De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 730]

107. De Beyr en de Bijen.^*

1 Alsoo ist den dief afgheloopen, die Rampsinito den Koning in AEgypten zijn schat 2 stelen wilde. Desen Koning had een zeer groote schat, om den welcken te sekerder 3 te behouden, hij een bijsonder vast ghetimmer liet bouwen, ende daar binnen ront- 4 omme stricken, ende netten uyt spannen. 'tgebeurde nu datter een vermeten Dief 5 door een gat in dat getimmer kroop, ende verhing ende verwerde hem terstont alsoo 6 inde stricken, dat hij noch voorwaers noch achterwaers komen konde. Doen hij nu 7 lang gearbeyt had, ende hem daer niet uyt redden konde, seyde hij: Had ick niet 8 willen stelen, soo waer ick in dese stricken niet vervallen.

HERODOTVS.

* Regel 1 Rampsinito (Lat. buigingsvorm): aan Rampsinitos, zie onder prent 51. - r. 2 om den welcken: en om deze (Lat. ad quem). - r. 3 vast ghetimmer: stevig gebouw. - r. 5 verhing ende verwerde hem: zich vastknoopte en verwarde. - r. 8 vervallen: gevallen; Heródotus: zie onder prent 19.

[p. 731]

CVII

 

Hoe jeuckt mij mijne maege', hoe kittelen mijn zinnen,¹

 

Om erghens eenen buyt of leck'ren beet te vinnen,²

 

Sprack d'onbesuyste Beyr: ick zien hier aen dees zij,³

 

En val de korven aen, ghelaen met leckernij.

5

Gans doodt! hoe prickelt ghij mijn dus, ontelbre Swarmen?⁵

 

En angelt mij ter doodt; hebt over mijn erbarmen.⁶

 

Den Beyr (om snoepen dol) bespiede' een nieuwe kans:⁷

 

De Bijkens (op haer hoed) verleeren hem al t'hans⁸

 

Het snoepen beter af: zij priemen hem zijn ooghen,

10

Zijn ooren en zijn muyl: en sonder mededooghen

 

Doorbooren hem zijn vel, met vlimmen in zijn huyd,¹¹

 

Dat hij verbolghen tiert, en krijscht gants overluyd:

 

Ick heb te laet met schae mijn domheyd ondervonden,

 

Ick worde recht ghepijnt om mijn bedreven sonden:¹⁴

15

Was ick niet eerst gheleert, dat ick nu andermael¹⁵

 

Moet klaghen mijn verdriet, en lijden dese quael?¹⁶

 

‘Wiens herte brandt en blaeckt zijn naesten te beschaden,

 

‘Moet straffe, schande' en smaet op zijnen halse laden.

 

‘Wie tijdelijcken keert, en hout zulcx voor ghewis,¹⁹

20

‘Dat dit een lesse tot zijn onderwijzinghe is,

 

‘Sal naemaels zijn gherust, en niemant meer bedroeven,²¹

 

‘Ghenoeghen met het zijn, en s'anders niet behoeven.²²

1 maege', hoe: lees: maag'oe; kittelen: jeuken, prikkelen.

2 vinnen: vinden.

3 onbesuyste: onbehouwen; onbesuyste met t de oudste vorm, middeleeuws onbesuuste; ick zien hier....: ik zie hier wat aan deze kant; ick zien: voor ik zie heel gewoon zoals in 't middeleeuws, ook: ick gaen, staen enz.

5 Gans doodt: voor de drommel (opzettelike vervorming van Gods dood); mijn: mij; Swarmen: bijenzwermen (swarmen de oorspr. vorm).

6 angelt.... ter doodt: steekt mij dood (met de angel).

7 om snoepen dol: dolbegerig om te snoepen.

8 op haer hoed: op hun hoede; al t'hans: heel gauw, onmiddelik (thans: terstond; met al: heel gauw).

11 met vlimmen: met scherpe angels (vlim: scherp mes).

14 Ick worde recht ghepijnt: ik word met recht gepijnigd.

15 Was ick niet eerst gheleert: was ik de eerste keer niet gewaarschuwd, was de eerste les voor mij niet voldoende.

16 quael: kwelling, pijn.

19 tijdelijcken: op tijd.

21 gherust: rustig, vredig.

22 Ghenoeghen: tevreden zijn: s'anders niet: niets van 'n (de) ander.