Dagboek uit een kamp

30 april.

Verhalen van hier⁷ gearriveerde mensen uit... Auschwitz waren ‘haarstruivend’; later lieten ze zich wat minder ontstellend uit, maar de indruk was algemeen, dat ze een wenk gekregen hadden. Het schijnt hier toch heus een ‘Vorzugslager’ te wezen.

Een poëet, wiens werk ik in de quarantaine al had horen roemen, ontpopte zich als de man met de wintervoeten, met wie ik in één zaal werk. Gisteren at men brandnetels in plaats van koolraap, gevolg: minder darmgassen.

Luchtalarm frequent, ook invasieverwachtingen. Over ons lot wilde gissingen, onder andere het kamp gaat leeg, er wordt niet meer gewerkt, en dergelijke.

Laatst, donderdagavond, spijt, dat ik niet juist datgene beschreef wat historisch van belang is. Nu heb ik het land aan

7 Dat wil zeggen hiernaast, in het zogenaamde Häftlingenkamp. Bergen-Belsen bestond in die tijd uit een hoofdweg, waarop men kwam als men het ss-kamp was gepasseerd. Aan de ene kant lagen de aardappelkelder en twee keukens, met daarachter prikkeldraad en wachttorens, aan de andere kant prikkeldraad, waarachter, als een soort diergaarde, ook weer door prikkeldraad gescheiden, afzonderlijke groepjes barakken, waarin diverse soorten kampen. Er was een interneringskamp, er was het reeds genoemde Häftlingen Lager, wat onze commandant toen hij naar Bergen-Belsen kwam, al evacuerend had meegebracht. En er was nog meer, het wisselde trouwens nogal. Wij heetten ‘Albala Lager’, naar de ‘Judenältester’. Een deel van de Joodse Raad uit Saloniki was als beloning voor de administratieve hulp bij de deportatie van de joden daar naar dit deel van Bergen-Belsen gebracht, waar ze als eerst gearriveerden vanzelf de ‘Prominenz’ vormden.

[p. 16]

‘Schicksalsschwere Stunden’-romantiek, al heb ik oog voor treffende details, zoals Ru Cohen, zelf bijna aan het eind van zijn krachten, te midden van een groep hongerige Hachschara-jongens, zichzelf sterkend door hen te bemoedigen, of een rood hoedje dat door het raam voorbijwaait, met even later een dikke jodin erachteraan, of mooie meisjes, zich een goed baantje flirtend, of 20 vale joden, sjokkend achter een kar met ernaast een nijdige ss'er - maar ik wil niet in het beschrijven vervallen van dingen die me weinig ‘doen’, al zie ik ze.

Mams kwam in de schoenen terecht, na 4 dagen. Het bevalt beter dan verwacht: het eten staat voor ons klaar door hulp van goedhartige of bijgelovige dames die de dans ontsprongen. Het is wel vuil werk. In drie weken was ik niet in bad, daar 't badhuis stuk is, en ga ik met een witte handdoek langs mij, dan is hij zwart. Libido seks, door eiwitgebrek, onder nul. Dromen interessant.

Eigenlijk ben ik steeds optimist geweest, door op een onverwachte uitweg steeds te hopen. Ook nu hoop ik op ‘Austausch’, oorlogseinde, arisering of internering, hoewel intellectueel van de onmogelijkheid of onwaarschijnlijkheid overtuigd. Morgenmiddag wéér vrij; ik hoop dan een vers te schrijven.

Mocht ik ooit weer in analyse gaan, dan zal ik vrijer associëren: nu valt het me echter in dat ik dat, nog in analyse, elke dag van de volgende hoopte. Zeer vaak houden mijn dromen zich met de analyse bezig.

Paps is sportief.

Hij ‘kan er niet tegen’, dr. L., zijn analyticus, ‘met hetzelfde ponem te zien zitten kakken als waarmee hij analyseert’.

Paps is nog steeds zéér geremd!