De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 668]

76. Leeuwe, Vercken, en Gier.^*

1 Even alleens, doe Hircanus, ende Aristobulus teghen malcanderen oorloghden, hoopte 2 Herodes een goede beet van d'een of d'ander te crijghen, ende daerenboven het Iood- 3 sche Rijck: want hij voorseker meynde dat een van tween verslagen soude werden. 4 Maer zijn hoop viel inde assche. Want als zij lang metten anderen geoorloght hadden, 5 ende moede wierden, soo hebbense beyde opghehouden.

SABELLICVS.

* Regel 1-2 Even alleens: juist op dezelfde wijze (alleens: op gelijke wijze); doe: toen (doe: de oorspronkelike vorm van toen); Hircánus, Aristobúlus, Heródes: van de hier vertelde verzoening tegen de zin van Herodes weet de geschiedenis niets (Flavius Josephus); 't verhaal berust wel op'n vergissing; Herodes (de Grote) onder wie Kristus geboren werd, heeft de broeders Aristobúlus en Hircánus, de een na de ander laten ombrengen om z'n eigen heerschappij te bevestigen; Hircánus II en Aristobúlus II, de laatste vorsten der Joden uit de Makkabeeën, beoorloogden elkander voortdurend; beet: stuk. - r. 3 werden: worden (werden de oorspronkelike vorm). - r. 4 metten anderen: met elkaar. - r. 5 Sabellicus: zie onder prent 67.

[p. 669]

LXXVI

 

De Leeuw en t'Wilde Zwijn malkanderen ontmoeten,¹

 

Met opghespeerden muyl d'een d'ander fel begroeten.²

 

De Leeuw, wiens kracht bestaet in zijnen slinger steert,³

 

Het wilt gheborstelt Zwijn zeer eysselijck aenveert,⁴

5

En scheurt het dicke speck met zijn gheslepen tanden:⁵

 

'tZwijns ooghen zietmen flucx gelijck twee kolen branden,⁶

 

En't grijpt zijn vijand aen om teghenweyr te bien:

 

Terwijl de vogel Gier haer worstlen gaet bespien

 

Van eenen groenen tack, waer op hij is ghezeten,

10

En vast op d'eerste die van tween zal zijn verbeten.¹⁰

 

Maer als zij strijdens moede opschorten haer ghevecht,¹¹

 

En yder loopt zijns weeghs, en niemand onder leght,¹²

 

Den hongherighen Gier door ijdel hoop bedroghen,

 

Versteken van zijn vreughde is elders heen gevloghen.¹⁴

15

‘Wie zich te vroegh verblijd op't niet en 'tonghewis,¹⁵

 

‘En deylt den beyren-huyt eer't beest ghevanghen is,¹⁶

 

‘Ten lesten dickwils rouwe en droefheyd zal bespringen:¹⁷

 

‘Sot is hij die veel roemt in onverkreghen dinghen.

1 malkanderen naast de Fries-Holl. vorm mekaar.

2 opghespeerden: opengesperde; -speren: vooral Neder-Duits voor sperren; fel begroeten: hevig te lijf gingen.

3 slinger-steert: slingerende staart.

4 wilt gheborstelt: ruigharig; eysselijck aenveert: vreselik te lijf gaat (aenveerden: bijvorm van aanvaarden: aanvallen).

5 gheslepen: scherpe.

6 'tZwijns in plaats van 'sZwijns: 'tZwijn werd als één woord gevoeld. flucx: plotseling.

10 vast op: hongert naar (van vasten: hongeren, hevig begeren); verbeten: doodgebeten.

11 haer: hun.

12 yder: ieder (zie blz. 503 op vs. 22); onder leght: onder ligt, overwonnen is.

14 Versteken van: verstoken van, beroofd van (versteken oorspr. vorm van verstoken).

15 'tonghewis: 't onzekere.

16 deylt: deelt; beyren-huyt: berenhuid; beyren met de Antwerpse wije ee-uitspraak.

17 Ten lesten.... bespringen: hem zal tenslotte....