De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 536]

10. Vande Leeuw ende t' Muysken.^*

1 Even alsoo liep het af met Balduino den Coning te Ierusalem. Want als hy Admirati 2 des Turcschen Bassae huysvrouw gevanghen hield, ende dacht die zelve te dooden, 3 soo besinde hy hem anders, ende dacht hy zoude weynigh profijts met haer doodt 4 uytrechten, maer beter doen, so hyse los liet. Daerop hyse vry liet. Niet lang daer 5 naer wierd Balduinus vande Turcken zelfs gevangen: doen liet het wijf niet af, of zy 6 maeckte Balduinum weder vry, ende hielp hem met zonderlinghe practijcken daer uyt.

EGNATIVS.

* Onderschrift:
Regel 1-2 Balduino: Latijnse verbuigingsvorm; (Balduínus) Boudewijn I was 'n jongere broer van Godfried van Bouillon, en nam ook deel aan de kruistochten; met de hier aangehaalde Balduinus kan echter ook bedoeld zijn een van z'n opvolgers Boudewijn II of III. Ze waren alle drie koningen van Jeruzalem. - Admirati en Bassae (Lat. 2e n.v.); 'n Bassa of Pacha is 'n bestuurder van 'n provincie in Turkije. - Want toen hij de vrouw van Admiratus, de Turkse Bassa, in gevangenschap had.... - r. 3 besinde hy hem: bezon hij zich. - r. 4 uytrechten: uitrichten, bewerken. - r. 5 wierd.... zelfs: werd.... zelf door de Turken gevangen genomen; doen liet het wijf niet af: toen liet de vrouw niet af, hield niet op. - r. 6 met zonderlinghe practijcken: met biezondere listige streken. - r. 7 Egnatius: waarschijnlik J.B. Egnazio van Venetië (16e eeuw); hij heeft o.a. geschreven: ‘Verhandeling van de oorsprong van de Turken.’

[p. 537]

X

 

K'en weet by wat gheval de Leeuw met groot verschricken¹

 

Zich vond op't onverzienste in toebereyde stricken,²

 

Het zy door s'Iagers list, die't ongediert belaeght,³

 

Oft ander ongheval in't looze net ghejaeght.⁴

5

De stercke is in gevaer. hy worstelt nae vermogen,

 

Maer word hoe lancx hoe meer daer dieper inghetoghen.⁶

 

Dies hy zijn stem verheft, en eysselijcken brult,⁷

 

Dat 'tgansche Bosch alom is van 'tgheroep vervult.

 

Een Muysken by gheval daer dicht ontrent gheslopen,⁹

10

Op't schallende gekrijsch koomt 'tzijnder hulp geloopen,¹⁰

 

En knaeght den strick in twee, met danckbaerheyt en vreughd

 

Vergeldende des Leeus heel korts bewezen deught.¹²

 

‘Koomt herwaerts spiegelt u ghy Koningen en Heeren,

 

‘En houd zoo wel de kleynste als d'aldergrootste in eeren,

15

‘Vermids hier niemand is zoo machtich noch zoo groot

 

‘Oft d'alderkleynste kan hem oorbaer zijn in nood.¹⁶

1 Ik weet niet door welk toeval (gheval) (K'en weet: ik weet niet).

2 op't onverzienste: op 't onverwachtst; toebereyde: klaargemaakte, van te voren gespannen strikken.

3 't ongediert: de roofdieren.

4 't looze net: 't bedriegelik net.

6 inghetoghen: ingetrokken.

7 eysselijcken: op 'n ijselike manier, (eysselijcken: bijw. op -en, zie blz. 447 op vs. 1).

9 ontrent: omtrent, in de omtrek (on- zie blz. 525 op vs. 5).

10 schallende: luid weerklinkende.

12 korts: kortelings, onlangs; (korts: bijw. op -s); bewezen deught: de onlangs aan 't muisje bewezen weldaad.

16 oorbaer: nuttig, van nut.