De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 676]

80. De Aep en de Vos.^*

1 Dierghelijcke bede deede Semiramis aenden Coning Ninum. Want als zij zijn Coning- 2 lijcke cieraet ghezien had, soo meynde zij datse alsdan veel heerlijcker soude gheacht 3 zijn als de Coning haer van dien cieraet wat medeelde. Versocht derhalven oytmoe- 4 delijck, hij wilde haer een deel van zijn Coninglijcke eer ende cieraet overgheven. 5 Maer Ninus heeft haer sulcx gheweygert, segghende, dat dese eer, ende cieraet te 6 dier tijdt hem ende niet haer toebehoorde.

DIODORVS.

* Regel 1-2 deede: deed (oorspr. vorm van deed); Semíramis: 'n zeer talentvolle vrouw, die na de dood van haar man, koning Ninus, zelf 't bestuur over Assyrië in handen nam; Coninglijcke cieraat: koninklike waardigheidstekenen; alsdan: dan eerst; heerlijcker: vorsteliker; gheacht zijn: geacht worden. - r. 3-4 Versocht: ze verzocht; 't onderwerp niet uitgedrukt (zie blz. 538 r. 6); oytmoedelijck: met ootmoed (oyt-spreek uit oot; niet alleen met e maar ook met i of y achter a, o, u gaf men de klank aan, die wij met dubbele klinker spellen); hij wilde: hij zou. - r. 5-6 sulcx: dit; te dier tijdt: in deze tijd, nu; Diodorus: Diodóros van Sicilië, zie onder prent 64.

[p. 677]

LXXX

 

De steertelooze Sim, den achter kalen Marten,¹

 

Bad Reyntien, dat hij haer uyt liefde en goeder harten,²

 

Een stuck van zijnen steert uyt jonst meed-deelen wouw,³

 

Op datze afschutten mocht haer schande en oock de kouw,⁴

5

Vermits zijn steert te langh zulcx lichtlijck konde ontbeeren.⁵

 

Maer Reynaert heeft zich hier gants niet aen willen keeren:⁶

 

En sprack, Neen juffrouw Sim, maeckt mij het hooft niet kranck,⁷

 

De steert mij niet ontciert, noch valt mij niet te langh,

 

Noch oock zwaer van ghewicht, in slepen, oft in draghen;

10

V smeecken is vergeefs, dus hout vrij op van klaghen.¹⁰

 

‘De rijcke gierigaert (een zeldzaem wonder ist!)

 

‘Tot zijnes naesten troost, te noode ontbeert en mist¹²

 

‘Yets van zijn overschot; hij keert zich aen geen kermen,¹³

 

‘Noch ziet de nood niet aen van d'aenghevochten armen.¹⁴

1 Sim: aap; achter: van achteren; Marten: bekende eigennaam voor aap, die in de middeleeuwse dierfabels veel voorkomt (Marten 'n bijvorm van Martijn).

2 uyt... goeder harten: uit goedhartigheid (goeder harten: ouwe verbuiging 3e n.v. enkelv.).

3 jonst: welwillendheid (zie blz. 517 op vs. 13).

4 Opdat ze door die beschutting haar schaamte zou kunnen bedekken en de kou afweren (schande in de oorspr. betekenis van schaamte, zoals in 't middeleeuws).

5 Daar zijn staart die toch te lang was, dat makkelik kon missen.

6 gants niet....: helemaal niet aan willen storen.

7 kranck: ziek, in de war; breng me niet van de wijs.

10 hout vrij op van: hou maar gerust op met.

12 te noode: zeer noode, met tegenzin.

13 hij keert zich: hij stoort zich.

14 ziet.... niet aen: ziet niet naar, bekommert zich niet om; aenghevochten: zwaar beproefde.