De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 320]

Seth.

GENES. 5.^*

Seth was honderd en vyf jaer oud, en genereerde Enos. en leefde daer na acht honderd en seven jaer, en genereerde zonen en dochteren. dat zijn gantsche ouderdom werd negen honderd en twaelf jaer, en sterf.^**

* Genes. 5: Boek der Schepping hfst. 5 (vs. 6-8).

** en sterf: en hij stierf (sterf ouwere vorm).

[p. 321]

De Godvruchtighe.

Myn Moeder vond haer ziel doorregen met een sabel^{vs. 1}
Van droefheyd, als zy roock hoe deerlyck haren Abel^{vs. 2}
Had Kaïns haet bezuyrt. O, riepze, dat valt zwaer!
Te hebben opgezooght een Broedermoordenaer:^{vs. 4}
Ach! Abel! Abel! ach! wat is u wedervaren?
Wat droom ick al van moord met opgesteken hayren!^{vs. 6}
Had God dan met een eed verzworen, en ontzeyd^{vs. 7}
Te nemen in zyn scherm uw zoete onnoozelheyd?^{vs. 8}
Gaet hy, in 's vromen nood, zoo licht zyn aenschyn wenden,
Dat hy, zoo snoode schelm, zoo heyl'gen ziel laet schenden?^{vs. 10}
Heeft Abel dan om zunst hem dagelycx geroockt,^{vs. 11}
En al de rotzen hier ontrent haer kruyn verschroockt?^{vs. 12}
Of was hy achteloos te knielen, en te buygen?^{vs. 13}
Neen d'heylige assche alsins verwaeyt, kan noch getuygen^{vs. 14}
Van zyn Godsdienstigheyd; en of hy is vermoord,^{vs. 15}
D'een klippe zegget steeds aen zynen nabuyr voort. &c.^{vs. 16}
Dus klaeghde d'arme vrouw, tot dat verstreken waren,
En zy bereycken mocht een eeuwe en dartigh jaren:
Doen knickte haer d'Hemel toe, die in zoo bangen nood^{vs. 19}
Haer zwangerde dat zy my teelde uyt haren schoot:^{vs. 20}
Nu hebbe ick, sprackze, noch na wensche een vrucht verworven,
Die wecken zal het geen met Abel was gestorven,^{vs. 22}
Een zoon die vroom, en goed, het goed van 't quade schift,
En Kaïns boosheyd zy een rechte tegengift:^{vs. 24}
Een zoon wiens vroomheyd zal bekeeren d'alderboosten,
En 's moeders hert gemat van droefheyd eynd'lyck troosten.^{vs. 26}

vs. 1 Myn Moeder d.i. Eva; doorregen met een sabel: met 'n zwaard doorstoken (zo door Simeon gezegd van Maria's smart, Lukas 2:35).

vs. 2 roock: bemerkte.

vs. 4 opgezooght: opgevoed.

vs. 6 al: voortdurend; met opgesteken hayren: met opgerezen haren.

vs. 7 verzworen, en ontzeyd: afgezworen en afgewezen (verzweren: met 'n eed verklaren iets niet te zullen doen).

vs. 8 scherm: bescherming; uw zoete onnoozelheyd: uw beminnelike onschuld.

vs. 10 zoo heyl'gen ziel: zo heilig 'n, zo'n heilige ziel.

vs. 11 om zunst: vergeefs (zie Dl. 1 blz. 737 op vs. 12); geroockt: geofferd, brandoffers opgedragen.

vs. 12 verschroockt: geschroeid (door z'n brandoffers).

vs. 13 achteloos te....: onachtzaam om te....

vs. 14 alsins: naar alle kanten.

vs. 15 en of....: en al is hij....

vs. 16 klippe: rots; zegget: zegge 't, moet 't zeggen, moet zijn godsdienstigheid verkondigen; &c.: enz. (voor deze eigenaardige aanduiding, vergelijk Dl. 1, Pascha, blz. 199 vs. 525).

vs. 19 knickte haer toe: was haar genadig.

vs. 20 dat: zodat.

vs. 22 Die weer de godsdienstigheid zal wekken, zoals die van Abel was.

vs. 24 rechte: oprechte, echte; tegengift: tegengif, geneesmiddel.

vs. 26 gemat: afgemat.