesternte, naar God; (schimmer: lichtglans).

vs. 30 ons getimmer: ons bouwwerk.

vs. 31 Toen de stad weer bevolkt was door....

vs. 32 Werd aan de priesters (Levi) weer de hun toekomende tiende... (2 Esdras 10:37 en Getallen 18:24-26).

vs. 33 raeckte in zwang: werd weer geregeld beoefend.

vs. 34 derf: (durft), mag.