De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 366]

Ezechias.

ECCLES. 48.^*

Ezechias dede wat den Heere wel behaeghde, en bleef standvastigh op den wegh Davids^** zijnes vaders, als hem Esaias leerde.

* Eccles. 48: Ecclesiasticus hfst. 48 (vs. 25).

** Ezechías koning uit 't geslacht van David.

[p. 367]

De godsdienstige.

'tZaed Isacx, dat misleyd was d'afgoon naegeloopen,^{Vs. 1}
Ick toomde, en sloot 't portael des heyl'gen Tempels open,^{vs. 2}
In d'intre van myn ryck: en yverde zoo langh,^{vs. 3}
Dat d'ouwde Godsdienst we'er herbloeyde in volle zwangh.
De kop're slangh, die aengebe'en was van 's volcx zotheyd,^{vs. 5}
Ick bryzelde, en beloegh haer snoo metalen godheyd.
Den Assyrier zyn tol te brengen was ick moe,^{vs. 7}
En overtrock geberghte, en steen, tot Gaza toe.^{vs. 8}
Maer Salmanasser, om zyns rents verloop t'onvreden,^{vs. 9}
Samarien gewon, en voerde 't volck in Meden.^{vs. 10}
Het heyr van Sanherib hem volghde, en op de been^{vs. 11}
Geraeckt, in Iuda gingh vermeestren al de ste'en.
Myn hert bestorf: dies om zyn wraecke te verzachten,^{vs. 13}
Wy 't goud van 't heylighdom, en 't zilver hem toebrachten^{vs. 14}
Te Lachis, maer vergeefs, als hy het hadde ontfaen,^{vs. 15}
En voor Ierusalem quam zynen leger slaen:
Schoon of ick vroegh den muyr verzorghde, en alsins dempte^{vs. 17}
De bornen ryck van nat. de sterren hy beschempte.^{vs. 18}
Myn kleed ick scheur. myn stut in rouwe is Amos zoon,^{vs. 19}
En d'Engel die versmaed Gods glorirycken throon,^{vs. 20}
Die met den stalenboogh zyns gramschaps eens t'ontspannen,^{vs. 21}
Quetst tweemael honderd duyst min vyftien duyzend mannen:^{vs. 22}
Dies 't overblyfsel vlucht met Assur: maer mijn feest
Gesteurt word, als het lijf der zielen afscheyd vreest.^{vs. 24}
Gods gunste aen 's levens web knoopt acht en zeven iaren,^{vs. 25}
En tot waerteecken, doet de zon te rugge varen^{vs. 26}
Tien schreden met zyn koetse: en frisch van nieuws gezond,^{vs. 27}
Ick God love in zyn kerck de derde morgenstond.
Dan ach! wat was 't ons nut, doen blyde aen alle kanten,^{vs. 29-vlgg.}
Wy openden ons prael voor Babilons gezanten:
En Esaias ons boodschapte, met wat smaed
'tHuys Iacobs zuchten zoude op d'oev'ren van d'Euphraet:
'tHuys Isr'els eynden zou zyn hemelsche gezangen,
En aende wilgen droef zyn herpen laten hangen.^{vs. 34}

Vs. 1 't Zaed Isacx: 't geslacht van Izaak; de Joden; vooral aan de Astarteverering maakten zij zich schuldig.

vs. 2 sloot.... open: ontsloot (hij zorgde dat ze God weer dienden).

vs. 3 In d'intre...: bij 't begin van mijn regering.

vs. 5 De kop're slangh: de slang waarover in Getallen 21:4-9 gesproken wordt, en die als God werd vereerd.

vs. 7 Sinds Achaz' bestuur werd schatting (tol) betaald aan de Assyriërs (4 Kon. 16:7, 8).

vs. 8 overtrock: trok over; hij versloeg de Filistijnen tot Gaza toe (4 Kon. 18:8).

vs. 9 Salmanassar, koning van Assyrië; zyns rents: van zijn schatting.

vs. 10 Samarien: Samaria; 't volck d.i. van Israël; in Meden: in Medië.

vs. 11 Sanherib: Sennácherib latere koning van Assyrië, tegen wie Ezechías koning van Juda met andere volken in opstand was gekomen (4 Kon. 18:13, 14).

vs. 13 bestorf: bestierf 't (van angst).

vs. 14 Ezechias gaf al 't zilver dat er in de tempel was, en eveneens de goude platen van de tempeldeuren (4 Kon. 18:15, 16).

vs. 15 als: toen.

vs. 17 Schoon of ick: ofschoon ik; dempte...: hij had de bronnen verstopt om de belegeraars van drinkwater te beroven.

vs. 18 De bornen ryck van nat: de waterrijke bronnen; de sterren: de goden (4 Kon. 18:34) en God (4 Kon. 18:35).

vs. 19 Amos zoon: Isaïas.

vs. 20 versmaed: verlaat.

vs. 21 eens: een enkele keer; Gods engel doodde 185000 Assyriërs in eén nacht.

vs. 22 Quetst: dodelik wondt (4 Kon. 19:35).

vs. 24 Gesteurt: gestoord; het lijf: 't lichaam; kort hier na werd Ezechias dodelik ziek.

vs. 25 God beloofde hem toen nog 15 jaar leven.

vs. 26 Als teken dat hij over drie dagen zou genezen zijn, ging de schaduw op de zonnewijzer tien graden (schreden) terug (4 Kon. 20:10).

vs. 27 koetse: de zonnewagen (Grieks-Romeins mythologies beeld).

vs. 29-vlgg. Hij liet aan Babilon's gezanten al de schatten zien, uit ijdelheid, en om 'n waardig bondgenoot te lijken tegen Assyrië; God strafte hem hiervoor met Isaias' voorspelling dat Israël gevangen zou worden weggevoerd naar Babilon; aen alle kanten... openden: helemaal openlegden.

vs. 34 Uit rouw niet meer zijn godsdienstige (hemelsche) zangen zou zingen.