Dagboek uit een kamp

23 juli, zondag.

Morgen zal ik over m'n gebrek aan libido bij Alalouf klagen.

Wel heb je het hier moeilijk, maar doordat je passief staat tegenover die moeilijkheden, hebben ze geen vormende invloed, ben ik bijvoorbeeld weer even onzelfstandig als destijds op school. Alleen Koosje en Petra, verwende rijke meisjes toch, slaan zich er schitterend doorheen, en weten in de keuken zich

[p. 43]

toch maar te handhaven. Petra is ook in het ziekenhuis. Het overigens lang niet domme meisje heeft een aan verafgoding grenzende bewondering voor haar vader (die voor een superzwendelaar doorgaat) en betreurt dat ze die zo weinig kent, omdat hij al zijn tijd aan zakendoen besteedde: wel is ze ervan overtuigd dat hij ook van alle andere markten thuis is. Ik sprak dat, wel tactvol, toch tegen. Zo is bijvoorbeeld zijn plan voor jodenemigratie nogal dilettantisch. Petra houdt echter staande dat hij bijvoorbeeld van het zionisme heel goed op de hoogte was. Niet de moeder, die soms nogal vreemd uit haar rol valt, bij overigens goed fond, maar ‘Juffie’ voedde de kinderen op, heeft ook eer van haar werk.

‘Mijn’ ploeg werkte, ik zag dat vanuit mijn zonnebad, de vrije middag en een stuk van de avond door, en werd daarbij goed toegevloekt. Dit, nadat ze gisteravond tot 11 uur bedden gesleept hadden. Ik noem dit geen kl-tafereel meer, nu ik van een insider details over de echte kl's heb gehoord. In één daarvan, het beroemde van de ‘moorsoldaten’ was, sadistisch detail, de behandeling in het ziekenhuis uitstekend. Laat ik me niet al te hard beklagen dus dat ik hier straks uit zal moeten; ik heb geboft. Eindelijk een pakje. Havermout en suikerklontjes, in Bremense zakjes verpakt. Een deviezenpakketje dus. Misschien zal Hans, op dit nieuwe procédé vertrouwend, het nu vaker aandurven. Wintervoet, die hier nu portier is, noemde eindelijk mijn verzen ‘onrijp’. Wel had hij hetzelfde gezegd als ik hem onbekende verzen van bijvoorbeeld Vestdijk als de mijne had gepresenteerd, en heeft hij geen recht tot deze, door mij uitgelokte kritiek, maar de verzen zijn onrijp. Sterker, ze zijn bijna talentloos, en het zal me veel moeite kosten uit te vinden hoe ik dit spoortje talent met het grootste nuttig effect kan aanwenden. Volkómen talentloos namelijk, ben ik niet.

Eigenlijk zou ik, in plaats van hier verder te verslappen, nu

[p. 44]

eenmaal mijn besluit vaststaat om in de keuken te trachten te komen, mijn verblijf hier moeten bekorten. Ik laat dit na, omdat je hier, zonder het te forceren, moet aannemen wat het toeval je in de schoot werpt (geen gekke beeldspraak bij orchitis!)... Toch hindert het mij, laat ik eerlijk zijn, dat Wintervoet niet gezegd heeft: je moet nog veel leren, maar je klaverblad vond ik althans écht. Dat is het namelijk.

Gides Retour et cetera vestigt bij mij de overtuiging, dat G. seniel is. Met name ontbreekt elke poging, met vroeger te vergelijken. Wat hij bewondert vind ik vaak even erg als wat hij laakt (zijn toespraken zijn onbelangrijke sentimentaliteiten) en wat hij laakt is vaak heel goed, lijkt mij. Wat de zelfverheerlijking van de comm. jeugd aangaat, de joodse bourgeois kan er minstens evengoed mee overweg, en de krant, herinner ik mij, en het geschiedenisboekje stonken ervan. Retouches à mon et cetera, dat ik in Amsterdam las, is veel interessanter, hoewel ik er dezelfde bezwaren tegen heb. Maar seniliteit schijnt toch ups en downs te hebben.

Wat tot de arme G. niet is doorgedrongen: de mens stinkt. Men kan wat voor hem doen, maar niet uit mensenliefde; veeleer uit esthetische overwegingen (Kyo's dignité humaine). Verwacht nooit, gelijk Pygmalion, het resultaat (in zijn algemeenheid en in zijn gemiddelde vertegenwoordigers) te kunnen liefhebben. De in Gides boek op de achtergrond blijvende, in werkelijkheid aangevallen, machthebber is een wijs man. Ik zou me blindelings naar zijn bevelen schikken. (De vertaling hiervan is: was ik maar in het Rode Leger.)