De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 564]

24. De Vos en de Bijen.^*

1 Gelijck het desen Vos, alsoo ist oock Ciceroni gegaen; want als hy inde kluyven 2 Clodij ende zijner anderer vyanden geraeckt was, soo heeft hy zijn vrienden, ende 3 insonderheydt Pisoni geschreven, ende gebeden, dat hy hem te hulpe komen wilde. 4 Maer Piso antwoord hem, dat hy zijn hulp niet begeeren soude, want soo hy hem 5 onderwond te helpen, soo souden de vyanden des te heftiger ende toorniger op hem 6 vallen, ende gheheel ombrenghen.

CICERO.

* Regel 1 Ciceroni: (Latijnse 3e n.v.) aan Cicero, zie onder prent 23; kluyven: klauwen. - r. 2 Clodij: van Clodius, de bekende vijand van Cicero; anderer: met r, ouwe buigingsvorm van 't meerv. - r. 3 Pisoni: aan Piso (vriend van Cicero). - r. 5 hem onderwond: (zich onderwond) op zich nam.

[p. 565]

XXIV

 

De Vos in eenen strick gheraeckt in duyzend lijen,¹

 

Besprongen eenen zwerm van hommelende Bijen,²

 

Die priemden hem alsins op't heetste vanden dagh³

 

Met angelen int lijf, daer hy ghevangen lagh.

5

Zijn macker tot hem treed, en raed dat hy te zamen⁵

 

Dien zwerm af-schudden zal die hem zoo deerlijck pramen:⁶

 

Neen zeght de schalcke Vos, dees Bijekens zijn nu zat⁷

 

Vant looze Reyntjens bloed, dat liefelijcke nat.

 

Verjage ick dezen zwerm, zoo koomter weer een jonger

10

Met nieuwen appetijt, met verschen gragen honger,

 

Die zouden van mijn vleesch en bloed haer zelven voen

 

Met meerder pijn en smert als my nu deze doen.¹²

 

‘Het is een oude sproock, de welck natuer noch heden

 

‘In sherten tafel heeft uytdruckelijck ghesneden,

15

‘Dat van twee quaden t'beste altijd te kiezen staet:

 

‘Wel hem die int verdriet het slimste noch ontgaet.¹⁶

1 lijen: ellendes; lijen meervoud van lij (de kant van 't schip, die niet naar de wind is gekeerd; dus 'n schip dat ligt ‘in de lij’ van 'n ander schip, krijgt weinig of geen wind, is in moeilikheden, bijv. bij wedstrijden, en vooral bij zeegevechten in die tijd; in de gewone binnenvaart komt 'n schip ‘in lij’, makkelik aan lager wal, de lijwal; vandaar lij: moeilike toestand; door deze laatste betekenis verward met lijen uit lijden: smart).

2 hommelende: gonzend.

3 alsins: overal.

5 te zamen: te gelijk, allemaal samen.

6 pramen: kwellen.

7 Bijekens: spreek uit bijkens (bie was en is de Zuid-Nederlandse (oorspronkelike) vorm, die ook door Vondel nog werd gebruikt, zie blz. 470, vs. 154).

12 meerder: groter, meer.

16 slimste: ergste.