De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 610]

47. De Houtklover en't Bosch.^*

1 Sulck een hout-klover was Pisistratus, want als hy van die van Athenen 'tgeweer 2 ende allerley wapen begeert ende verkregen had, soo heeft hy haer evenjuyst met 3 het selve gheweer aenghetast ende overwonnen, ende hen alle hare goeden ende 4 vrijheden benomen.

PLUTARCHUS.

* Regel 1 Pisístratus: na 't vertrek van de wijze Solon uit Athene (571-527 v. Kr.) komt Peisístratos aan 't hoofd van de volkspartij; met behulp van de lijfwacht, die hij zich op 'n slimme manier van staatswege tot beveiliging van z'n persoon had laten aanstellen, maakte hij zich in 560 van 't oppergezag in de staat meester. Na enige onderbrekingen krijgt ie in 538 voor goed 't bestuur in handen; nu is z'n regering 'n weldaad voor Athene; van Athenen: ouwe 3e n.v., zie blz. 580 r. 1; 't geweer ende allerley wapen: volledige bewapening (geweer en wapen betekenen 't zelfde; wapen: ouwe meerv. vorm). - r. 2 evenjuyst: op juist dezelfde wijze, evenzo (als die hout-hakker met 't bos deed). - r. 3 het selve: 't zelfde. - r. 4 Plutarchus: zie onder prent 36.

[p. 611]

XXXXVII

 

Een Landman gaende int Wout spanceren en verlusten,¹

 

Een bijle zonder steel vond aende groene kusten:²

 

De welcke op datze' hem nut en oorbaer wezen zou,³

 

Zoo bad hy't boomrijck Bosch, wiens toppen aent gebouw

5

Des Hemels rezen op, dat hy een stock mocht snijden,^4-5

 

Om die in't ijzer der ghevonden bijl te vlijden.⁶

 

'tBosch gaf den Boer verlof: die eenen ronden tack

 

Tot eenen steel int hol van d'ijsren acxe stack,⁸

 

En kerfden flucx nu d' eyck, nu d'elzen, nu de linden,⁹

10

Zoo dat eer lange 'tWout niet meer en was te vinden.¹⁰

 

‘Ghy die te licht ghelooft, en hem die u beloert

 

‘De wapens overgeeft, die ghy tot noodweyr voert,¹²

 

‘Denckt hoe't u zal vergaen, wanneer ghy t'zweert in handen

 

‘De zulcke geeft, die u vernielt en maeckt tot schanden.¹⁴

1 spanceren en verlusten: wandelen en genieten (wandelen voor z'n plezier).

2 aende groene kusten: aan de groene randen van 't woud.

3 De welcke op datze: en opdat die.... ('t Lat. quae ut, zie blz. 525 vs. 7); datze' hem: lees: datz'em; nut en oorbaer: nuttig en bruikbaar.

4-5 aent gebouw des Hemels: tot aan de hemel.

6 te vlijden: in te voegen; (vlijden door vergissing met ingevoegde d uit vlijen: schikken, door invloed bijv. van snijden dat snijen werd).

8 Tot eenen steel: als 'n steel; acxe: aks, bijl.

9 kerfden flucx: hakte terstond om.

10 eer lange: weldra.

12 tot noodweyr voert: tot verdediging in de nood draagt (uitspraak van weyr zie blz. 490 vs. 105).

14 De zulcke: aan zo iemand; vernielt: vernietigt.